Amnesty International

PERSBERICHT
AMNESTY INTERNATIONAL

24 september 2010

Amnesty International Nederland roept gemeenten op te stoppen met etnische registratie van Roma.

Etnische registratie van Roma zoals dat tot zeer recent gebeurde in Ede en waartoe gemeenten als Nieuwegein oproepen is in strijd met mensenrechtenverdragen en bij Nederlandse wet verboden, zegt Amnesty International. Gemeenten zouden dan ook moeten afzien van deze vorm van registratie, die vooroordelen bevestigt, stigmatiseert en zelfs contraproductief kan zijn.

Een belangrijk bezwaar tegen etnische registratie is dat de etniciteit van Roma niet objectief kan worden vastgesteld. Roma zijn onderling zeer divers en delen niet één herkomstland of nationaliteit. Ook wat betreft taal en religieuze of levensbeschouwelijke oriëntatie betreft verschillen Roma onderling sterk. Amnesty International vraagt zich dan ook af aan de hand van welke criteria of methode ambtenaren hebben bepaald wie als Roma moet worden aangemerkt. Mogelijk is de etniciteit van Roma die in Ede (en wellicht in andere Nederlandse gemeenten) wordt geregistreerd, afgeleid uit andere kenmerken zoals huidskleur, kleding, levensstijl, of het hebben van een 'Oost-Europese' achternaam. Dergelijke vaststelling is subjectief en willekeurig en discriminerend en derhalve verboden.

Etnische registratie is volgens mensenrechtenverdragen en nationale wetgeving slechts in uitzonderlijke situaties toegestaan. Een dergelijke maatregel is altijd tijdelijk en mag alleen in het kader van voorkeursbeleid worden gebruikt. Het discriminatieverbod dwingt gemeenten aantoonbaar te maken dat de registratie noodzakelijk is om een maatschappelijke achterstandspositie te verminderen en dat er geen alternatieven zijn.

Wetshandhaving of criminaliteitsbestrijding aan de hand van 'Romalijsten' (etnische registratie van Roma) is zonder meer in strijd met de mensenrechten en Nederlandse wetgeving. Handhaving en criminaliteitsbestrijding moeten worden ingegeven door specifieke gedragingen of objectieve aanwijzingen. De politie mag dus niet louter op grond van etniciteit besluiten om iemand te beboeten, staande te houden, te fouilleren of te arresteren. In dat geval zou er sprake zijn van verboden etnisch profileren. Etnische profilering draagt het risico in zich dat het wantrouwen tussen de politie en de Roma gemeenschap wordt versterkt. Dat kan ertoe leiden dat Roma minder snel aangifte doen of informatie met de politie delen, waardoor het beleid uiteindelijk zelfs contraproductief zou zijn.

Door etnische registratie van Roma kan de suggestie ontstaan dat de maatschappelijke problemen van een bepaalde groep Roma verklaard kunnen worden vanuit etniciteit of cultuur en tradities. Dit kan bestaande vooroordelen over Roma bevestigen en stigmatisering in de hand werken, waardoor achterstand en achterstelling niet worden opgelost maar juist blijven voortbestaan. Amnesty roept Nederlandse gemeenten dan ook op stigmatisering zoveel mogelijk te voorkomen.

Noot aan de redactie
Voor meer informatie kunt bellen met Amnesty International, afdeling persvoorlichting, Nicole Sprokel, 020 7733677 of 06 22109964. U kunt ook kijken op http://www.amnesty.nl/bibliotheek_vervolg/roma_in_europa.