Succesprofiel studenten voor selectiebeleid hoger onderwijs
16/02/2011 10:54
PiCompany
Universiteiten en hogescholen mogen studenten gaan selecteren aan de poort. Studenten die onvoldoende gemotiveerd of gekwalificeerd zijn, mag de toegang tot een opleiding worden geweigerd. Dat heeft staatssecretaris Zijlstra (VVD, Onderwijs) geschreven aan de Tweede Kamer op dinsdag 8 februari 2011. De vraag is echter: Hoe bepaal je wie de juiste student voor je opleiding is? En hoe doe je dit op een effectieve en efficiënte manier. Om hier antwoord op te kunnen geven heeft PiCompany een onderzoek gedaan naar de persoonlijkheidskenmerken en het cognitieve vermogen van studenten die hun opleiding succesvol hebben afgerond.
Uit onderzoek van PiCompany blijkt dat er geen uniform ideaalprofiel bestaat voor studenten. Op basis van gegevens van tests die tijdens selectie- en persoonlijke ontwikkeltrajecten zijn afgenomen is echter wel veel informatie beschikbaar over specifieke kenmerken van personen die een bepaalde opleiding hebben voltooid. Zo blijken afgestudeerden met een Bedrijfskunde, Management, Marketing of Administratieve opleiding over het algemeen beter tegen 'stress' te kunnen. Dit blijkt uit het feit dat deze groep gericht zoekt naar oplossingen bij het signaleren van problemen. Studenten met de richting Natuurkunde, Scheikunde en Geografie vermijden relatief eerder meningsverschillen dan studenten met een andere richting. De studierichting Rechten kent qua persoonlijkheid de grootste diversiteit aan mensen. Tot slot laten de resultaten uit het onderzoek zien dat afgestudeerden in de richting van Sociale- en Gedragswetenschappen, Economie en Politiek geen specifiek kenmerkend persoonlijkheidsprofiel hebben.
Naast de verschillen in persoonlijkheidskenmerken blijkt tevens dat de leerstof van de ene opleiding een groter beroep doet op het cognitieve vermogen van de student dan de leerstof van een andere opleiding. Gemiddeld gesproken zijn studenten van technische opleidingen de slimste afgestudeerden, zo blijkt uit het onderzoek. Ook tussen afstudeerders van andere typen opleidingen zijn verschillen in het gemiddelde intelligentieniveau te ontdekken. Concluderend kunnen we zeggen dat er sprake is van een 'typisch' profiel van afstudeerders bij een aantal studierichtingen, zowel wat betreft persoonlijkheid als intelligentie. Bij het bepalen van selectiecriteria is het voor onderwijsinstellingen dus zinvol om inzicht te hebben in deze zogenaamde succesprofielen van studenten. Ook voor toekomstige studenten biedt deze informatie inzicht in de eigenschappen van medestudenten en daarmee in de mogelijke aansluiting met hen.
Echter aangezien er door de staatsecretaris geen extra middelen in het vooruitzicht worden gesteld, betekent het een behoorlijke uitdaging voor universiteiten en hogescholen in Nederland om met alle potentiële studenten uitgebreide gesprekken te houden. Hierbij kunnen onderwijsinstellingen veel leren van kennis en ervaring die het bedrijfsleven reeds op dit gebied heeft opgedaan. Zo is het binnen het bedrijfsleven steeds meer gebruikelijk om portals te gebruiken waarin door middel van online tests relevante informatie wordt verzameld. Met deze informatie wordt de kans op succes berekend voor verschillende functies of in dit geval voor opleidingstypes. Hiermee krijgt de toekomstig student voorafgaand aan het inschrijven al informatie over de meest passende studierichtingen en zijn sterke punten en mogelijke valkuilen daarbij. Bij de inschrijving voor een bepaalde opleiding kan de student de informatie uit deze portal meesturen. Hiermee krijgt de onderwijsinstelling direct inzicht in de kwaliteiten van de student en kan eventueel in combinatie met een kort gesprek de beslissing voor wel of geen aanname genomen worden.
Kortom inzicht in het profiel van afgestudeerden en toekomstige studenten kan een belangrijke basis vormen voor de wellicht op termijn bindende selectiegesprekken met aankomende studenten. Onderwijsinstellingen kunnen hierbij een voorbeeld nemen aan het bedrijfsleven waarbij instrumenten voor selectie- en ontwikkeltrajecten al langer gebruikt worden. Daarnaast biedt informatie verkregen uit dergelijke tests inzicht voor potentiële studenten waarmee zij kunnen bepalen of een studierichting al dan niet bij hen past. Hiermee snijdt het mes aan twee kanten met als resultaat een efficiënte en effectieve selectie.