Rijksuniversiteit Groningen

Salt-marsh sediment. Natural g-radioactivity and spatial patterns

Datum: 23 oktober 2009

Promotie: A.V. de Groot, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Salt-marsh sediment. Natural g-radioactivity and spatial patterns

Promotor(s): prof.dr. R.J. de Meijer, prof.dr. J.P. Bakker

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Inzicht kweldersedimentatie nuttig voor dynamisch kustbeheer

In Nederland is er een trend in de richting van `dynamisch' kustbeheer, waarbij de kust zich binnen bepaalde grenzen natuurlijk mag ontwikkelen. Het onderzoek van Alma de Groot geeft meer inzicht in de natuurlijke dynamiek van kwelders, dat gebruikt kan worden bij het kiezen van maatregelen voor kustbeheer.

Kwelders, begroeide gebieden die periodiek door de zee worden overspoeld, staan in de belangstelling vanwege hun bijdrage aan kustbescherming en biodiversiteit. Om deze dynamische gebieden goed te kunnen beheren is inzicht nodig in de opslibbing en ontwikkeling van kwelders op lange termijn. Kwelders op de Waddeneilanden bestaan uit een kleiige laag afgezet op een dik zandpakket. De samenstelling en dikte van deze kwelderafzettingen geven informatie over hoe de kwelder zich in het verleden heeft ontwikkeld. De Groot beschrijft en interpreteert in haar proefschrift de ruimtelijke patronen in samenstelling en dikte. Naast het gebruik van ondiepe boringen onderzocht zij of veldmetingen van de natuurlijke gammastraling van sediment (40K, 232Th en 238U) meer inzicht kunnen leveren in de ruimtelijke samenstelling van kweldersediment.

Eerst modelleerde De Groot de invloed van watergehalte en dichtheid van het sediment op veldmetingen van gammastraling, resulterend in een correctie voor het effect van watergehalte. Verder hangt in het studiegebied Schiermonnikoog de gemeten stralingsintensiteit vooral af van de korrelgrootte van het sediment. Dit resultaat is toegepast door aan de hand van stralingspatronen wadplaten te karteren op slibgehalte en de dikte van de kwelderafzettingen te bepalen.

Uit de boringen blijkt dat er ruimtelijke variaties in de afzettingen zijn tengevolge van de dynamiek van wind en water tijdens de vorming van de kwelder. Stormen zetten ongeveer eens per tien jaar zand af op de verder kleiige kwelder. De bijdrage van dit zand aan de kwelderafzettingen is ongeveer tien procent. De ruimtelijke patronen in totale lange-termijn opslibbing zijn complex en veranderen vaak naarmate de kwelder zich verder ontwikkelt.

Alma de Groot (Soest, 1977) studeerde fysische geografie aan de Universiteit Utrecht. Haar promotieonderzoek deed zij aan de Rijksuniversiteit Groningen, voor de helft bij het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) en voor de andere helft bij Community and Conservation Ecology in het Biologisch Centrum. Het onderzoek werd gefinancierd uit het programma Land-Ocean Interactions in the Coastal Zone (LOICZ) van NWO, uitgevoerd via Stichting FOM. Inmiddels werkt zij bij de Waterdienst van Rijkswaterstaat in Lelystad en per 1 november 2009 begint zij als postdoc aan de Wageningen Universiteit met een onderzoek naar duinvorming en vegetatieontwikkeling op het strand.

Laatst gewijzigd: 09 oktober 2009 10:09