Wageningen Universiteit en Researchcentrum 15 sep 2010
Nummer: R

Stijging van het slootwaterpeil met dertig centimeter voorkomt 4,5 millimeter bodemdaling, maar kost boeren in het Groene Hart 239 euro per hectare per jaar. Dat hebben Wageningse onderzoekers uitgerekend.

Dat er een dilemma bestaat tussen landbouw en natuur- en klimaatbeleid in de veenweidegebieden, is al langer bekend. Een laag waterpeil is goed voor de landbouw, maar leidt tot bodemdaling en CO2-uitstoot.

Alterra en de Livestock Research, beide onderdeel van Wageningen UR, rekenden met het simulatiemodel Waterpas voor het eerst de landbouwkosten van waterpeilverhoging op regionale schaal uit. Een waterstijging van dertig centimeter in de 1400 hectare tellende Zegveld polder leidt tot een kostenstijging voor de melkveehouders aldaar van 185 duizend euro per jaar. Dat trekken veel boeren niet bij de huidige prijzen, stelt onderzoeker Jan van den Akker van Alterra. Het hogere waterpeil kost een melkveehouder met veertig hectare (maximaal ) negenduizend euro inkomen per jaar.

Zuurstof
Verhoging van het slootwaterpeil met dertig centimeter leidt een stijging van het grondwaterpeil in de zomer van vijftien centimeter in het veengebied. Dat leidt tot een lagere gewasopbrengst en de koeien en machines kunnen minder vaak het land op. De ene boer heeft hier meer last van dan de andere, afhankelijk van de maaiveldhoogte en het slootpeil op die plek in de polder.

Grondwater
Aan de andere kant moet het grondwater zo hoog mogelijk staan, omdat het veen boven het grondwater afbreekt onder invloed van zuurstof. Stijgt de gemiddelde grondwaterstand met tien centimeter, dan beperk je de bodemdaling met 2,5 millimeter, zegt Van den Akker. Die 2,5 millimeter veen staat gelijk aan een uitstoot van 5,5 ton CO2 per hectare, rekent hij uit. Als de boeren via een CO2-fonds worden gecompenseerd voor het voorkomen van bodemdaling, kan het economisch interessant worden voor de boeren, zegt de bodemkundige. Â

De studie is interessant voor waterschappen, die het waterpeil in de veenpolders beheren en nu de kosten en baten van een waterpeilverhoging kunnen doorrekenen. | Albert Sikkema

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.