Geschiedenis van een land in worsteling
Deel één van The Cambridge History of South Africa (2010) heeft een
plek gekregen op de prestigieuze lijst van Outstanding Academic Titles
van de American Library Association. Hoogleraar Afrikaanse Geschiedenis
Robert Ross is een van de redacteuren van de serie.
Einde apartheid
Prof.dr. Robert Ross
Prof.dr. Robert Ross
Ross kreeg negen jaar geleden van de universiteit van Cambridge het
verzoek om dit grote project te leiden. Na het eerste deel, dat van de
vroege ijzertijd tot 1885 loopt, volgt in juli het tweede, dat de
daaropvolgende periode tot 1994 beslaat. Het jaar waarin een einde kwam
aan de apartheid. Voor een derde deel is het volgens Ross nog te vroeg.
âHet einde van de apartheid was het begin van een heel nieuw tijdperkâ,
legt hij uit. âHet is veel te vroeg om daar iets over te zeggen, we
weten nog niet hoe het gaat aflopen.â
Identiteit
Ross en zijn collegaâs hebben geprobeerd zo goed mogelijk de huidige
wetenschappelijke blik op Zuid-Afrika weer te geven. Ross: âHet boek
geeft een mooi overzicht van de koloniale vorming van Zuid-Afrika. Die
periode wordt gekenmerkt door invasies en veroveringen, en het enorme
geweld dat daarmee gepaard ging. De studie laat ook duidelijk zien hoe
het land worstelde met nieuwe fenomenen en ideeën waarmee het door de
komst van de Europeanen in aanraking kwam. Zoals de bekering tot het
christendom, wat een moeizaam proces was. Dat alles heeft ervoor
gezorgd dat de Zuid-Afrikanen nog altijd worstelen met hun identiteit.
Wie ben ik? Hoe zit de wereld in elkaar? Die kwesties wilden we in het
boek aan bod laten komen.â
Koloniale indringers
Het is nog niet eenvoudig de geschiedenis van een land als Zuid-Afrika
te ontrafelen. Veel van de schriftelijke bronnen zijn afkomstig van de
blanke koloniale indringers of kunnen door hen zijn bewerkt, en zijn
dus â ironisch genoeg â mogelijkerwijs gekleurd. âBovendienâ, vertelt
Ross, âkon de Zuid-Afrikaanse bevolking vóór 1600 nog niet schrijven.
Daarom hebben we ook veel archeologische bronnen gebruikt, die wel
verder teruggaan. Maar die vertellen weer vooral wààr iets heeft
plaatsgevonden. WÃe er aan te pas kwamen is een lastiger verhaal.
Helemaal volledig kun je dus nooit zijn.â
Uitschakeling
Ondanks de huidige problemen in Zuid-Afrika is Ross optimistisch over
de toekomst van het land: âDe economie is bloeiende, en de beste en
meest hoopgevende gebeurtenis van de afgelopen tijd is de verkiezing
van president Zuma. Er valt veel over hem te zeggen, maar het feit dat
een groot tegenstander van zijn voorstander wordt gekozen, laat zien
dat het democratisch proces werkt.â Ook de vlekkeloze organisatie van
het WK voetbal afgelopen zomer, ziet de historicus als een teken van
vooruitgang. Ross: âEigenlijk is er toen niets fout gegaan. Nou ja,
behalve dan dat het Zuid-Afrikaanse elftal al vroeg werd
uitgeschakeld.â
Boek
The Cambridge History of South Africa, Volume 1
Carolyn Hamilton, Bernard Mbenga, Robert Ross (red)Â
Cambridge University Press, Cambridge, 2010
Universiteit Leiden