SERV
Jozef II-straat 12-16
1000 BRUSSEL
Tel. (00 32) 2 209 01 11
Fax. (00 32) 2 217 70 08


Nieuwe regels voor schuldafbouw kunnen onderbreking gaslevering in winter niet vermijden

Brussel, 15 september 2010

Om de schuldafbouw bij gezinnen met een budgetmeter voor elektriciteit of gas beter te regelen, wil de Vlaamse Regering afbetalingsplannen automatisch laten verlopen via de budgetmeter. Dit systeem passen de netbeheerders nu al toe in de praktijk, maar het is nog niet wettelijk geregeld. Schuldafbouw via budgetmeters is vooral interessant voor de netbeheerders zélf die zo hun administratieve rompslomp zien verminderen, maar minder handig voor gezinnen. Volgens de SERV moeten gezinnen kunnen kiezen voor het systeem van schuldafbouw dat hen best past: via de budgetmeter of via een klassiek afbetalingsplan. "Zo kunnen we ervoor zorgen dat mensen met betalingsproblemen echt niet in de kou staan deze winter" zegt Peter Leyman, voorzitter van de SERV.

Hoe werkt een budgetmeter?

Bij gezinnen die hun energiefacturen al een tijdje niet meer kunnen betalen, installeert de netbeheerder een budgetmeter. Met behulp van een opgeladen budgetmeterkaart geeft de budgetmeter een bepaalde hoeveelheid gas of elektriciteit vrij. De kaart opladen kan bij het OCMW of de netbeheerder. Als het krediet op is, stopt de levering van gas of elektriciteit niet onmiddellijk. Het noodkrediet voorziet nog 200 KWh elektriciteit en 1000 KWh gas tegen de sociale maximumprijs. Nadien volgt er voor elektriciteit een minimumlevering van 10 ampère. Voor gas bestaat er geen minimumlevering omdat het technisch niet mogelijk is om 'een beetje gas' te leveren. Het noodkrediet en de minimumlevering zijn niet gratis. Gezinnen moeten dit terugbetalen wanneer ze hun budgetmeter opladen. Per oplading tot 50 euro gaat 35% naar schuldafbouw en 65% naar een tegoed voor gas of elektriciteit. Bij bedragen boven de 50 euro gaat alles naar schuldafbouw. Veel gezinnen met een budgetmeter hebben ook nog a ndere schulden bij hun netbeheerder. Deze schulden betalen ze nu vaak af via een klassiek afbetalingsplan. Is dat er niet, dan gebeurt de schuldafbouw via de budgetmeter.

Schuldafbouw automatisch via budgetmeter

In het nieuwe voorstel wordt de automatische integratie van schuldafbouw met een vast bedrag van 5 euro per week in de budgetmeter de regel. De klassieke afbetalingsplannen worden de uitzondering. Dit systeem komt bovenop de 35%-regel voor de afbetaling van het noodkrediet en de minimumafname. Dat betekent dat alle schulden nu via de budgetmeter vereffend worden. Dat is vooral handig voor de netbeheerders, maar minder voor de gezinnen. Zij zullen vaker hun budgetmeterkaart moeten opladen want de kaart zal sneller leeg zijn. Bovendien is dat opladen verre van evident: er is maar één oplaadpunt per gemeente bij het OCMW, in veel gevallen met een beperkte openingstijd (soms slechts enkele uren per dag en niet tijdens het weekend). Gezinnen zonder bankkaart moeten eerst een betaling doen via de post. De SERV dringt daarom aan op een alternatief systeem.

Keuzevrijheid in schuldafbouw behouden

Voor gezinnen met een budgetmeter voor gas is het belangrijk ook tijdens de zomermaanden de meter op te laden. Alleen zo kunnen ze voldoende krediet opbouwen voor de wintermaanden en hun schuldafbouw gelijkmatig spreiden. Hiervoor biedt het nieuwe systeem geen garantie. Gezinnen die tijdens de zomermaanden niet opladen omdat ze geen gas nodig hebben, zullen bij hun eerste oplading na de zomer een grote schuldafbouw moeten inhalen. Een vast afbetalingsplan biedt meer zekerheid. Daarom vindt de SERV de keuzemogelijkheid voor schuldafbouw zo belangrijk.

Tijdelijke opschorting vast afbetaalplan bij negatief krediet

De SERV vraagt de Vlaamse Regering ook om het gelijktijdig toepassen van de 35%-regel en het vast afbetalingsplan van 5 euro per week te heroverwegen. Bij een negatief krediet (bij gebruik van noodkrediet of minimumlevering) moeten gezinnen het vast afbetaalplan tijdelijk kunnen opschorten. Het laag houden van het af te betalen bedrag maakt de haalbaarheid van de afbetaling veel groter en zal op termijn zowel schuldeiser als schuldenaar ten goede komen.

Snellere doorverwijzing naar lokale adviescommissie

De SERV vraagt om gezinnen sneller door te verwijzen naar de lokale adviescommissie die een oplossing op maat kan uitwerken voor de afbetalingsproblemen. Nu is dit enkel voorzien voor gezinnen met schulden boven de 750 euro (of van 1000 euro voor gas en elektriciteit samen). In geval van schulden voor gas en elektriciteit vindt de SERV het aangewezen om het vast af te betalen bedrag per week te verlagen. In de praktijk betalen deze gezinnen 10 euro per week af of gemiddeld zo'n 45 euro per maand. Dat komt bovenop het krediet dat ze nodig hebben om hun budgetmeter op te laden voor de levering van gas en elektriciteit. Voor mensen met een structureel laag inkomen is dat een aanzienlijk bedrag.

OCMW's moeten preventief kunnen optreden

De SERV heeft ook vragen bij de voorgestelde 'knipperlichtprocedure' die netbeheerders zullen moeten volgen om te vermijden dat de gaslevering stilvalt wanneer het noodkrediet op is en de budgetmeter niet tijdig opgeladen is. De vooropgestelde termijnen zijn te kort en zullen niet verhinderen dat gezinnen zonder gas vallen. Als OCMW's al meteen zouden weten wie een actieve budgetmeter heeft, zouden ze veel vroeger hun rol kunnen opnemen en zo vermijden dat gezinnen wanbetalers worden.




Sociaal Economische Raad Vlaanderen