Maastricht University

Melatonine zeer effectief bij behandeling slaapstoornissen verstandelijk gehandicapten


Promotieonderzoek Wiebe Braam

Slaapproblemen komen bij verstandelijk gehandicapten drie tot vijf keer meer voor dan bij niet verstandelijk gehandicapten. Vaak worden de problemen bij verstandelijk gehandicapten veroorzaakt door een stoornis in het melatonine ritme. Hierdoor werken 'normale' slaapmiddelen niet of slecht. Melatonine werkt bij deze groep wel, mits het deskundig wordt toegediend. Het middel helpt niet alleen bij in- en doorslaapproblemen, maar heeft ook een gunstig effect op gedragsproblemen overdag. Dit blijkt uit onderzoek waarop Wiebe Braam, arts verstandelijk gehandicapten (AVG) 29 september a.s. hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht.

Melatonine is een geneesmiddel dat het slaap-waakritme reguleert. Het werkt alleen bij mensen met een melatonine tekort. Daarom is het belangrijk een behandeling met melatonine uitsluitend te beginnen nadat het tijdstip is vastgesteld waarop de eigen melatonine productie op gang komt. Dit kan via een eenvoudig speekselonderzoek. "Nu wordt melatonine vaak op verkeerde indicatie voorgeschreven, zonder vooraf te meten of er wel een tekort bestaat. Als er geen tekort is helpt het ook niet en kan er zelfs een averechts effect ontstaan waarbij de slaapproblemen binnen vier tot zes werken versterkt terugkeren", aldus Wiebe Braam. Uit Braams onderzoek blijkt dat veel patiënten de melatonine traag afbreken, waardoor de melatonine na een paar weken niet meer werkt. "Normaal gesproken wordt de dosis verhoogd wanneer een geneesmiddel niet meer werkt, in dit geval moet je de dosis juist verlagen."

Slaapstoornissen bij verstandelijk gehandicapten is een veelvoorkomend probleem en wordt zwaar onderschat, volgens Braam. "Een gehandicapt kind dat 's nachts meermalen luidruchtig wakker wordt leidt tot slaapproblemen bij ouders. Hierdoor gaan ouders slechter functioneren, dat kan weer leiden tot relatieproblemen, ziekteverzuim en burn-out of tot opname van het kind in een instelling."

Melatonine is een in Nederland niet geregistreerd geneesmiddel en wordt vooralsnog niet vergoed door de Nederlandse ziektekostenverzekeraars. "Omdat de positieve werking van melatonine bij mensen met een verstandelijke beperking nu bewezen is, hopen we dat behandeling met melatonine binnenkort wel vergoed gaat worden."

Drs. Wiebe Braam is als AVG werkzaam bij 's Heeren Loo en verbonden aan het Gouverneur Kremers Centrum van de Universiteit Maastricht en het academisch ziekenhuis Maastricht. 's Heeren Loo biedt op verschillende plekken in Nederland ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking.