BKR: Bestrijd schuldenproblematiek bij de bron
Preventie kan veel individueel leed voorkomen
Tiel, 11 januari 2011 - Alleen door betere preventie kan de stijgende schuldenproblematiek een halt worden toegeroepen. De overheid heeft de afgelopen jaren honderden miljoenen euro's extra uitgegeven aan schuldhulpverlening en kredietverstrekkers hebben hun normen bij het verstrekken van krediet fors aangescherpt. Het probleem moet echter ook bij de bron worden aangepakt. Om problematische schulden bij huishoudens te voorkomen is aanvullende schuldregistratie van groot belang.
Hiervoor pleit BKR in het rapport 'Armoede in Nederland. Van schuldhulpverlening naar schuldpreventie', dat is aangeboden aan de leden van de Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Komende donderdag debatteert de commissie over armoede in Nederland en schuldhulpverlening.
Problematische schulden nemen toe
Het rapport, dat is opgesteld aan de hand van onderzoeken van onder meer het ministerie van Sociale Zaken, schetst een verontrustend beeld van de schuldenproblematiek in Nederland. Vorig jaar hadden 1,9 miljoen huishoudens (een kwart van alle huishoudens) een betalingsachterstand, waarvan er bij 711.000 sprake was van problematische schulden. De omvang van de schuldenproblematiek is daarmee veel groter dan het aantal negatieve registraties bij BKR. De doelstelling van de overheid om het aantal huishoudens met problematische schulden dit jaar te halveren ten opzichte van 2007 wordt niet gehaald. De problematiek neemt juist toe. Driekwart van de gemeenten had vorig jaar te maken met een stijging van aanmeldingen voor schuldhulpverlening. Verbetering van de koopkracht is waarschijnlijk nog niet in zicht, gelet op de economische omstandigheden en de aangekondigde bezuinigingen.
Inzicht in betalingsachterstanden
Schuldhulpverlening is van groot belang, maar om de schuldenproblematiek echt terug te dringen moet er meer aandacht komen voor preventie, vindt BKR. Kredietverstrekkers doen er alles aan om op een verantwoorde wijze krediet te verstrekken, onder meer door invoering van een uniforme krediettoets. Desondanks beschikken ze niet allemaal over volledige informatie om in alle gevallen huishoudens met betaalproblemen tijdig te identificeren. Daardoor komt het nog steeds voor dat huishoudens met problematische schulden (onbedoeld) extra geld kunnen lenen.
BKR is daarom voorstander van het wettelijk vastleggen van het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS). Dit is een privaat initiatief voor de registratie van serieuze betalingsachterstanden bij huur-, energie- en sociale dienstschulden. De deelnemers* aan LIS zijn daardoor in staat om, op basis van feitelijke informatie, een verdere stapeling van schulden en achterstanden te voorkomen.
LIS en het kredietinformatiesysteem van BKR voorzien echter nog niet in registratie van alle schulden, terwijl belastingschulden, achterstanden bij ziektekostenverzekeraars en telefoonrekeningen tot de meest voorkomende achterstanden behoren. Ook financiële verplichtingen bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en studieschulden zijn nu niet zichtbaar. Uit recente data van BKR blijkt dat betalingsachterstanden op verleende kredieten stabiliseren, terwijl de achterstanden op overige schulden juist blijken toe te nemen. Om problematische situaties te voorkomen is het essentieel om een goed integraal beeld te hebben van alle serieuze schulden en betalingsachterstanden.
Dweilen met de kraan open
"Schuldhulpverlening is op dit moment dweilen met de kraan open," zegt algemeen directeur Peter van den Bosch van BKR. "We moeten mensen met betalingsproblemen helpen, maar bovenal voorkomen dat ze nog meer in de problemen komen. Dat kan alleen effectief door registratie van problematische schulden. LIS is daartoe een goed initiatief. Het is nu aan de overheid om LIS daadwerkelijk mogelijk te maken."
Individueel leed voorkomen
Volgens Van den Bosch staat het belang van de consument voorop. "Privacy, transparantie en onafhankelijke klachtenbehandeling zijn essentieel. Ik begrijp de zorgen over privacy, maar schuldenregistratie kan veel individueel leed en verdere problemen voorkomen. Registratie moet voldoen aan de Wet bescherming persoonsgegevens. Daarnaast dienen consumenten gemakkelijk hun gegevens op te kunnen vragen, bij voorkeur via internet. Verder moeten mensen met klachten terecht kunnen bij een onafhankelijke klachtencommissie."
De BKR-directeur pleit verder voor goede afspraken over de wijze waarop schulden worden geregistreerd en een onderscheid naar het soort verplichtingen. Daarbij moet onder andere worden gekeken naar de minimumbedragen die worden vastgelegd en de duur van een achterstand. Van den Bosch benadrukt ook dat het registratiebureau niet bepaalt of een krediet verantwoord is. Die beslissing is aan de kredietverstrekker. "BKR wil, gegeven zijn maatschappelijke doelstelling om overkreditering te voorkomen, een voortrekkersrol vervullen op het gebied van schuldregistratie. Daarmee kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan schuldpreventie."
Over het rapport
Het rapport 'Armoede in Nederland. Van schuldhulpverlening naar schuldpreventie' kunt u downloaden via
Over BKR
BKR is een stichting met een maatschappelijke doelstelling zonder winstoogmerk. In het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) beheert BKR de gegevens over afgesloten kredieten. Zij informeert daarover aangesloten organisaties als banken, hypotheekverstrekkers en creditcardorganisaties. Ook consumenten kunnen hun eigen gegevens bij BKR inzien. De missie van BKR is het beperken van krediet- en betalingsrisico's en het voorkomen van overkreditering en andere problematische schuldsituaties. Op deze manier draagt BKR bij aan een maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening in Nederland.
BKR is in 1965 door het financiële bedrijfsleven opgericht en beheert onder andere het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Momenteel bevat deze database gegevens over circa 10 miljoen personen, waarvan ruim 93% zonder problemen de betalingsverplichtingen nakomt. Daarnaast ondersteunt BKR, met behulp van haar infrastructuur en beschikking over grootschalige en privacygevoelige databases, deelnemers bij het tegengaan van misbruik en fraude in het financiële verkeer. BKR telt ruim 100 werknemers, heeft circa 240 deelnemers en is gevestigd in Tiel. Meer informatie vindt u op:
* Initiatiefnemers van LIS zijn Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), gemeente Tilburg, Leger des Heils, Thuiswinkel.org, Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), Aedes, EnergieNed, Nederlandse Vereniging voor Marktwerking in Energie (VME) en Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN).
Ingezonden persbericht