Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Sneeuw en kou
29 november 2010 - Deze week blijft het volop winter in Nederland. Soms sneeuwt het enige tijd of vallen er enkele sneeuwbuien. De vorst is licht tot matig (waar sneeuw ligt lokaal streng), maar door de verder toenemende wind voelt het bijzonder koud aan. Ook overdag vriest met flink wat in combinatie met de wind leidt tot zeer lage gevoelstemperaturen. Vooral woensdag wordt een zeer koude dag. Op een aantal plaatsen viel afgelopen weekeinde al wat sneeuw (foto: Jannes Wiersema)
Op een aantal plaatsen viel afgelopen weekeinde al wat sneeuw (foto: Jannes Wiersema)
Ook de afgelopen dagen heeft het in ons land licht tot matig gevroren. Eelde meldde op 27 november -8,3 graden, de laagste temperatuur van de afgelopen dagen. Deze week kan het op een aantal plaatsen nog kouder worden en blijft het ook overdag soms matig vriezen, dat wil zeggen meer dan 5 graden onder nul. Normaal bedraagt de middagtemperatuur eind november, begin december ongeveer 7 graden en 's nachts is een temperatuur van 2 graden normaal.

IJs groeit aan
De aanhoudende vorst zorgt voor verdere aangroei van het ijs met één of twee centimeter per dag. De dikte van het ijs vertoont echter grote verschillen zodat het moeilijk is om aan te geven hoe dik het ijs verspreid over ons land wordt. De vorming, aangroei van natuurijs is een uiterst ingewikkeld proces dat van verscheidene factoren afhangt. Niet alleen de temperatuur, maar ook wind, bewolking, sneeuw en vochtigheid zijn van grote invloed. Ook de stroomsnelheid, diepte en ligging van het water spelen een belangrijke rol. Wind zal het bevriezingsproces in de regel versnellen, omdat de warmte die vrijkomt bij bevriezing dan snel wordt afgevoerd. Waait het echter hard dan wordt de bevriezing juist vertraagd, omdat het water dan goed mengt en het warme bodemwater omhoog komt. Deze week hebben vooral daarmee te maken.

Vroege winter
Vroeg winterweer is de laatste jaren vaker voorgekomen en hoort bij het wisselvallige Nederlandse klimaat. Zo vroor het na de lange, warme zomer van 2003 in Twente al op 24 oktober met -8,5 graden tot matige vorst (lager dan -5 graden). Ook in 2005 waren er al eind november winterse buien, met grote overlast door sneeuw en storm.

In november is een aantal dagen met vorst normaal: de maand telt in het binnenland zo'n 6 tot 8 vorstdagen en aan de kust komt het gewoonlijk op 3 dagen tot vorst. In een verder verleden bood november al strenge vorst onder -10 graden. Op 23 november 1998 werd in Woensdrecht al
-11,0 graden gemeten. Bijzonder was november 1980 met in het begin van de maand al de eerste ijsdagen, ofwel dagen waarop het de hele dag vriest. De Bilt noteerde op 29 november 1921 met -14,4 graden landelijk de laagste novembertemperatuur van de meetreeks.

Bar winterweer in Europa
In grote delen van Europa is het volop winter. Vooral in Scandinavië worden zeer lage temperaturen gemeten met ook in het zuiden 10 tot 20 graden vorst. Bovendien ligt daar op veel plaatsen een dik pak sneeuw. Ook de Britse Eilanden zitten midden in de winter. Vooral het oosten en noorden van het Verenigd Koninkrijk ligt veel sneeuw die daar veel overlast oplevert. De Canarische Eilanden en Spanje hebben te maken met storm en zware regenval.

Actuele weerwaarschuwingen Europa: http://www.meteoalarm.eu/

Nader Verklaard
Onze rubriek Nader Verklaard biedt achtergrondinformatie over vorst, sneeuw, windchill en de vorming en aangroei van ijs.

Eerste uitgave: 22-11-10