Nivel
Zorgverleners voor psychische problemen in de huisartsenpraktijk
NIVEL: depressie 8 maart 2010 | Voor psychische problemen zoals angst
en depressie hoef je niet altijd naar de psycholoog of psychiater. Ook
in de huisartsenpraktijk is het mogelijk kortdurend en effectief
mensen met psychische problemen te behandelen.
Veel mensen komen met psychische problemen eerst naar de
huisartsenpraktijk. Een deel van deze problemen is daar al te
behandelen, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands
instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) dat is uitgevoerd met
subsidie van ZonMw. Uit het onderzoek komt naar voren dat niet zozeer
de huisarts, maar vooral een praktijkondersteuner geestelijke
gezondheidszorg in de huisartsenpraktijk (POH-GGZ) en een sociaal
psychiatrisch verpleegkundige (SPV) de aanpak van psychische problemen
voor hun rekening zouden kunnen nemen. De praktijkondersteuner GGZ is
in opkomst, maar nog in weinig praktijken te vinden. De functie is
bovendien nog in ontwikkeling. Financiering en precieze taken moeten
zich nog uitkristalliseren.
Signalering en behandeling
Als de huisarts, praktijkondersteuner GGZ of sociaal psychiatrisch
verpleegkundige een vermoeden heeft dat iemand een psychisch probleem
heeft, zijn er signaleringsinstrumenten voorhanden om dit te
herkennen. En deze zijn bijvoorbeeld ook te gebruiken om psychische
problemen bespreekbaar te maken bij mensen die primair voor
lichamelijke klachten bij de huisarts komen. De onderzoekers hebben
deze instrumenten op een rijtje gezet. Effectieve kortdurende
interventies die een praktijkondersteuner GGZ of een sociaal
psychiatrisch verpleegkundige goed kunnen uitvoeren, zijn: begeleide
zelfhulp, problem solving treatment (PST), motiverende
gespreksvoering, reattributie en gezondheidsvoorlichting.
Hulpverleners in de huisartsenpraktijk kunnen ook doorverwijzen naar
verschillende effectieve online interventies.
Specifieke expertise
NIVEL-programmaleider Peter Verhaak: Wij pleiten voor meer
taakdelegatie door de huisarts. Hierbij spelen de praktijkondersteuner
GGZ en sociaal psychiatrisch verpleegkundige een belangrijke rol. Uit
het onderzoek komt duidelijk naar voren dat zij deze interventies het
beste kunnen uitvoeren. Huisartsen geven vaak aan te weinig tijd en
kennis te hebben voor uitgebreide signalering en psychologische
interventies. Een sociaal psychiatrisch verpleegkundige heeft een
specifiekere expertise dan de huisarts en ook meer tijd voor dit soort
dingen. De functie van praktijkondersteuner GGZ is nog erg in
ontwikkeling, maar kan uitgroeien tot een steeds belangrijker
aanvulling in de zorg voor psychische problemen in de
huisartsenpraktijk. Op het moment dat de patiënt niet meer genoeg
heeft aan enkele contacten of meer specialistische hulp nodig heeft,
moet uiteraard naar de eerstelijnspsycholoog of naar de tweedelijns
GGZ worden verwezen.
Methode
Het NIVEL deed literatuuronderzoek naar effectieve interventies om in
te zetten in de huisartsenpraktijk. Daarna werden 11 interviews
gehouden met experts en een schriftelijke paneldiscussie met 55
experts georganiseerd om te kijken wie deze interventies het beste kan
uitvoeren en onder welke voorwaarden.
De Regionale Ondersteunings Structuren organiseren vijf bijeenkomsten
over GGZ in de huisartsenpraktijk:
- 11 Maart in Leiden
- 31 maart in Apeldoorn (onder voorbehoud)
- 1 april in Oss
- 8 april in Etten-Leur
- 14 april in Heerenveen
Meer informatie is verkrijgbaar via www.lvg.org op de agenda van de
LVG.