Internationale samenwerking in de politiek
Aankomend politieke talenten van zes politieke partijen presenteerden
eind januari 2011 hun visie op het Nederlandse beleid voor
internationale samenwerking in een serie korte speeches. Met deze
speeches sloten ze de NCDO Masterclass Internationale Samenwerking af.
Dit is een Masterclass voor aankomend politieke talenten van de
partijen die vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer. Het neemt het
Nederlandse beleid voor ontwikkelingssamenwerking als uitgangspunt. Dit
jaar waren er onder de deelnemers leden van de SGP, de VVD, het CDA,
D66, de PvdA en GroenLinks.
In vijf bijeenkomsten wordt ingegaan op de verschillende visies op het
duurzaam bestrijden van armoede. Welke keuzes moeten er gemaakt worden.
Wat kost het beleid voor internationale samenwerking de Nederlandse
samenleving en wat levert het op?
Op een steenworp afstand van het Binnenhof waar, zoals Hans van Mierlo
zou zeggen, de geur van wilde beesten hangt, bereidden aanstormende
politici zich voor op een glansrijke politieke carrière. In een
schemerig zaaltje schoven de deelnemers van de masterclass aan voor de
certificeringbijeenkomst van deze Masterclass. De laatste opdracht was
het houden van een zogeheten one minute speech. Doel van de speech was
op overtuigende wijze een eigen standpunt op het vlak van het
Nederlandse beleid voor internationale samenwerking te presenteren. Hoe
krijg je ontwikkelingssamenwerking weer aan de top van de politieke
agenda. En dat binnen slechts een minuut, kort en krachtig.
De jury gaf aan te oordelen op zowel vorm als op inhoud. Een krachtige
speech kun je je na een nacht slapen nog herinneren. En wat bleek:
creatieve oplossingen voor het armoedevraagstuk en revolutionaire
woorden werden niet geschuwd door de aankomend politici.
Ontwikkelingssamenwerking een nutteloze gift?
Ontwikkelingssamenwerking was net als een slecht cadeau, stelde
aankomende VVD-politica Lotte Bok. Een gift, hoe nutteloos ook, zal
niet gauw geweigerd worden, zo stelde zij. Maar als je wordt gevraagd
eraan mee te betalen, zal je nut, noodzaak en te verwachten rendement
van de investering eerst goed afwegen. Dat geldt ook voor
ontwikkelingssamenwerking: als hulpontvangende landen meebetalen,
betekent dat betrokkenheid. Want, wie betaalt, bepaalt.
Deze kritiek op de ouderwetse vormen van begrotingssteun werd gedeeld
door partijgenoot Thomas Berghuijs. Hij ging in op het lijstje landen
dat hulp krijgt. We moeten kritischer kijken. Hij stelde voor te
beginnen met het schrappen van Ethiopië van de landenlijst. De onder
meer door Nederland gegeven steun aan dit land leidt tot versterking
van het éénpartijsysteem, zo blijkt uit rapporten van o.a. Human Rights
Watch. Hoe kan het, zo vroeg Thomas zich af, dat we de relatie met
Ethiopië niet direct verbreken.
Genoeg is genoeg!
De rol van het Westen in het oplossen van het armoedevraagstuk moet
niet overdreven worden, vond PvdA-lid Amma Baddoo Assante. Zij begon
haar speech kalm, maar vastberaden met de woorden: hier staat een kind
van een migrant. Volgens Amma is migratie het sterkste wapen tegen
armoede. Door de aanwezigheid van haar familie in Europa heeft haar
familie in Ghana het stukken beter. Haar verhaal is niet uniek en geldt
voor meer migranten van Afrikaanse afkomst die middels investeringen,
kennisuitwisseling, concrete projecten en financiële afdrachten
effectiever en gerichter bijdragen aan armoedebestrijding dan de
traditionele ontwikkelingshulp vanuit het Westen. Fel haalde zij uit
naar het Westen.
Zij werd deels bijgevallen door VVD'er Joris Blaauw die opende met de
woorden genoeg is genoeg. Deze woorden van de actievoerders tegen de
bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking gebruikte hij juist om de
bezuinigingen te billijken. Vele gelden uit het ontwikkelingsbudget
worden niet ingezet voor armoedebestrijding daar, aldus Blaauw. Waarom
moet de belastingbetaler bijdragen aan corruptie regimes, inefficiëntie
op het ministerie of het PR-budget van NGOs die bijna volledig
bekostigd worden door de Staat? De 0,7% is genoeg en genoeg is genoeg.
Aspirant CDA-politicus Maarten de Vries waarschuwde voor de nadruk op
het verlichte eigenbelang als legitimatie en uitgangspunt van het
ontwikkelingsbeleid. Natuurlijk is het goed te kijken wat het
strategische belang van Nederland is. Maar sla daarin niet door, zo
waarschuwde hij. Hij bekritiseerde vooral het voorgenomen klimaatbeleid
van staatssecretaris Ben Knapen. De Vries stelde: Het belang van
Nederland is vooral dat deze problemen op internationaal niveau
krachtdadig worden aangepakt, en veel minder dat er potjes worden
gecreëerd waar het Nederlandse bedrijfsleven van mee kan profiteren. Je
hoeft niet overal geld aan te verdienen.
PvdA-er Jesse Martens zag juist wel de meerwaarde van het verlicht
eigenbelang. Hij gaf aan dat Nederland direct en indirect baat heeft
bij de ontwikkeling van bijvoorbeeld fragiele landen. Denk aan veilige
handelsroutes. Maar denk ook aan armoede en onrecht als bron voor
radicalisering, terrorisme en vluchtelingenstromen. Het uitgangspunt
van verlicht eigenbelang legitimeert investeren in de ontwikkeling van
fragiele landen. Preventief ingrijpen in de vorm van
ontwikkelingssamenwerking is, ziens inziens, bovendien vele malen beter
en goedkoper dan uiteindelijk met militairen te moeten ingrijpen.
Creatieve invalshoeken
Deze en andere speeches plaatsten de jury voor een lastig dilemma. Er
was genoeg stof om nachten over wakker te blijven. De speeches gaven
een scherpe voorzet voor de toekomstige discussie over het Nederlandse
beleid voor internationale samenwerking in de politieke arena, de
Tweede Kamer.
Slechts twee sprekers konden een prijs ontvangen. De keuze viel op Amma
Baddoo Asante en Lotte Bok vanwege hun persoonlijke en creatieve
invalshoeken. De dames konden amper geloven dat ze gewonnen hadden en
de eerste reactie was er ook een van bescheidenheid. Een wijze les om
mee te eindigen als het gaat om overtuigend te spreken als politicus in
het hol van de leeuw: Geniet en bagatelliseer je prestatie met mate.
Dit verslag is geschreven door Sharon Kroes en Machtelt Oudenhuijzen.
Sharon Kroes is Nederlands, Europees en wereldkampioen debatteren en
academisch onderscheiden wegens zijn bijdrage aan het debat. Is in het
dagelijks leven actief als trainer,gespreksleider en coach bij talloze
organisaties en in alle geledingen van de maatschappij.
Machtelt Oudenhuijzen is werkzaam als programmamedewerker bij NCDO. Zij
is projectleider van de NCDO Masterclass Internationale Samenwerking.
Op de foto homepage: beste speechers Lotte en Amma met jurylid Sharon
Kroes (Wereldkampioen Debatteren)
* » Verslag Masterclass IS: De geur van wilde beesten
* » Nieuws: Survey Wereldburgerschap
* » Nieuws: Bestel brochure Context Masterclass
Zie het origineel