Meerderheid in Eerste Kamer steunt voorstel participatie jonggehandicapten
24 november 2009
De Eerste Kamer stemt op 1 december zo goed als zeker in met het
wetsvoorstel dat per 1 januari 2010 voorziet in een nieuw stelsel ter
bevordering van de arbeidsparticipatie van jonge gehandicapten
(31.780). Het betreft een toevoeging aan de Wet
arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong). De steun
van de Senaat tekende zich af tijdens een debat met minister Donner
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De Kamer stemt op 1 december ook over enkele moties die tijdens het
debat over dit beleidsonderwerp werden ingediend. Een motie van
GroenLinks-fractievoorzitter Thissen (EK 31.780, G) werd door de
minister ontraden. Hierin vragen de fracties van SP en GroenLinks en
de fractie-Yildirim van de regering om bij de rijksoverheid in 2010
als ambitie uit te gaan van de aanstelling van 1000 Wajongers en vanaf
2011 als ambitie 2% van het aantal fteâs bij de rijksoverheid te
reserveren voor jonggehandicapten. De regering stelt nu voor om 1% van
de beschikbare arbeidsplaatsen bij de rijksoverheid voor Wajongers
reserveren. Daarnaast vraagt de motie-Thissen van de rijksoverheid als
opdrachtgever in het kader van âsocial return on investmentâ afspraken
te maken met opdrachtnemers over werkgelegenheid voor mensen met een
arbeidshandicap. Minister Donner verklaarde dat dit deel van de motie
eerder in de Tweede Kamer is toegezegd en daarmee overbodig is.
Een motie van CDA-senator Goyert (EK 31.780, I), waarin staat dat de
regering haar inspanningen âaanzienlijk dient te vergrotenâ om
jonggehandicapten bij de rijksoverheid aan de slag te helpen, kan
rekenen op een Kamermeerderheid van CDA, PvdA, SP en ChristenUnie.
Hierover zei minister Donner dat hij het oordeel overlaat aan de
senaat. Hij wees erop dat minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties de eerst aangewezene is om deze motie, indien
aangenomen, uit te voeren.
Een derde motie, ingediend door PvdA-senator Westerveld (EK 31.780,
H), constateert dat een Wajonger die voor de nieuwe werkregeling kiest
niet meer kan terugkeren naar de oude regeling, ook als hij geen baan
meer heeft. In de motie â die ook de steun heeft van CDA, GroenLinks,
SP en ChristenUnie â wordt de regering verzocht om het UWV de
bevoegdheid te geven om het ongedaan maken van de overstap van het
oude naar het nieuwe regime toe te staan gedurende een zekere periode
van bijvoorbeeld zes maanden. Minister Donner drong erop aan de
motie-Westerveld aan te houden.
In de tweede termijn van het debat lieten de woordvoerders van de
fracties van de VVD en de SP doorschemeren dat zij tegen het
wetsvoorstel zouden stemmen. Minister Donner sprak aan het slot van
het debat de hoop uit dat deze fracties na een week bedenktijd tot een
andere slotsom zullen komen.
Senator Swenker verwoordde namens de VVD-fractie vooral bezwaar tegen
het blijven bestaan van minstens drie regelingen voor mensen met een
handicap. Zij mist bij de minister een visie op de totaliteit van het
beleid en de regelingen. Ook vindt zij dat de regering ânogal laconiek
reageert op de wassende instroom aan leerlingen bij het speciaal
onderwijs, terwijl de ervaring leert dat de helft van deze leerlingen
doorstroomt naar de Wajongâ.
Senator Kuiper , die sprak namens de ChristenUnie en de SGP, kreeg de
toezegging van minister Donner dat hij in een brief aan de Eerste
Kamer de stand van zaken zal melden over de aanpassing van het
speciaal onderwijs op de praktijk met inschakeling van werkgevers. Het
verzoek van Kuiper om aandacht te besteden aan de oprichting van
vakscholen waar ook Wajongers geschoold kunnen worden voor de praktijk
beloofde de minister van SZW over te brengen aan de staatssecretaris
van OCW.
Senator Thissen van GroenLinks is het eens met de minister dat
Nederland werkende weg moet toegroeien naar een regeling voor mensen
die moeilijk toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. Thissen deed een
klemmend beroep op werkgevers om hun maatschappelijke
verantwoordelijkheid te nemen op dit punt. Maar de woordvoerder van
GroenLinks vindt ook dat de overheid als werkgever het goede voorbeeld
moet geven en zijn ambities naar boven moet bijstellen. Ook stelt
Thissen dat het nodig is dat het UWV âdoorzettingsmachtâ krijgt om
werkgevers eventueel te dwingen jonggehandicapten aan te nemen.
SP-senator Elzinga bepleit een quoteringsregeling in Nederland, zoals
die Duitsland bestaat. Volgens hem leveren jonggehandicapten als
gevolg van de nieuwe regeling bestaande rechten in en krijgen zij er
plichten bij. Hij noemde dat âniet chicâ. Ook dat Wajongers maximaal
het minimumloon kunnen gaan verdienen vond de SP-senator laakbaar.
Volgens hem zijn er de laatste dertig jaar steeds meer werkende armen
in Nederland gekomen .
Senator Westerveld van de PvdA uitte tijdens het debat in de Kamer
grote bezwaren tegen de overgangsregeling die erin voorziet dat
jonggehandicapten als zij eenmaal voor de nieuwe regeling hebben
gekozen âniet meer terug kunnenâ. Dit noemt zij âonbehoorlijkâ. Een
pijnpunt voor haar fractie is ook de regeling die erin voorziet dat
een Wajonger doorgaans pas vanaf het 27^e levensjaar recht heeft op
het minimumloon. Minister Donner antwoordde dat dit ook eerder kan als
na vijf jaar vaststaat dat de verdiencapaciteit van een Wajonger
stabiel is.
Senator Goyert van het CDA uitte bedenkingen over de bemiddeling van
jonggehandicapten, die nu nog is ondergebracht bij
re-integratiebureaus maar die onder de nieuwe regeling een taak wordt
van het UWV. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hield
woordvoerder Goyert voor dat de kansen op betaalde arbeid voor
jongeren met een beperking juist wordt vergroot. Het nieuwe stelsel
gaat uit van wat jongeren met een beperking nog wel kunnen. Werk komt
voorop te staan, aldus Donner. Het UWV zorgt voor ondersteuning.
Senator Yildirim van de gelijknamige eenmansfractie vindt het onjuist
dat Wajongers jarenlang niet het minimumloon verdienen terwijl zij
werken, maar wel worden gestraft met derving van inkomen als zij geen
baan meer hebben. Ook noemt Yildirim het onjuist dat Wajongers die
studeren volgens de voorgestelde wettelijke regeling gekort worden op
hun uitkering, indien zij ook studiefinanciering ontvangen.
---
* stenogram 24 november 2009 pdf icoon
Eerste Kamer der Staten Generaal