Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
NPCF: borg het belang van patiënten/verzekerden bij fusies in de zorg
18 februari 2011
Op woensdag 16 februari organiseerde de vaste kamercommissie van VWS
een rondetafelgesprek over fusies in de zorgsector. Aanleiding is de
beleidsvoorbereiding van het Ministerie van VWS ten aanzien van fusies
tussen zorgverzekeraars en andere zorgorganisaties, en de gevolgen
daarvan voor de keuzevrijheid van cliënten en patiënten.
NPCF-directeur Wilna Wind heeft hieraan actief een bijdrage geleverd en
bracht drie punten in om erop te wijzen dat volgens de NPCF het belang
van patiënten en verzekerden in fusieprocessen goed geborgd moet
worden.
1) Borg de belangen van patiënten bij fusies tussen zorgaanbieders
Schaalvergroting in het zorgaanbod kan voordelen hebben. Bijvoorbeeld
op het gebied van professionaliteit, samenhang en efficiency.
Tegelijkertijd zijn we ons bewust van de risico's. Die liggen onder
andere op het gebied van minder keuze, minder diversiteit en het
verlies van de menselijke maat.
Fusievoornemens moeten goed getoetst worden door NZa en NMA. Zij hebben
een belangrijke rol in het bewaken van de belangen van patiënten en
verzekerden. De belangen kunnen per zorgvorm van elkaar verschillen.
Eisen die patiënten stellen aan bereikbaarheid en kwaliteit zijn in de
care van een andere orde dan in de cure. De NPCF is voorstander van het
borgen van effectieve invloed door cliëntenraden d.m.v. verzwaard
adviesrecht of eventueel een instemmingsrecht.
2) Pas op de plaats bij fusies tussen zorgverzekeraars
Bij zorgverzekeraars is de trend naar concentratie aanzienlijk. De NPCF
vindt dat er een pas op de plaats gemaakt moet worden. Absolute
dominantie moet vermeden worden.
Daarnaast moet een aantal zaken verkend worden: 1) welke eisen we in
ons zorgsysteem stellen aan reële keuzeruimte en 2) welke
verscheidenheid nodig is voor noodzakelijke vernieuwingen in
zorginkoop. Kortom: wat hebben we nodig voor een goede werking van het
systeem zoals bedoeld in de Zvw? Deze vragen moeten eerst beantwoord
worden. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de NMa en NZa.
Sommige verzekeraars geven aan dat fusies noodzakelijk zijn om te
voorkomen dat (kleine) zorgverzekeraars failliet gaan. Die kans wordt
reëel geacht in het kader van de afbouw van de ex-post
risicoverevening. De NPCF is van mening dat er in dat geval gekozen
moet worden voor verbetering van de ex-ante verevening i.p.v. verdere
concentratie toe te staan.
3) Verbod op verticale integratie zorgaanbieder en -verzekeraar
Daarbij moet wel ruimte zijn voor innovaties en het oplossen van
problemen. We denken aan experimenteerruimte waarin verzekeraars en
zorgverleners gezamenlijk nieuwe initiatieven ontwikkelen die anders
niet van de grond komen, bijvoorbeeld zorgnetwerken rondom chronische
patiënten.
De minister van VWS is voornemens om fusies tussen zorgverzekeraars en
zorgaanbieders wettelijk te verbieden. De NPCF ondersteunt dit
voornemen. De inkooprol moet los staan van de directe zorgverlening.
Financiële belangen bij een zorgaanbieder staan een kritische inkooprol
in de weg.