22-10-2009
Kunstenaar en wetenschapper presenteren uniek apparaat: het
onafwendbaar oog
Dit is een gezamenlijk persbericht van de Rijksakademie van beeldende
kunsten, de KNAW en het Helmholtz Instituut
Stel je voor: je kijkt met je ene oog recht in het andere, en vice
versa. Terwijl je jezelf zo aanstaart, laten je hersenen je ogen tot
één geheel versmelten - en met dat ene eigen oog kijk je jezelf
constant aan. Op vrijdagmiddag 23 oktober biedt de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen onderdak aan Eye meets I, de
presentatie van de Ellipsoidal Introspective Optic (EIO), het apparaat
dat die unieke ervaring mogelijk maakt.
De EIO is een optische spiegel die de blik van elk oog
gelijktijdig naar die van het andere oog stuurt. Het linker oog kijkt
naar de reflectie van het rechter, en het rechter oog naar de
reflectie van het linker.
Dit filmpje laat zien hoe het apparaat werkt.
De EIO is een project van de Amerikaanse kunstenaar Bradley Pitts, die
er aan werkte tijdens zijn verblijf aan de Rijksakademie in Amsterdam.
Hij maakte het instrument in samenwerking met fysicus Raymond van Ee.
Tijdens Eye meets I gaan de makers van de EIO in gesprek met
onderzoekers en kunstenaars over de implicaties en mogelijkheden van
het apparaat. Het roept interessante vragen op over visie, observatie,
introspectie en meditatie en natuurlijk over 'het zelf'.
Ellipsoidal Introspective Optic - EIO
De productie van het apparaat ging als volgt in zijn werk. Op basis
van MRI-scans van het hoofd van de kunstenaar werd nauwkeurig
vastgesteld waar bij elk van de ogen het middelpunt van de rotatie
ligt. Met deze data werd eerst een computermodel van de EIO
vervaardigd. Vervolgens sneed TNO de ruwe vorm uit een blok puur
aluminium en werd het asymmetrische oppervlak ervan bij gemaakt met
behulp van een computergestuurd instrument met een diamanten punt,
tijdens een proces dat ononderbroken zo'n tweehonderd uur duurde.
Bradley Pitts
Tijdens zijn studie voor ruimtevaartingenieur aan het MIT in Cambridge
(VS), begon Bradley Pitts (1978) als kunstenaar te werken, kunst
combinerend met wetenschap om zo, de fysica voorbij, uit te komen bij
de metafysica. Voor hem is kunst een manier om zijn menselijke staat
te onderzoeken, met gebruik van zowel technische als persoonlijke
middelen. De verschillende wetenschappers met wie de kunstenaar werkt,
verwoorden de diverse gedachten en standpunten die in zijn hoofd met
elkaar wedijveren. Met dit project streeft hij ernaar om wetenschap en
technologie weer een plaats te geven waar ze van dienst kunnen zijn
bij subjectief, filosofisch onderzoek.
Raymond van Ee
Raymond van Ee (1965), lid van De Jonge Akademie en universitair
hoofddocent bij de afdeling Fysica van de mens aan de Universiteit
Utrecht, staat te popelen om het effect te onderzoeken dat het kijken
in de spiegel op iemands brein heeft. Hij zegt: 'De fenomenologie van
de waarneming met de spiegel is uniek in de geschiedenis. Nog nooit
heeft iemand naar zijn eigen onafwendbare oog gekeken. Ik wil met
behulp van de spiegel onderzoeken hoe het waargenomen beeld bewust te
beïnvloeden is. Het moet nog blijken of het zelfonderzoekende grote
oog eruitziet als een driedimensionaal object en of de wilskracht
invloed heeft op de waargenomen richting, afstand en misschien zelfs
op hoe indringend die blik is.'
EIO en Eye meets I zijn mede mogelijk gemaakt door Rijksakademie van
beeldende kunsten, KNAW, De Jonge Akademie, Helmholtz Instituut UU,
NWO, Fonds BKVB, Amsterdams Fonds voor de Kunst, TNO
Nadere informatie:
Rijksakademie van beeldende kunsten
020 5270 300
KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Communicatie tel. 020-5510733, fax 020-6204941.
communicatie@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen