Raad voor de Rechtspraak
Rechters krijgen nieuw handvat voor bepalen strafmaat
Den Haag, 11 februari 2011 - In januari 2011 zijn door strafrechters
landelijke oriëntatiepunten vastgesteld voor de straftoemeting bij
geweld tegen en bedreiging en belediging van politieagenten en
hulpverleners en bij kinderporno. De oriëntatiepunten beschrijven de
dagelijkse praktijk: welke straffen leggen rechters bij veelvoorkomende
misdrijven op? Rechters gebruiken deze oriëntatiepunten als
vertrekpunt bij het bepalen van straffen.
Oriëntatiepunten geweld, bedreiging, belediging
In de oriëntatiepunten staat dat in het geval van geweld tegen en
bedreiging en belediging van politieagenten of hulpverleners
verdubbeling van de straf op zijn plaats kan zijn. Volgens de
richtlijnen van het Openbaar Ministerie (OM) moeten officieren van
justitie in deze zaken hogere straffen eisen dan in reguliere
geweldszaken. Uit recent onderzoek van de Universiteit van Tilburg
blijkt dat rechters in de meeste gevallen de hogere strafeisen van het
OM volgen.
Oriëntatiepunten kinderporno
Onder kinderporno worden in het Nederlandse strafrecht uiteenlopende
misdrijven verstaan. In de wet wordt bijvoorbeeld onderscheid gemaakt
tussen het bezit, het verspreiden en het maken van kinderpornografisch
materiaal. Dat onderscheid is van belang voor de door de rechter op te
leggen straf. Ook andere factoren zijn van invloed op de soort straf en
de hoogte van de straf, zoals de leeftijd van de personen die op het
materiaal worden afgebeeld.
Voor de meeste varianten van dit misdrijf gaan de oriëntatiepunten uit
van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Dat geldt bijvoorbeeld in
die gevallen waarin naast bezit ook sprake is van het verspreiden van
kinderporno, of waarbij het gaat om kinderen van jonge leeftijd. Een
taakstraf, in beginsel in combinatie met een voorwaardelijke
gevangenisstraf, is volgens de oriëntatiepunten alleen nog aan de orde
als de verdachte niet eerder is veroordeeld voor zedendelicten, het
gaat om het bezit van een geringe hoeveelheid pornografisch materiaal
waar geen jonge kinderen bij betrokken zijn en waarbij geen gewelddadig
element aanwezig is.
Ontwikkeling van de strafmaat
De oriëntatiepunten beschrijven de dagelijkse praktijk: welke straffen
leggen rechters in de huidige praktijk bij veelvoorkomende delicten op?
Strafverhogende factoren kunnen ertoe leiden dat van het vertrekpunt
wordt afgeweken en een hogere straf wordt opgelegd, bijvoorbeeld als er
sprake is van hevig geweld of bijzondere schadelijke gevolgen voor het
slachtoffer. Een oriëntatiepunt voor een rechter heeft niet dezelfde
status als een richtlijn voor het OM: rechters kunnen per zaak na
afweging van alle omstandigheden tot een andere beslissing komen. Bij
het toekennen van de straf neemt de rechter ook de eis van het Openbaar
Ministerie in overweging. De oriëntatiepunten worden regelmatig
geëvalueerd en zo nodig bijgesteld naar aanleiding van nieuwe
ontwikkelingen.
Oriëntatiepunten straftoemeting
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 11 februari 2011 Naar boven