In sloot en plas, leven en werk van M.A. Koekkoek

15/02/2011 17:27

Nationaal Onderwijsmuseum

21.03.2011 t/m 08.01.2012

Heel veel mensen zullen zich de plaat In sloot en plas herinneren. Maar door wie is deze plaat gemaakt? Weinig mensen zullen de naam Koekkoek noemen.

Daar waar zijn tijdgenoten Isings en Jetses bekend zijn geworden, is de naam Koekkoek altijd redelijk onbekend gebleven ondanks zijn enorme oeuvre. Naast talloze bekende schoolplaten en boekillustraties heeft M.A. Koekkoek vele wetenschappelijke opdrachten uitgevoerd. Hoog tijd om aan het leven en werk van Marinus Adrianus Koekkoek (1873 - 1944) een tentoonstelling te wijden.

M.A. Koekkoek, telg uit de bekende gelijknamige schildersfamilie, werd geboren in Amsterdam. Van zijn vader, de kunstschilder Willem Koekkoek, leerde hij de kneepjes van het schildersvak. Al op jonge leeftijd ontwikkelde hij een voorkeur voor het schilderen van landschappen en dieren. Hij bezocht vaak de dierentuin Artis, waar hij de dieren observeerde en tekende. Onder invloed van de onderwijzers Eli Heimans (1861-1914) en Jac. P. Thijsse (1865-1945) - vertegenwoordigers van het 'biologisch réveil', een stroming waarin aandacht voor de natuur voorop stond - kreeg hij oog voor de 'kleine natuur': Koekkoek tekende graag dieren in hun natuurlijke omgeving. Zijn teken- en schilderstalent, gecombineerd met zijn observatievermogen, leverden hem belangrijke opdrachten op. Voor schooluitgever Wolters uit Groningen maakte hij de bekende schoolplaten die gebruikt werden tijdens de biologieles. In sloot en plas is de bekendste plaat, waarbij het leven boven en onder water op intrigerende wijze in beeld is gebracht.

Koekkoek groeide ook uit tot illustrator van vogels en dieren voor wetenschappelijke publicaties in binnen- en buitenland. In 1918 trad Koekkoek in dienst als wetenschappelijk tekenaar van het Natuurhistorisch Museum te Leiden (tegenwoordig Naturalis), waar hij tot aan zijn pensionering in 1938 bleef werken. Voor de Ornothologia Neerlandica (1929-1939) - beter bekend als De vogels van Nederland - van de hoogleraar E.D. van Oort, maakte hij 407 illustraties.

Koekkoeks illustratiewerk voor schoolplaten, schoolboeken en de wetenschap maakt deel uit van het collectieve geheugen van generaties Nederlanders.

In de tentoonstelling is een keur aan originele schetsen, tekeningen en olieverven te zien die hij in de loop van zijn carrière voor zijn verschillende opdrachtgevers maakte.

Op maandag 21 maart is het de laatste keer in deze eeuw dat de lente op 21 maart begint. Pas na 2102 valt de lente weer op deze vertrouwde datum. Alleen dat bijzondere gegeven is al een goede reden voor het Nationaal Onderwijsmuseum om de tentoonstelling In sloot en plas, leven en werk van M.A. Koekkoek, te openen met een lenteontbijt op deze bijzondere datum.





http://www.onderwijsmuseum.nl