Centrum Wiskunde & Informatica
Amsterdam, 30 maart 2010
Software engineering onderzoekers en audit experts bestrijden samen fraude
Fraude en onregelmatigheden in de financiële bedrijfsvoering zijn van alle tijden. Wetgevers, toezichthouders en financiële autoriteiten hebben de afgelopen decennia tevergeefs geprobeerd om regels en procedures te maken voor vroegtijdige detectie en voorkoming van dergelijke praktijken. Het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) gaat in samenwerking met PricewaterhouseCoopers (PwC), de Belastingdienst en ComputationalAuditing.com onderzoek doen naar auditing-diensten die de financiële en administratieve processen in bedrijven real-time kunnen monitoren. Het is uniek dat experts uit de accountancy en software-engineering hun krachten bundelen.
Het bestrijden van fraude en zwakke plekken in de administratieve organisatie is een bekend en urgent probleem, dat lastig is op te lossen. Ook de financiële crisis plaatst de accountant voor grote, nieuwe uitdagingen. Volgens een recent kwartaalbericht van de Bank of International Settlements(1) bedraagt de omvang van de weinig transparante derivatenmarkt 600.000 miljard US$. In de EU bedraagt de geschatte fraude met BTW tussen de 200 en 250 miljard euro per jaar.(2) Met de resultaten uit het onderzoeksproject kunnen obscure en illegale praktijken in een vroeg stadium aan het licht worden gebracht. Accountants kunnen met de nieuwe auditing-diensten de kwaliteit en stabiliteit van het financiële systeem beter waarborgen, de betrouwbaarheid van services zichtbaar maken en daarnaast enorme kosten besparen. Dit is essentieel voor het behouden van het vertrouwen in de accountant.(3)
Centraal in het onderzoek staat de ontwikkeling van een meta-mode. Met nieuw te ontwikkelen domeinspecifieke talen worden daarmee verschillende bedrijfsmodellen beschreven op basis waarvan automatisch auditing-diensten worden gegenereerd. Deze auditing-diensten voeren voortdurend real-time controles uit op de financiële bedrijfsvoering van organisaties. Bij de ontwikkeling van het meta-model zal onder meer gebruik gemaakt worden van Rascal(4), een nieuwe metaprogrammeertaal die op het CWI is ontwikkeld. Software analysetechnieken, zoals architectuurreconstructie en analyse van versiehistories, worden in het onderzoek gebruikt om data uit financiële rapporten en uit de broncode van IT-systemen af te leiden. De nieuwe auditing-diensten gaan structureel de betrouwbaarheid en transparantie van financiële processen en hun onderliggende ICT-systemen verbeteren.
Het onderzoek is gebaseerd op een bewezen kernconcept uit de Nederlandse accountancytheorie: de super-cycle (ook wel waardekringloop genoemd), die de verbanden tussen de verschillende bedrijfsprocessen weergeeft en de interactie tussen organisatie en accountant beschrijft. De super-cycle vormt de theoretische basis voor het automatiseren van de processen die de vroegtijdige signalering mogelijk maken.
In een maatschappij waar diensten steeds vaker als digitale service beschikbaar worden gesteld (Software as a Service) zoals bij de overheid, financiële instellingen en webwinkels, speelt vertrouwen een steeds grotere rol. Het is van toenemend economisch en maatschappelijk belang dat losse applicaties op een veilige en betrouwbare manier worden gekoppeld. Wetenschappelijk onderzoek op dit gebied is een belangrijk thema op het CWI en tijdens het project zal verdere samenwerking worden gezocht met partijen in de wereld van de accountancy zoals het NIVRA en het Limperg instituut.
Over het CWI
Het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) is sinds 1946 het nationale onderzoeksinstituut voor wiskunde en informatica. Het is gevestigd op het Science Park Amsterdam en is deel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het instituut heeft een sterke internationale positie. Ruim 160 wetenschappers doen er grensverleggend onderzoek in ongeveer 70 projecten, en dragen de verkregen kennis over aan de maatschappij. Ongeveer 30 van de onderzoekers zijn hoogleraar aan een universiteit. Uit het instituut komen circa twintig spin-off bedrijven voort.
Over Jacquard
Het onderzoek is mogelijk gemaakt door JACQUARD (http://www.jacquard.nl/), een subsidieprogramma van NWO dat de Nederlandse kennispositie op het onderzoeksterrein van software engineering en Software as a Service (SaaS) versterkt. Samenwerking tussen universiteiten en bedrijfsleven is een belangrijk onderdeel van het succes van het onderzoeksprogramma. Door de inbreng van beide kanten hebben de projecten een academisch en tevens een toegepast karakter.
(1) - Bron: http://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1003.htm
(2) - Bron: http://www.maco.nl/carrouselfraude
(3) - Bron: http://bit.ly/d7LS0B
(4) - Bron: http://www.rascal-mpl.org
Noot voor redacties
Noot voor redacties
(
Centrum voor Wiskunde en Informatica