Ingezonden persbericht
Persbericht, 21 september 2010
Wie is er bang voor de 'nanobom'?
Nanotechnologie - de tak van wetenschap waarbij met structuren geknutseld wordt die 100.000 keer kleiner zijn dan de dikte van een haar - biedt tal van veelbelovende toepassingen. Maar (bio)nanotechnologie zou ook kunnen worden misbruikt voor de productie van massavernietigingswapens. Te denken valt aan minuscule, vrijwel onzichtbare capsules die giftige of gevaarlijke stoffen op elk gewenst moment kunnen vrijlaten. Ze kunnen reageren op de aanwezigheid van specifieke eiwitten of genetische eigenschappen, zodat ze op bepaalde etnische groepen of individuen kunnen worden afgesteld. In het groot gebruikt zou een 'nanobom' net zo'n dreiging kunnen uitoefenen als nucleaire bewapening.
Ontketent nanotechnologie een nieuwe wapenwedloop? De vraag staat deze week centraal bij Het Grote Nano-Onderzoek (www.nanometing.nl). Iedereen kan daarbij via internet zijn mening geven. Aan het onderzoek doen reeds 4.500 mensen anoniem mee.
"Gelukkig is er nog geen 'nanobom' voor militaire toepassingen," zegt Carl Koppeschaar, initiatiefnemer van Het Grote Nano-Onderzoek. "Maar in het buitenland bestaat al een 'Institute for Soldier Nanotechnologies' dat zich bezighoudt met het lichter maken van uitrustingen en het ontwikkelen van nieuwe materialen voor de persoonlijke bescherming van soldaten. De geschiedenis leert echter dat alles wat je op defensief gebied ontwikkelt, ook weer een tegenreactie opwekt."
Bij Het Grote Nano-Onderzoek gaat het niet om de bewieroking of afwijzing van nanotechnologie. De onderzoekers willen meer weten over de ethische en maatschappelijke aspecten die een rol gaan spelen bij deze nieuwe wetenschap. Hoe gaat het technisch-wetenschappelijk onderzoek dat nu in onderzoeksinstituten en laboratoria plaatsvindt straks onze wereld veranderen? Welke onverwachte effecten treden daarbij op? Hoe bereiden we ons zo goed mogelijk voor? De uitkomsten worden gerapporteerd aan de Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie, die op haar beurt weer een advies uitbrengt aan de regering.
"De afgelopen weken kwam het gebruik van nanotechnologie in de gezondheid, veiligheid, het gebruik van elektronische apparatuur, hygiëne en voeding aan bod," vertelt techniekfilosoof Tsjalling Swierstra, die als hoogleraar verbonden is aan de Universiteit Maastricht. "Opvallend is dat onze deelnemers naarmate zij meer te lezen kregen over het onderwerp een stuk bewuster en ook kritischer werden. Bij sommige thema's nam het aantal voorstemmers drastisch af, bij andere juist toe. We zijn nu bezig te analyseren of daarbij nog grote verschillen bestaan tussen groepen onderling. Verder gaat het er ons om ook het debat over nanotechnologie te bevorderen."
Het Grote Nano-Onderzoek is mede mogelijk gemaakt door Nanopodium (www.nanopodium.nl).
---
Noot voor de redactie,