Gaswinningsbesluit: Meer nodig voor herstel van vertrouwen
Minister zet een stap, maar er is veel meer nodig om de veiligheid van inwoners te kunnen garanderen en het vertrouwen van de Groningse bevolking te herstellen.
Dat is in het kort de reactie van de provincie en de Groningse gemeenten op het gaswinningsbesluit dat minister Kamp vandaag in Den Haag bekend maakte. Commissaris van de Koning Max van den Berg: `Inwoners maken zich grote zorgen over de veiligheid. Beschadigde woningen staan veel te lang in
de stutten. Dat drijft bewoners tot wanhoop.
De uitvoering van het akkoord dat we in januari 2014 hebben gesloten met het Rijk en de NAM blijft ver achter bij de planning en lijkt niet haalbaar. De uitvoering van het programma van beloofde versterkingsmaatregelen is nog niet eens begonnen. En dat terwijl inmiddels duidelijk is dat de
omvang van de problematiek veel groter is dan we in januari dachten.
Verdrievoudiging
Het akkoord van januari 2014 had betrekking op negen gemeenten, met in totaal 121.000 inwoners en duizenden gebouwen. Inmiddels is duidelijk dat nog drie gemeenten schade ondervinden van de aardbevingen. Dat zijn de Groningen, Hoogezand/Sappemeer en Menterwolde. Dat betekent ruwweg een
verdrievoudiging van de aantallen inwoners en gebouwen.
Alleen al in de stad Groningen gaat het om 200.000 inwoners. Sinds de aardbeving van 30 september 2014 bij Ten Boer zijn in de gemeente Groningen ruim 3.000 schademeldingen gedaan, een aantal dat nog steeds oploopt. Burgemeester Ruud Vreeman van Groningen benadrukt dat het gaat om een
vraagstuk van de gehele regio, maar vraagt bijzondere aandacht voor de problematiek van de stad Groningen. "In Groningen hebben we te maken met duizenden monumentale panden in de historische binnenstad. Maar ook met hoogbouw, met omvangrijke infrastructuur en met grote gebouwen van de
onderwijsinstellingen en de twee ziekenhuizen."
Onmogelijk dilemma
Veiligheid staat voorop voor de regionale bestuurders. Behalve om herstel van schade gaat het daarbij ook om preventieve maatregelen. Die moeten worden gebaseerd op de nieuwe veiligheidsnormen voor de bouw in het aardbevingsgebied. Maar die laten al maanden op zich wachten, waardoor
opdrachtgevers niet weten aan welke veiligheidseisen nieuwbouw moet voldoen. Toepassing van tijdelijke bouwnormen (NEN-normen) die in mei 2014 zijn gepubliceerd op verzoek van minister Kamp leiden tot drastische en zeer kostbare aanpassingen van nieuwbouw. Toepassing ervan op bestaande
gebouwen betekent dat tienduizenden gebouwen moeten worden versterkt. Dat is onbetaalbaar voor de regio, zo stellen de Groningse gemeenten en de provincie. En ook onuitvoerbaar.
Deze situatie stelt Groningen voor een onmogelijk dilemma: want hoe zit het met de veiligheid als deze normen niet worden toegepast? En normen mogen niet worden verlaagd om kosten te beperken. De bestuurders willen dat het Rijk dit probleem erkent en zich garant stelt voor alle kosten die de
regio hierdoor moet maken en al heeft gemaakt. Van den Berg en Vreeman: "Grote instellingen als het UMCG, de Rijksuniversiteit en de Hanzehogeschool kunnen niet langer wachten op duidelijkheid hierover. Dat geldt ook voor de gemeenten in het gebied en voor woningbouwcorporaties en voor de
chemische industrie in het Eemsmondgebied."
Nationale aanpak
Met het oog op de complexiteit en de omvang van de aardbevingsproblematiek dringen de Groninger bestuurders aan op een onconventionele aanpak. De Groninger gemeenten en de provincie roepen de regering en de Tweede Kamer op tot een gezamenlijk aanpak. Van den Berg en Vreeman: "De stad en de
provincie Groningen hebben te maken met een nationaal probleem, dat wordt veroorzaak door menselijk handelen. De oplossing bestaat ook uit menselijk handelen. Daar vragen wij erkenning voor."
Groningen wil een stevige regionale inbreng in de oplossing van de problematiek. Die kan niet worden overgelaten aan private partijen als de NAM of het door de NAM opgerichte Centrum voor Veilig Wonen. Provincie en gemeenten vinden dat met het oog hierop een publieke uitvoeringsorganisatie
moet worden opgericht onder eindverantwoordelijkheid van het Rijk, zoals in het verleden is gebeurd voor de Deltawerken of de IJsselmeerpolders. Die nieuwe organisatie zou een ruim takenpakket moeten krijgen. Daarbij denken zij onder meer aan het ondersteunen van inwoners, gebiedsontwikkeling
en een aanpak gericht op het reguleren van de verstoorde woningmarkt in het gebied.
Zienswijze
De komende weken gaan de provincie en gemeenten kijken in hoeverre het besluit voldoet aan de indiende zienswijzen. Afhankelijk hiervan kan beroep aangetekend worden bij de Raad van State.
Gepubliceerd op: 16-12-2014 20.30 uur; Laatst gewijzigd op : 16-12-2014 20.59 uur