Prof.dr. Henk Moll: `Halveer Groningse gaswinning en besteed gasbate..
Prof.dr. Henk Moll: `Halveer Groningse gaswinning en besteed gasbaten aan overgang naar duurzame energie'
Datum: 19 februari 2014
Nadat vast is komen te staan dat de gaswinning in Noord-Groningen leidt tot aardbevingen, gevolgd door een jaar van onderzoeken naar de effecten en de risico's daarvan, wordt nu eindelijk het tempo van gas winnen een beetje teruggeschroefd. In het hart van het aardbevingsgebied, bij Loppersum,
zelfs met 80 procent. Intussen blijft de discussie over de economische effecten van deze maatregelen nog steeds beperkt tot de directe gevolgen voor de schatkist.
Henk Moll
Henk Moll
Dat is een uitvloeisel van de manier waarop de gasbaten al vanaf het begin, vijftig jaar geleden, zijn ingezet. Het leek destijds aantrekkelijk om het aardgas zo snel mogelijk te winnen en te verkopen, want kernenergie gloorde aan de nabije horizon. Daardoor is het aanwezige gas helaas nooit
als een kapitaal benaderd dat nuttig zou moeten worden geinvesteerd - zoals twintig jaar later in Noorwegen wel gebeurde - maar als een welkome aanvulling op de lopende rekening. We kunnen hier dus rustig spreken van een gecultiveerde Nederlandse gasbatenverslaving.
Soepele energietransitie
Nu twee derde van het Groningen-veld is verjubeld, is het wellicht te laat om alsnog de gasopbrengsten in een fonds te stoppen waarvan alleen de rente ten goede komt aan de staatskas. Maar het is nog wel mogelijk om het aardgas en de gasbaten verstandiger in te zetten, namelijk als middel om
de transitie naar duurzame energie soepel te laten verlopen.
Schone brandstof
Aardgas is van zichzelf al een vrij schone brandstof, met een lage CO[2]-uitstoot per kilojoule en weinig schadelijke stoffen. En het is niet noodzakelijk dat het Groningen-gas wordt verstookt ten behoeve van de elektriciteitsproductie, want de voordelen van deze kenmerken zijn in een gewone
elektriciteitscentrale relatief klein. Zo'n centrale kan ook draaien op gas dat wij inkopen bij andere landen.
Het Groninger gas, met zijn specifieke calorische waarde, moet doelmatig worden gebruikt in de verwarmingsketels bij de burgers, in de kantoren en de kleine bedrijven. Een ander voorbeeld van duurzamer gebruik is het stoken van Groninger gas in pieklastcentrales die de schommelingen in de
elektriciteitsproductie bij het gebruik van zonnestroom en windenergie opvangen. Het zou een stap vooruit zijn als het Groninger gas uitsluitend daarvoor wordt ingezet. Daar zou de overheid op moeten toezien.
Gaswinning halveren
Dat betekent tegelijkertijd dat het tempo waarin het Groningen-veld wordt leeggepompt, fors omlaag kan en dat is nodig ook. Want het zal zeker vijftig jaar kosten voordat onze samenleving, tot de huishoudens aan toe, zonder aardgas kan. Bij het huidige winningstempo van rond de 40 miljard
kubieke meter per jaar is het veld binnen vijfentwintig jaar leeg. Daarom is een halvering van het tempo noodzakelijk. Bijkomend voordeel is natuurlijk dat het risico op zware bevingen in Noord-Groningen dan ook terugloopt.
Duurzaamheidsfonds
Om de overgang naar duurzame energie soepel te laten verlopen zou de staat de opbrengsten van de gaswinning in de komende decennia alleen daarvoor moeten aanwenden. Dat betekent bijvoorbeeld investeren in het isoleren van woningen en het stimuleren van het plaatsen van zonnepanelen en
windturbines, maar ook investeren in de techniek om CO[2] ondergronds op te slaan en in het ontwikkelen van alternatieven voor aardgas. Op die manier wordt het Groningen-veld voor Nederland een duurzaamheidsfonds.
Henk Moll (1952) is `hoogleraar Natuurlijke hulpbronnen in relatie tot duurzame productie en consumptie' aan het Centrum voor Energie en Milieukunde (IVEM) van de Rijksuniversiteit Groningen. Moll verricht veel praktisch milieuonderzoek - zowel lokaal als internationaal en in samenwerking met
andere vakgebieden, zoals psychologie en bestuurkunde.
Laatst gewijzigd: 19 februari 2014 09:01