Zorg over bijstandsbudget
15/09/2010 15:00
VNG
In een vandaag aan de Vaste Kamercommissie van sociale zaken en werkgelegenheid aangeboden manifest 'Zorg over het bijstandsbudget' doet de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een klemmend beroep op de Tweede Kamer èn het kabinet om het bijstandsbudget met euro 176,7 miljoen aan te vullen en daarmee het maximale eigen risico voor gemeenten te beperken tot euro 169,3 miljoen. Ook wordt er in het manifest op aangedrongen om bij de berekening van het bijstandsbudget beter te kijken naar de effecten van de economische crisis.
Het manifest wordt vanochtend in ontvangst genomen door Eddy van Hijum, namens de vaste Kamercommissie SZW, uit handen van Marco Florijn, voorzitter van de VNG commissie Werk en Inkomen Het manifest is medeondertekend door de G4, de G32 en Divosa.
Eind juli 2010 maakte het ministerie van SZW een voornemen tot neerwaartse bijstelling van het voorlopige bijstandsbudget bekend.
Voorgenomen bijstelling
Door de voorgenomen neerwaartse bijstelling van het bijstandsbudget komen gemeenten in 2010 euro 346 miljoen tekort voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen. Dat is euro 176,7 miljoen méér dan het eigen risico van euro 169,3 miljoen dat in het Bestuursakkoord met het rijk is afgesproken. Voor 2010 betekent dit dat er voor 25.500 bijstandsgerechtigden geen budget is. Dit tekort zullen gemeenten uit eigen middelen moeten bijpassen. Omdat gemeenten op grond van vastgestelde regels uitkeringen moeten verstrekken en ook niet de hoogte hiervan kunnen aanpassen, gaat dit ten koste van andere gemeentelijke taken zoals de schuldhulpverlening, de bijzondere bijstand. Hierop zal fors bezuinigd moeten worden. Gemeenten lopen daardoor vast in het activerend participatiebeleid, dat de afgelopen jaren zo succesvol is gebleken.
Niet conform bestuursakkoord
In het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten van 2007 zijn voor de huidige kabinetsperiode afspraken gemaakt over budgettering en gemeentelijke inspanningen om het bijstandsvolume in te perken. Deze afspraken zijn gemaakt onder gunstige economische omstandigheden. Als veiligheidsklep werd een maximaal eigen risico overeengekomen van 12.500 uitkeringen. Als het aantal bijstandsgerechtigden door de conjunctuur met meer dan 12.500 zou stijgen (of euro 169,3 miljoen) zou het vaste budget worden gecorrigeerd. Gemeenten krijgen echter een rekening gepresenteerd van 25.500 bijstandsgerechtig-den, 13.000 meer eigen risico dan afgesproken. Het betekent een extra tekort van euro 176,7 miljoen bovenop de euro 169,3 miljoen. De stijging van 13.000 bijstandsgerechtigden extra wordt echter geheel veroorzaakt door de zware economische recessie. Hiervoor kunnen en mogen gemeenten niet het risico dragen
Berekeningsystematiek SZW
Voor de berekening van het budget 2010 constateert de VNG dat het ministerie vanaf 2006 niet naar het werkelijke bijstandsvolume kijkt. Het ministerie heeft de ontwikkeling van de bijstand voor 2007, 2008, 2009 en 2010 op basis van werkloosheidscijfers geraamd en deze niet gecorrigeerd met de werkelijke ontwikkeling van het bijstandsvolume, zoals tot voor het bestuursakkoord wel altijd gebeurde. Omdat de relatie tussen de werkloosheid en de bijstand anders uitpakt, wordt met de gehanteerde rekenmethode onvoldoende rekening gehouden met het effect van de conjunctuur. Deze rekenmethode heeft uiteindelijk tot een ramingsfout van 13.000 uitkeringen geleid. Een deel van de onderschatting komt mogelijk doordat het rijk vooraf de effecten van de WIJ (Wet Investeren Jongeren) op het bijstandsvolume te positief heeft geschat. Op basis van die inschatting is een bezuiniging ingeboekt. In de praktijk zien gemeenten dit bestand echter juist snel oplopen.
Het voornemen van de minister om de gekozen systematiek ook toe te passen in 2011, leidt naar verwachting ook in 2011 tot grote tekorten op het bijstandbudget. Het tekort zal waarschijnlijk zelfs nog groter zijn omdat het aantal bijstandsgerechtigden na-ijlt ten opzicht van de ontwikkeling van de werkloosheid en het ramingsrisico verder toeneemt. De VNG is dan ook van oordeel dat ook bij de berekening van het bijstandsbudget voor 2011 beter moet worden gekeken naar het effect van de economische crisis op de groei van het bijstandsvolume.
Van twaalf tot twee vergadert de Tweede Kamer over het bijstandsbudget van de wet Werk en Bijstand.
Bij dit persbericht is een bijlage zichtbaar op www.perssupport.nl
Vereniging Nederlandse Gemeenten