Vrije Universiteit Amsterdam

XUV-spectroscopie van H2, HD en D2


* Startdatum: 07-12-2010


* Tijd: 15.45


* Locatie: Aula


* Titel: XUV spectroscopy of highly excited states in H2, HD en D2


* Spreker: T.I. Ivanov


* Promotor: prof.dr. W.M.G. Ubachs prof.dr. C.A. de Lange


* Onderdeel: Faculteit der Exacte Wetenschappen


* Wetenschapsgebied: Exacte wetenschappen


* Evenementtype: Promotie

Toncho Ivanov en zijn collega's zijn er voor het eerst in geslaagd om indirect de karakteristieke Rydbergtoestanden voor het 'zware' Bohratoom waar te nemen. Daarmee bewijzen zij dat dit systeem ook werkelijk bestaat en kan worden gerealiseerd.

Ivanovs onderzoek richt zich op moleculair waterstof. Een deel ervan is gerelateerd aan de fundamentele vraag of de natuurconstanten ook werkelijk constant zijn, of langzaam variërend. Spectroscopie aan moleculair waterstof kan hier een antwoord op geven. Ivanov creëerde door middel van lasergebaseerde eXtreme UltraViolet(XUV)-spectroscopie een database van zeer nauwkeurig gemeten energieovergangen in H2. Deze waarden kunnen worden vergeleken met data uit astronomische observaties van verre quasars (quasi-stellar radio source), waarvan de spectra absorptielijnen van moleculair waterstof bevatten. Omdat het licht er miljarden jaren over heeft gedaan om de aarde te bereiken, bieden deze spectra een historische momentopname van de energiestructuur van H2.

Uit deze vergelijking kan worden afgeleid of de proton-elektronmassaverhouding constant is geweest gedurende de leeftijd van het heelal. Hiernaast laat Ivanov in zijn onderzoek ook de eerste observatie van Rydbergtoestanden in het exotische H+H- systeem zien. Dit systeem representeert een configuratie van de vier bouwstenen van moleculair waterstof waarbij de protonen ver van elkaar verwijderd zijn, en beide elektronen aan een van de protonen gebonden zijn. Theoretisch kan dit systeem worden beschouwd als twee puntladingen, aan elkaar gebonden door de Coulombpotentiaal. In andere woorden, dit vier-deeltjes systeem gedraagt zich als een normaal waterstofatoom met dezelfde karakteristieke energiestructuur, afgezien van een schaalfactor die het verschil in massa aanduidt. Vanwege kwantummechanische beperkingen is dit 'zware' Bohratoom niet rechtstreeks toegankelijk.

© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam