Groen!

Volgende Vlaamse regering krijgt extra factuur van meer dan 2 miljard euro

door Filip Watteeuw (Vlaams parlementslid) op 13 december 2011 in "Algemeen", "Democratie en overheid"

De PPS-projecten van de huidige en de vorige regering dreigen de beleidsruimte van de volgende Vlaamse Regering ernstig in te perken. Waar de Vlaamse Regering in het jaar 2010 nog maar 75 miljoen Euro aan beschikbaarheidsvergoedingen betaalde, zal dat in 2019 opgelopen zijn tot meer dan 650 miljoen. Maar de rekening dreigt nog veel hoger op te lopen.

Recent leverde de Vlaamse regering het `jaarverslag alternatieve financiering van de Vlaamse overheidsinvesteringen' af. Dit jaarverslag is erg moeilijk leesbaar omdat het cijfermateriaal niet altijd op een consequente manier wordt behandeld. Toch kan, mits enig cijferwerk, uit dit jaarverslag opgemaakt worden dat de beschikbaarheidsvergoedingen in de komende jaren gewoonweg exploderen.
In 2009 en 2010 betaalde de Vlaamse Regering respectievelijk 33 miljoen EUR en 75 miljoen EUR. Maar in 2014 zal het al gaan om iets meer dan 290 miljoen EUR, wat bijna een vertienvoudiging op vijf jaar tijd betekent. In absolute cijfers krijgen we in de daaropvolgende jaren nog een verdere versnelling. In 2019 bedraagt het te betalen bedrag zelfs al meer dan 650 miljoen. Een vertwintigvoudiging in vergelijking met 2009.

Dit heeft een zeer zware impact op de beleidsruimte van de volgende Vlaamse regering. Het was de voorbije jaren al vechten om enige ruimte voor nieuw beleid te realiseren. Maar het is nu al zeker dat de volgende Vlaamse Regering 2 miljard EUR meer zal moeten betalen aan beschikbaarheidsvergoedingen dan de huidige.
In de periode 2010-2014 zal de huidige Vlaamse regering ongeveer 850 miljoen EUR aan beschikbaarheidsvergoedingen ophoesten. Maar de volgende Vlaamse regering krijgt een veel zwaardere factuur voorgeschoteld. Voor de volgende regering bedraagt de PPS-factuur minimaal 2,75 miljard EUR. Of er dan nog veel ruimte zal zijn voor nieuw beleid is maar de vraag.

Bovendien zijn deze cijfers voor 2015-2019 een zware onderschatting, want er komen wellicht nog zware facturen voor het Antwerpse Masterplan 2020. Met een investering van meer dan 7 miljard zou dit de grootste PPS-constructie ooit worden in Vlaanderen met natuurlijk een hoge beschikbaarheidsvergoeding. Ook voor een aantal andere PPS-projecten is het nog onduidelijk welke beschikbaarheidsvergoedingen zullen moeten betaald worden. Het gaat onder meer over de realisatie van een aantal sluizen en over de kustverdedigingsplannen.

Belangrijke les uit deze vaststellingen is dat het begrotingsevenwicht van deze Vlaamse regering zeer relatief is en de schuldpositie van de Vlaamse regering in feite helemaal niet goed evolueert. Een pak schulden is immers weggestopt in PPS constructies. Het is vooral de volgende Vlaamse regering die de rekening gepresenteerd zal krijgen. De vraag kan ook gesteld worden naar het democratisch gehalte van dergelijke beslissingen die toekomstige, mogelijk andere, coalities in dergelijke mate binden op financieel vlak.

