Universiteit van Tilburg

Persbericht 25 mei 2010

Parlement moet vervangen worden door Beleids- en Wetgevingskamer

Het parlement heeft in de afgelopen jaren aanzienlijk aan macht en reputatie ingeboet, vanwege de overdaad aan regelgeving enerzijds en het gebrek aan controle op de regering anderzijds. Hoogleraar rechtstheorie en voormalig Eerste Kamerlid Willem Witteveen stelt in zijn nieuwe boek Het wetgevend oordeel dat het parlement toe is aan drastische hervorming. Eerste en Tweede Kamer zouden vervangen moeten worden door een Beleids- en een Wetgevingskamer en zich veel meer moeten laten adviseren door betrokken groeperingen in de maatschappij.

Dat de nationale vertegenwoordiging niet goed meer in staat is de regering te controleren heeft een aantal oorzaken. Door toegenomen regelgeving is een steeds grotere kloof ontstaan tussen beleid en uitvoering; wetten en regels worden door ambtenaren niet eerst voorgelegd aan uitvoeringsorganisaties. De uitvoering verloopt daarom vaak moeizaam en daarvan worden de burgers de dupe. Burgers zijn de Tweede Kamer steeds meer gaan zien als een orgaan dat reageert op allerlei plannen en op mediahypes, maar niet in staat is goede plannen te bedenken en tot daden te komen. De plannen komen meestal van ambtenaren en dezen kunnen niet in de Kamer ter verantwoording worden geroepen. Witteveen stelt dat het parlement niet is opgewassen tegen de toegenomen macht van regering en ambtenaren en stelt daarom een grondige hervorming van de vertegenwoordiging voor.

Burger kan daadkracht verwachten
Bij algemene vierjaarlijkse verkiezingen kiezen de burgers voortaan twee vertegenwoordigingen tegelijk: de Beleidskamer en de Wetgevingskamer, met elk 100 leden (en dezelfde politieke samenstelling). De Beleidskamer spreekt rechtstreeks met de regering over alle actuele zaken van het landsbestuur. Hier wordt in het debat de richting van het beleid vastgesteld. De Beleidskamer doet ook zelf voorstellen voor nieuw beleid. De Kamerleden krijgen daarvoor ondersteuning van de algemene staf van de Beleidskamer. Maar de voornaamste taak is controle op het regeringsbeleid. Ambtenaren worden direct gehoord. De Raad van State adviseert niet meer alleen de regering maar ook de Beleidskamer. Zo blijft er genoeg tijd over om contact te houden met de burgers.De Wetgevingskamer stelt met de regering de wetten vast. Deze Kamer heeft exclusief het recht van initiatief en het recht van amendement en kan zelf wetten indienen. De Wetgevingskamer kan deskundigen en hoogleraren vragen wetsvoorstellen in te dienen en stelt onderzoek in naar de mening van de uitvoerende organisaties en de burgers over wetten en regels. De twee nieuwe Kamers oefenen zo gezamenlijk veel meer controle uit op regering en ambtenaren. En de burger kan veel meer daadkracht en deskundigheid tegemoet zien.

Willem Witteveen is sinds 1990 hoogleraar rechtstheorie en retorica aan de faculteit Rechtswetenschappen van de UvT; hij is ook dean van het liberal arts and sciences bachelor program. Van 1998 tot 2006 was hij lid van de Eerste Kamer (PvdA).