Deelgemeente Oud-West Amsterdam
Baarsjes
Limburg Stirumplein
---
De metamorfose van De Baarsjes
27 mei 2010
Persbericht
Uitgeverij Bas Lubberhuizen brengt het boek 'De metamorfose van De
Baarsjes' uit, geschreven door Luit Tabak met foto's van Bart
Sorgedrager. Op woensdag 2 juni is de boekpresentatie en reikt Eberhard
van der Laan, voormalig bewoner van De Baarsjes en oud-minister van
Wonen, Wijken en Integratie het eerste exemplaar uit aan een
buurtbewoner die een sleutelrol had in de metamorfose van De Baarsjes.
Esther Agricola
Esther Agricola, directeur bureau Monumentenzorg, licht daarna de
metamorfose met beeldmateriaal toe. De boekpresentatie begint om 17.00
uur in de Jeruzalemkerk, Jan Maijenplein 14 in Amsterdam. Het boek kwam
tot stand na een opdracht van Stadsdeel De Baarsjes voor een
onafhankelijk journalistiek portret. Het is een boek voor iedereen met
hart voor De Baarsjes, liefhebbers van Amsterdam, architectuur en
stedelijke vernieuwing.
Het boek
De metamorfose van De Baarsjes vertelt hoe een van de bijzonderste
wijken van Amsterdam aan de slopershamer werd onttrokken. De afgelopen
kwarteeuw zijn in De Baarsjes meer dan 1400 adressen als monument
aangewezen. Het is een van de snelst opkomende wijken van de stad, die
vooral bij jongeren erg in trek is.
Tot stand komen arbeiderswoningen
Aanvankelijk had het boek alleen die herstelperiode tot onderwerp, maar
de ontstaansgeschiedenis bleek te spannend om te negeren. Op basis van
Plan West kwamen in het hart van De Baarsjes tussen 1922 en 1927 liefst
6000 arbeiderswoningen tot stand.
Hechte samenwerking
Dankzij een hechte samenwerking tussen beroemde architecten als Hendrik
Berlage en bevlogen stadsbestuurders als Floor Wibaut verrees een
arbeidersbuurt met monumentale allure. Alleen in Plan West was de
inbreng van vrijwel alle vooraanstaande Amsterdamse Schoolarchitecten
zo strak geregisseerd dat je van een gesamtkunstwerk kunt spreken. Om
de huren betaalbaar te houden verzon een projectontwikkelaar
revolutionaire staaltjes prefab systeembouw.
Opmerkelijk genoeg stierf deze unieke vorm van samenwerking tussen
overheid en ondernemers na Plan West een stille dood, om pas na ruim
een halve eeuw weer tot leven te worden gewekt. Kort na oplevering
legde de overheid het particulier initiatief in de stedebouw aan
strakke banden. Toen in de tweede helft van de jaren tachtig het
herstel van De Baarsjes van start ging, begon de overheid die teugels
juist weer te laten vieren. Intussen was het woningbestand in De
Baarsjes in verval geraakt. De bevolkingssamenstelling was zo eenzijdig
dat gettovorming dreigde, en bovendien was de wijk bijna vijftien jaar
lang uitvalsbasis voor georganiseerde criminaliteit en drugshandel.
De metamorfose
De metamorfose van De Baarsjes beschrijft de horten en stoten waarmee
de overheid de samenwerking met maatschappelijke partijen weer opnieuw
op gang kreeg.
Luit Tabak
Luit Tabak is sociaal-psycholoog en journalist. In Steden in
verandering uit 2007 beschreef ze met enkele medeauteurs een paar
belangrijke publiekprivate samenwerkingsprojecten uit de jaren
negentig, waaronder de Kop van Zuid in Rotterdam. Dit voorwerk opende
haar ogen voor de opmerkelijke ontstaansgeschiedenis van Plan West.
Bart Sorgedrager is documentair fotograaf en maakte vele
stadsreportages.
Zie ook
Evenementenagenda
---