PPS-werking in vraag stellen

Het is voor Groen! absoluut noodzakelijk dat er eindelijk volledige transparantie komt over de last van de beschikbaarheidsvergoedingen voor grote infrastructuurprojecten. Op dit moment hebben we slechts een onvolledig en summier beeld, ondanks de te verwachten grote weerslag op de meerjarenbegroting

Bovendien lijkt een debat ten gronde over de opportuniteit van de PPS-constructies noodzakelijk. Het Rekenhof waarschuwde tijdens haar eerste voortgangsrapportage over het Antwerps Masterplan 2020 voor financieringsproblemen voor PPS voor grote infrastructuurprojecten. Het Rekenhof voegde nog een waarschuwing toe: "In Engeland worden nu vele PPS-projecten geschrapt bij gebrek aan financiële middelen door de crisis." Steven Van Garsse, manager van het Kenniscentrum PPS stelde in de MORA (commissie goederenvervoer 8/11/2011) dat er moet bepaald worden welke weginfrastructuurprojecten in aanmerking komen voor PPS. Het is bijvoorbeeld absoluut onzeker of een PPS-constructie nog wel kan voor een groot project als het Masterplan. Kredietinstellingen kunnen momenteel maar in beperkte mate projecten financieren. Te grote weginfrastructuurprojecten lijken daarom niet meer mogelijk.

[INS: Zijn dit alle lopende PPS-projecten? Waar zit het Antwerps Masterplan dan? :INS]
Sector
Aard van de investeringen
Investeringsbedrag (in duizend EUR)

Beschikbaarheidsvergoeding (in duizend EUR)

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Welzijn
VIPA infrastructuur - Alternatieve financiering Zorgsector

5.691.000,0

72.783

81.491

97.530

144.087

192.530

239.102

270.235

284.530

285.000

285.000

Wonen
Sociale Woningbouw

16.500,0


1.035


1.085


1.233


1.238


1.221


1.204


1.187


1.169


1.151


1.132

Wonen
Serviceflats-BEVAK


114.823,0


1.118


1.232


1.323


1.537


2.073


2.073


2.073


2.029


1.894


1.854

Onderwijs
Inhaalbeweging schoolinfrastructuur


1.500.000,0

0

0

0


1.546


3.720


47.327


98.521


100.000


100.000


100.000

Sport
Vlaams Sportinfrastructuurplan


225.000,0


65


554


853


3.800


6.500


6.500


6.500


6.500


6500


6500

Openbare Werken
VIA-Invest 6 missing links


1.548.000,0

0

0


4.600


20.300


26.590


33.400


33.520


110.180


148.580


159.660

Openbare Werken Mobiliteit
stelplaatsen


243.000,0


*

0


605


3.825


3.885


7.165


9.029


14.771


16.920


17.258


17.609

Openbare Werken Mobiliteit
Tramverlengingen


289.600,0


*

0

0

0

0


4.856


9.809


10.006


22.505


25.415


25.415

Openbare Werken
Callemansputte


35.000,0

0

0

0

0


5.500


5.500


5.500


5.500


5.500


5.500

Openbare Werken
Amoras - slibontwatering


482.297,0

0


29.000


29.000


29.000


29.000


29.000


29.000


29.000


29.000


29.000

Bestuurszaken
VAC's


200.500,0

0


4.799


8.133


8.133


13.030


17.276


17.276


17.276


17.276


17.276

Totaal:


75.001


118.766


146.497


213.526


292.185


400.220


488.589


595.609


637.574


648.946


* opgegeven beschikbaarheidsvergoedingen voor deze projecten liggen in werkelijkheid wellicht hoger want het is onduidelijk of BTW werd meegerekend.

PPS-projecten waar de beschikbaarheidsvergoeding nog onduidelijk is Sector
Aard van de investeringen
Investeringsbedrag (in duizend EUR)

Beschikbaarheidsvergoeding (in duizend EUR)

Beschikbaarheidsvergoeding op kruissnelheid - concreet tijdspad bedragen niet gekend
Openbare Werken
Sluizen (A'pen/Gent/Zeebrugge)


339.700


18.000

Openbare Werken
Antwerp Coördination Center


15.000


---

Openbare Werken Mobiliteit
Kilometerheffing


150.000


25.000

Openbare Werken
Kustcedediging


301.000


---

Openbare Werken
Masterplan 2020


7.200.000


---


_______________________

De beschikbaarheidsvergoeding is een periodieke vergoeding die de overheid vanaf de beschikbaarheid van een infrastructuur betaalt aan de private investeerder.

Contact: