Universiteit Maastricht
Persbericht
8 maart 2010
Publicatie wetenschappelijk tijdschrift Gastroenterology
Cholesterolrijke voeding oorzaak leverontsteking
Het mechanisme achter leverontsteking bij mensen met overgewicht is tot op heden nog niet volledig ontrafeld. Onderzoekers van de Universiteit Maastricht publiceren vandaag in het tijdschrift Gastroenterology een artikel waaruit blijkt dat cholesterol een belangrijke rol speelt bij deze leverontstekingen. De rol van cholesterol wordt tot nu toe ondergewaardeerd door artsen. De verhoogde cholesterolwaarden in het bloed zijn dus niet alleen schadelijk voor hart-en vaatziekten zoals reeds bekend is, maar ook voor ontsteking in een vette lever.
Overgewicht verhoogt de kans op 'metabool syndroom', met als gevolg bijvoorbeeld verhoogde vet- en suikerspiegels in het bloed, verhoogde bloeddruk en ook een toename van ontstekingsfactoren. Dit heeft een verslechterde vaatfunctie tot gevolg, wat leidt tot ernstige aderverkalking, hartaanvallen, beroertes en benauwdheid op de borst. Inmiddels is duidelijk dat ontstekingsfactoren een cruciale oorzaak zijn van verslechterde vaatfunctie. Bij overwicht blijken deze ontstekingfactoren ondermeer in het vetweefsel geproduceerd te worden, door de zogenaamde 'macrofagen'. Deze cellen circuleren als wittebloedcellen door het lichaam en komen in actie wanneer er schade is op te ruimen. Bij mensen met overgewicht is dat in het vetweefsel.
De onderzoeksgroep van moleculair geneticus Ronit Shiri-Sverdlov aan de Universiteit Maastricht ontdekte eerder al dat een vergelijkbaar proces zich in de lever afspeelt. Mensen met overgewicht hebben meestal ook een vette lever. Dit is in principe niet schadelijk, maar er is een behoorlijke kans dat zich in de vette lever ontstekingsprocessen gaan ontwikkelen. Daarmee neemt het risico op verdere complicaties, zoals diabetes en uiteindelijk hart- en vaatziekten sterk toe.
Hoofdzakelijk speelt de ontsteking zich af in de macrofagen van de lever (Kupffer cellen). Eerder onderzoek van deze groep heeft aangetoond dat leverontsteking in muizen veroorzaakt wordt wanneer de macrofagen geactiveerd worden door cholesterolrijke voeding. De ontsteking treedt zelfs op in levers die niet vervet zijn.
In de publicatie van vandaag in het tijdschrift Gastroenterology, tonen de onderzoekers aan dat 'scavenger receptoren' een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van de ontstekingsreactie in de lever. Deze receptoren zijn verantwoordelijk voor de opname van gemodificeerd cholesterol.
"Eerder onderzoek van onze groep heeft aangetoond dat cholesterol een belangrijke rol speelt tijdens leverontsteking", zegt Ronit Shiri-Sverdlov "en met onze bevindingen die beschreven staan in het tijdschrift Gastroenterology hebben we meer inzicht gekregen in het mechanisme hierachter, namelijk dat het gemodificeerde cholesterol de hoofdzaak is van deze ontstekingsreactie". De lever blijkt dus een belangrijke rol te spelen in het ontstekingsproces bij mensen met het metabool syndroom en deze ontsteking wordt mede veroorzaakt door een teveel aan cholesterol in het bloed. Dit inzicht kan leiden tot alternatieve strategieën voor nieuwe therapieën.
Omdat de vette of ontstoken vette lever niet tijdig kan worden opgemerkt, zijn artsen in de regel te laat met de diagnose, die in het algemeen pas wordt gesteld wanneer de lever ernstig beschadigd is. Mogelijk dat cholesterolverlagende medicatie voor mensen met overgewicht een preventief effect kunnen hebben.
Maastricht University