Gemeente Binnenmaas
Bijzondere restauratie Oostmolen bereikt mijlpaal
Sinds februari j.l. moesten we het doen zonder de vertrouwde
beeldbepalende molen langs de Provincialeweg in Mijnsheerenland. Maar
sinds deze maand staat de rietgedekte ondertoren van de historische
Oostmolen (1616), voor iedereen zichtbaar, weer fier overeind. Een
belangrijke mijlpaal in het bijzondere restauratieproject is bereikt.
Vernieuwende aanpak
Het komt niet zo vaak voor dat zo'n oud monument wordt gedemonteerd, in
zijn geheel wordt verwijderd en in onderdelen wordt afgevoerd naar een
werkplaats, om daar te worden gerestaureerd. De Oostmolen is dan ook
een bijzondere molen. Nederland telt op dit moment nog maar drie van
dergelijke wipmolens.
Om zoveel mogelijk oorspronkelijke materialen te sparen is gekozen voor
een in deze omvang niet eerder toegepaste restauratiemethodiek. Aan de
basis van deze vernieuwende aanpak staan de molenspecialisten van
Adviesbureau Groen uit Montfoort, die het restauratieproces begeleiden,
dat wordt uitgevoerd door Vaags Molenmakers uit Aalten. Omdat de molen
op dezelfde manier als deze destijds gebouwd is, nu uit elkaar genomen
en weer in elkaar wordt gezet, wordt met zo min mogelijk schade een
constructief goede molen verkregen. Door deze werkwijze zal straks
bijna niet zichtbaar zijn dat de molen een enorme restauratie heeft
ondergaan. De Oostmolen kan er dan bij goed onderhoud weer een paar
honderd jaar tegen.
Molenaarswoning
Er is in de afgelopen maanden veel werk verzet. Na het verwijderen van
de molen hebben de archeologen van de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed de bodem uitvoerig onderzocht en in kaart gebracht. Daarna zijn
door het aannemersbedrijf Koninklijke Woudenberg Ameide onder de oude
fundering heipalen aangebracht. Dat was nodig omdat, mede door
veranderingen van de grondwaterstanden, de molen danig scheef was
gezakt. Vervolgens kon de oude fundering worden gerestaureerd.
Daarnaast werden, voor zo ver dat nodig was, de beschoeiingen
gerepareerd en vernieuwd.
Nu de ondertoren van de molen weer wind- en waterdicht op zijn plaats
staat, kunnen de schaarstijlen en bijbehorende constructie gesteld
worden. Verder zullen in de komende weken de houten vloer en het
interieur van de oude molenaarswoning terug geplaatst worden. Dat is
timmerwerk waar veel passen en meten aan te pas komt. Alle
oorspronkelijke details, zoals kasten, bedsteden, wanden en deuren,
moeten immers weer in de oorspronkelijke opstelling worden aangebracht.
Zomer 2012 klaar
Intussen wordt in de werkplaats in Aalten doorgewerkt aan de
restauratie van de onderdelen van het bovenhuis en de koker; dit is de
"stam" die het bovenhuis op zijn plaats houdt. Zodra dat gebeurd is,
zullen deze houten elementen met behulp van een kraan naar boven worden
getakeld om ter plaatse in elkaar gezet te worden. Dit werk is gepland
voor februari. De voortgang ervan is sterk afhankelijk van de
weersomstandigheden. De grotere delen die daarna nog teruggeplaatst
moeten worden zijn de molenas, de staart, de schoren, de trap en de
roeden (= wieken). De planning is dat de Oostmolen in de zomer van 2012
weer op zijn plaats staat en dan als vanouds draait en maalt.
Het unieke karwei kan worden uitgevoerd dankzij subsidies, bijdragen en
andere ondersteuning van o.a. het Europees Landbouwfonds voor
Plattelandsontwikkeling, de provincie Zuid-Holland, de gemeente
Binnenmaas, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, de Rabobank Hoeksche
Waard, het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Vereniging de Hollandsche
Molen uit het molenbudget van BankGiro Loterij, de Jurriaanse
Stichting, de stichting Elise Mathilde Fonds, het Prins Bernhard
Cultuurfonds, het Dinamo Fonds, de Van der Mandele Stichting en het
legaat van mw. Van Raamsdonk.