Wie te laat komt! Het denken en handelen van de leden van het Politbüro en de
regering van de DDR met betrekking tot het binnen-en buitenlands beleid
gedurende de jaren 1985-1989.
Datum: 14 februari 2011
Promotie: dhr. P.J. Vogel, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Wie te laat komt! Het denken en handelen van de leden van
het Politbüro en de regering van de DDR met betrekking tot het
binnen-en buitenlands beleid gedurende de jaren 1985-1989.
Promotor(s): prof.dr. P.M.E. Volten
Faculteit: Letteren
Geen innovatie binnen Politbüro en regering in nadagen DDR
Met toepassing van de sociaal-constructivistische theorie van Wendt en
de neo-institutionele theorie van Sabatier e.a. onderzocht Peter Vogel
de situatie binnen het Politbüro en de regering in de nadagen (1985-
1989) van de DDR. Hij keek daarbij in hoeverre en in welke mate mentale
constructies, zoals ideeën (ideologische opvattingen), cultuur,
wereldbeelden, waardestelsels en collectieve identiteiten invloed
uitoefenden op het denken en handelen van actoren binnen het Politbüro
en de regering ten aanzien van het binnen- en buitenlandse beleid in
die periode.
Vogel concludeert dat in de periode l985-l988 door de staatkundige
structuur van de DDR, de heersende collectieve identiteit binnen de
gesloten politieke subsystemen en sterk dogmatisch leiderschap, het
niet mogelijk was om tot innovatieve of anticiperende
beleidsontwikkeling te komen. De actoren waren `niet-ontvankelijk' voor
de externe omgevingsfactoren en ontwikkelden daarmee een toenemende
scheiding tussen de socialistische broederstaten en het eigen volk. In
deze periode werd de collectieve identiteit binnen de organen versterkt
(Wendt) en was van beleidsgericht leren en beleidsverandering
(Sabatier) geen sprake.
In 1989 ontstond er mede door de externe gebeurtenissen en het
ontbreken van dogmatisch leiderschap in het denken van de actoren een
inconsistentie tussen verwachtingen en realiteit. Dit leidde tot een
identiteitscrisis en een verzwakking van de collectieve identiteit
binnen de gremia, wat ten slotte uitmondde in een moeizame poging om de
bestaande collectieve identiteit naar een nieuwe collectieve identiteit
te transformeren. De actoren realiseerden zich dat de totale controle
van de SED tanende was. Zij probeerden met het bijstellen van de eigen
identiteit (Wendt) en een proces van beleidsgericht leren en
beleidsverandering (Sabatier) hun machtspositie te behouden.
Peter Vogel (Amsterdam, 1951) studeerde politieke en sociaal-culturele
wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Hij verrichtte zijn
onderzoek als buitenpromovendus aan de Faculteit der Letteren.
Laatst gewijzigd: 08 februari 2011 11:16
Rijksuniversiteit Groningen