Ingezonden persbericht
PERSBERICHT
Hilversum, 29 maart 2010
AFRIKAANS FETISJBEELD ONTDEKT BIJ AVRO-PROGRAMMA TUSSEN KUNST EN KITSCH
Expert taxeert waarde op ¤ 800.000,-
In het AVRO-programma Tussen Kunst en Kitsch is een spectaculaire vondst gedaan: een authentiek eind 19e-eeuws fetisjbeeld uit voormalig Belgisch Kongo. Dit type beeld is zeer bekend en gewild onder verzamelaars. Er zijn dan ook veel vervalsingen in omloop. Het beeld is getaxeerd op ¤ 80.000,- en is te zien in Tussen Kunst en Kitsch op woensdag 31 maart 2010.
Tijdens de opnamen van Tussen Kunst en Kitsch in Nationaal Museum voor Grafische Vormgeving de Beyerd in Breda krijgt expert Michel Thieme een voor leken quasi onbeduidend houten beeld onder ogen, getooid met diverse versieringen. Hij herkent het als een Nkisi mpezo beeld, afkomstig uit voormalig Belgisch Kongo uit het einde van de 19e eeuw. Thieme kwalificeert het beeld als authentiek en schat de waarde op ¤ 80.000,- De verbazing bij de eigenaar en het aanwwezige publiek is groot. Op de vraag naar de herkomst van het beeldje antwoordt de met stomheid geslagen eigenaar dat hij het beeldje 35 jaar geleden heeft gekocht in een snuisterijenwinkeltje in Breda voor slechts 50 gulden.
Michel Thieme, de Amsterdamse Tribal Art (kunst van de wilde stammen) expert, zegt over de vondst: 'Er kwamen twee mensen aan mijn tafel met een schoenendoos. Toen ze er een beeld uithaalden, geloofde ik mijn ogen niet. Dit was de eerste keer dat ik meewerkte aan het programma en dan zo'n vondst. Absoluut te mooi om waar te zijn.'
Achtergrondinformatie beeld
De Europese naam fetisj is afkomstig uit het Portugees en betekent kunstmatig. De beelden zijn levenloze voorwerpen die als afgod vereerd worden en waaraan op een kunstmatige manier magische krachten worden toegevoegd.
'Nkisi' is magische kracht afkomstig uit de onderwereld. Wanneer deze kracht huist in een houten beeld dan wordt dit beeld ook 'nkisi' genoemd. Mensen kunnen met behulp van magie nkisi-beelden beheersen.
Het gevonden krachtbeeldje is een Nkisi mpezo. Dit is een kwaadaardig fetisjbeeld dat werd ingezet om bijvoorbeeld diefstallen op te lossen en de schuldigen te vervolgen door ze met ziekte te treffen. Deze nkisi kan de eigenaar ook beschermen tegen nijd en tegen anderen die zich van magie bedienen.
Om deze nkisi aan het werk te zetten, werd hij opzettelijk geïrriteerd door bijvoorbeeld scheldpartijen en het laten knallen van buskruit. Dit moest ertoe leiden dat de getergde nkisi zich wilde wreken op het beoogde slachtoffer.
Tussen Kunst en Kitsch, woensdag 31 maart 2010, 20.30 uur, AVRO, Nederland 1.