LEI

27 okt 2011
Onderdeel: LEI

Als landen - na tegenvallende tarweoogsten - een exportverbod afkondigen, worden graanimporterende Afrikaanse landen zoals Tanzania in het bijzonder geraakt. Deze verboden stuwen de internationale tarweprijzen namelijk omhoog. Dit concludeert het LEI in een vandaag verschenen rapport.

Toen in 2007 en 2008 de voedselprijzen hoog waren, stelden verschillende landen handelsbeperkingen in. Recent hebben bijvoorbeeld Rusland en Oekraïne met een exportverbod gereageerd op de mislukte binnenlandse graanoogst. In het rapport Sit down at the ballgame; How export barriers make the world less food secure concludeert het LEI dat dit soort maatregelen een negatief effect heeft op de voedselzekerheid.

Lage prijzen maar hogere kosten
Als voorbeeld is gekeken naar de situatie in Tanzania en Kenia. Deze landen hebben zelf ook exportverboden ingevoerd voor graan. Hoewel dit leidde tot lagere binnenlandse prijzen, had dit ook nadelen. De boeren kregen minder voor hun oogst en handelaren verloren zowel een lucratieve markt in het buitenland als investeringen en contacten. Verder leidde het beleid tot een toename van de illegale handel.

Importtarieven verlagen is te duur
Wanneer de internationale graanprijs stijgt, kan een importerend land ook reageren door de importtarieven te reduceren. Hoewel dit beleid de voedselzekerheid in het land verbetert, is het nadelig vanwege een verlies aan belastinginkomsten. Het ontbreekt deze landen ook vaak aan alternatieve bronnen voor overheidsinkomsten, die nodig zijn om hun inwoners te voorzien van basisbehoeften zoals onderwijs en gezondheidszorg.

Gecoördineerde actie nodig
Handelsmaatregelen kunnen worden vergeleken met het opstaan van het publiek tijdens een wedstrijd. Als één persoon dit doet heeft diegene een beter uitzicht, maar deze daad brengt anderen ertoe om ook te gaan staan. Om voor elkaar te krijgen dat iedereen 'bij de wedstrijd blijft zitten', zal een gezamenlijke en gecoördineerde actie nodig zijn in de wereldhandelsorganisatie WTO.

Minder scherpe prijsstijgingen door liberalisatie In een geliberaliseerde wereld, waar alle importtarieven en exportrestricties op tarwe zijn afgeschaft, zullen tarweprijzen minder scherp stijgen na een daling van de tarweopbrengst en zal het welvaartniveau in de wereld hoger zijn. Verdere liberalisatie in toekomstige WTO-rondes kunnen daarom leiden tot een afname van de prijspieken.Â