Hogeschool Windesheim
Persbericht, 20 oktober 2010
Groot onderzoek moet basis leggen voor cliëntgerichte
begeleidingspraktijk
Een multidisciplinair wetenschappelijk consortium onder leiding van
hogeschool Windesheim doet de komende vier jaar een omvangrijk
onderzoek dat moet leiden tot een cliëntgerichte begeleiding van
ouderen met dementie. Doel is te komen tot een samenhangende en op de
vraag afgestemde zorgpraktijk waarin casemanagers in samenwerking met
alle partijen de zorg coördineren.
In Nederland neemt het aantal mensen met dementie tussen 2010 en 2030
naar verwachting toe van bijna 212.000 tot ruim 319.000. Elke persoon
met dementie heeft vanaf 2011 wettelijk recht op een casemanager die
leiding geeft aan een integraal zorgnetwerk en die de zorg optimaal
afstemt op de vraag in dialoog met alle betrokkenen, inclusief de
cliënt zelf, zijn mantelzorgers en zijn naasten. Alzheimer Nederland
verwacht een behoefte van 3000 casemanagers voor mensen met dementie.
In de praktijk blijkt de geboden zorg vaak niet aan te sluiten op de
wensen van de doelgroep en dat de uitvoering van zorgbesluiten geregeld
hapert. De gezamenlijkheid is veelal ver te zoeken (zie testimonial in
kader hieronder).
Consortium
Het consortium bestaat uit het Lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg en
het Lectoraat ICT-Innovaties in de Zorg van de Christelijke Hogeschool
Windesheim, het Lectoraat Transities in de Zorg van Hogeschool
Rotterdam, TNO-Human Factors/Lectoraat Product Design & Engineering van
Hogeschool Utrecht, de Vrije Universiteit (Verpleeghuisgeneeskunde), de
Radboud Universiteit (Psychosociale aspecten van zorg voor kwetsbare
ouderen), Alzheimer Nederland, Stichting Zorgnetwerk Zwolle en
Omgeving, Trimbos-instituut, Vilans Kenniscentrum voor langdurige zorg,
Stichting Geriant, Zorgpalet Hoogeveen, en Verpleegkundigen en
Verzorgenden Nederland |(afdeling Geriatrie).
In het onderzoeksprogramma worden kennis en producten ontwikkeld die de
zorgprofessionals concreet ondersteunen bij de realisering van een
gezamenlijke besluitvorming en de uitvoering van zorgbesluiten in de
beoogde netwerken. Tegelijkertijd draagt het bij tot wetenschappelijke
kennis over dit proces van shared decision making in de zorgsector. Er
zullen tussen 2010 en 2014 deelresultaten worden gepresenteerd.
Twee Windesheim-onderzoekers beogen te promoveren op het
onderzoeksprogramma. Alle kennis komt terug in het onderwijs: de
hogescholen Windesheim en Fontys zijn in september 2010 een nieuwe
bacheloropleiding Toegepaste Gerontologie begonnen, waarin de functie
van casemanager één van de drie afstudeermogelijkheden is.
Drie deelstudies
Het onderzoek omvat drie deelstudies:
* een kwalitatief onderzoek binnen bestaande zorgnetwerken rond
mensen met dementie
* een onderzoek naar de profielcompetenties van casemanagers dementie
* een onderzoek rond de ontwikkeling van een digitale keuzehulp,
waarmee de professional cliënt en mantelzorger kan ondersteunen
bij keuzes in de zorg.
Versnippering in het zorgaanbod komt veel voor en leidt tot ergernis,
verwarring en tegenstrijdigheden, waardoor het effect van de zorg wordt
ondergraven. Een voorbeeld uit de praktijk:
Drie verschillende adviezen
ââMeneer Dijkstra woont samen met zijn vrouw thuis. Hij lijdt aan
dementie en is de laatste tijd heel onrustig. Voor zijn vrouw en zijn
zoon, die elke dag langs komt, is de situatie bijna onhoudbaar. De
maatschappelijk werkende adviseert ondersteuningsgesprekken met de
mantelzorgers. De verpleeghuisarts, die in consult is geroepen,
adviseert een verhoogde slaapmedicatie voor meneer. Het advies van de
thuiszorgverpleegkundige is dat meneer activiteiten aangeboden moet
worden, hij mist immers zo het werk in de tuin. Drie totaal
verschillende adviezen die deze drie professionals met de beste
bedoelingen en overwegingen hebben geformuleerd. En de mantelzorgers
werden niet echt gehoord. Ik vroeg mij af welke rol een casemanager zou
kunnen hebben. De besluitvorming gebeurt vaak onbewust en het is voor
niemand helder welke overwegingen een rol hebben gespeeld. Op deze
manier kom je natuurlijk niet tot gezamenlijk genomen zorgbesluiten die
je ook echt kunt uitvoeren.ââ
(Een thuiszorgmedewerkster van Icare Thuiszorg Zwolle-Zwartewater,
december 2008).