Universiteit Leiden

Tarwe met veilige gluten gloort aan de horizon

Is het mogelijk om tarwegluten veilig te maken voor patiënten met een intolerantie voor gluten? Volgens onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en van Plant Research International Wageningen kan dat inderdaad. Ze publiceren deze week hun bevindingen in het wetenschappelijk tijdschrift PLoS ONE.


---
Gluten zijn een mengsel van eiwitten in tarwe. bij ongeveer 1 procent van de Nederlandse bevolking veroorzaken gluten een reactie van het afweersysteem die leidt tot een chronische darmontsteking. De enige remedie tegen deze ziekte coeliakie is een levenslang strikt glutenvrij dieet en een drastisch aangepast voedingspatroon zonder producten waarin tarwe, gerst of rogge is verwerkt.

---

Eigenschappen gluten combineren

De onderzoekers hebben nu ontdekt dat er natuurlijke varianten van gluteneiwitten bestaan die verschillen in de mate waarin ze gevaarlijk zijn voor patiënten met coeliakie. Verder laten de onderzoekers zien dat gluteneiwitten gemaakt kunnen worden die veilig zijn voor patiënten met coeliakie, door de eigenschappen van de minder gevaarlijke gluteneiwitten met elkaar te combineren.

Erfelijke code inbrengen

Dit biedt nu de mogelijkheid om veilige gluten te produceren. Allereerst zou de erfelijke code voor veilige gluten eiwitten ingebracht kunnen worden in gewassen die van nature al veilig zijn voor patiënten met coeliakie zoals maïs, rijst of haver. Daarnaast stellen de onderzoekers dat via een systematische plantenveredeling zelfs tarwerassen ontwikkeld zouden kunnen worden die gluten eiwitten maken die veilig zijn voor patiënten met coeliakie maar nog wel een goede bakkwaliteit hebben.


---
Gluten eiwitten hebben ook goede eigenschappen: gluten in tarwe zorgt onder andere voor een goede bakkwaliteit van het deeg dat van tarwebloem gemaakt wordt. Dankzij gluten wordt brood bijvoorbeeld luchtig en zacht. Dit is een belangrijke reden waarom gluten in zoveel voedingsproducten aanwezig is. Daarnaast zijn gluten ook bind- en plakmiddel in talloze andere voedingsmiddelen.

---

Kwalitatief veel betere voedselproducten

De realisatie zal nog zeker jaren duren maar de verwachting is dat dit zal leiden tot kwalitatief veel betere voedselproducten voor patiënten met coeliakie. In de toekomst zal daarom mogelijk niet langer gesproken worden over wel of niet glutenvrije voedingsproducten, maar over producten die al dan niet veilige gluten bevatten.

Meer over onderzoek naar veilige gluten


* Wetenschappelijk tijdschrift PLoS ONE

* Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
* Plant Research International Wageningen

Â