Australische Aboriginals: de eerste ontdekkingsreizigers
De Australische Aboriginals stammen rechtstreeks af van een vroege migratiegolf van Afrika naar Azië, die al ongeveer 70.000 jaar geleden plaatsvond - minstens 24.000 jaar vóór de bevolkingstrek waarvan de hedendaagse Europeanen en Aziaten afstammen. Daarmee blijken de Australische Aboriginals directe afstammelingen van de eerste mensen die ongeveer 50.000 jaar geleden op het Australische continent arriveerden.
Herinterpretatie wereldgeschiedenis
Een internationale groep wetenschappers, onder wie prof. Peter de Knijff, humaan geneticus bij het LUMC, heeft deze nieuwe kijk op de trek en verspreiding van de moderne mens gelanceerd in Science (23 september 2011), op basis van genoomonderzoek. De resultaten vragen om een herinterpretatie van de wereldgeschiedenis.
Afgesplitst van andere volkeren
Begin twintigste eeuw schonk een Aboriginal-man uit de Goldfields-regio in West-Australië een haarlok aan een Britse antropoloog. Nu hebben onderzoekers het DNA uit deze haren geïsoleerd om het genoom van de eerste Australiërs te ontrafelen. Het genoom, dat geen invloeden van moderne Europese Australiërs bleek te bevatten, laat zien dat de voorouders van de Aboriginal-man tussen 75.000 en 64.000 jaar geleden afgesplitst moeten zijn van andere menselijke volkeren. Daarmee stammen de Australische Aboriginals rechtstreeks af van de eerste moderne ontdekkingsreizigers, die via Azië uiteindelijk zo'n 50.000 jaar geleden in Australië aankwamen. Het onderzoek toont aan dat de Australische Aboriginals na bepaalde groepen Afrikanen, de langste relatie hebben met het land waarop ze vandaag de dag leven.
Twee out-of-Africa-golven
De geschiedenis van de Australische Aboriginals speelt ook een hoofdrol bij het reconstrueren van de verspreiding van de eerste mensen vanuit Afrika. Er was al archeologisch bewijs dat de moderne mens ongeveer 50.000 jaar in Australië aanwezig is, maar deze studie werpt een nieuw licht op hoe hij daar terechtkwam. Tot nu toe ging men er veelal vanuit dat alle moderne mensen afstammen van één enkele out-of-Africa-migratiegolf richting Europa, Azië en Australië. Dit nieuwe onderzoek suggereert echter dat de voorouders van de Australische Aboriginals al eerder van deze Afrikaanse emigranten zijn afgesplitst, en dat ze zich op weg naar Australië nauwelijks vermengd hebben met de vroege Aziaten.
Himalaya
Prof. Peter de Knijff (LUMC) was medeverantwoordelijk voor de interpretatie van de resultaten van het mitochondriaal-DNA- en Y-chromosoomonderzoek voor de gehele studie. 'Daarnaast hebben we kostbaar materiaal aangedragen van de Kusunda, een volk dat leeft in de Himalaya', vertelt De Knijff. 'Vanwege hun unieke taal en hun jagers-verzamelaarscultuur zouden zij mogelijk afstammen van die eerste out-of-Africa-golf. Maar uit onze DNA-analyses blijkt dat ze genetisch niet te onderscheiden zijn van hun Nepalese buren.'
Verbazingwekkende reis
Professor Eske Willerslev van de Universiteit van Kopenhagen, die de studie leidde, legt uit: 'Australische Aboriginals stammen af van de eerste menselijke ontdekkingsreizigers. Terwijl de voorouders van de Europeanen en Aziaten nog ergens in Afrika of het Midden-Oosten zaten, verspreidden de voorouders van de Australische Aboriginals zich vlot. Als eerste moderne mensen doorkruisten ze onbekend terrein in Azië en staken ze uiteindelijk de zee over naar Australië. Het was een verbazingwekkende reis die uitzonderlijke overlevingstechnieken en moed geëist moet hebben.'
Universiteit Leiden