Het vertrouwen van boeren en tuinders in hun bedrijf is eind 2014 weer afgenomen. Met name het vertrouwen in de toekomst op de middellange termijn van melkveehouders en akkerbouwers is sterk gedaald. Pluimveehouders zijn daarentegen opvallend positiever gestemd over hun huidige situatie. Dit blijkt uit de resultaten van de Agro Vertrouwensindex.

Voerkosten sterk gedaald

In bijna alle sectoren daalde de stemmingsindicator die aangeeft hoe ondernemers de huidige situatie van hun bedrijf beoordelen. Pluimveehouders vormen daarop een opmerkelijke uitzondering. Ze lijken opgelucht dat ze een grotere vogelgriepcrisis, zoals in 2003, bespaard is gebleven. Bovendien zijn in het vierde kwartaal van 2014 de voerkosten sterk gedaald en stegen de eierenprijzen.

De stemming onder boeren en tuinders wordt in hoge mate bepaald door de oogst, opbrengstprijzen, kosten, beleid en calamiteiten. De teruglopende stemming komt niet als een verrassing, gezien de ontwikkelingen op afzetmarkten voor onder meer aardappelen, uien, melk en varkensvlees. Ook de groenteprijzen stonden onder druk door het grote aanbod (gunstig weer) en de Rusland-boycot. Deels wordt dit gecompenseerd door de afgenomen kosten en meer productie. Vooral akkerbouwers, vollegronds- en glastuinders rapporteren goede oogsten.

Gemiddeld staan omzet en winsten echter onder druk en dat wordt het sterkst gevoeld door varkenshouders en akkerbouwers. In het laatste kwartaal van 2014 zijn de melkprijzen gedaald, wat tot uitdrukking komt in de stemmingsindex van de melkveehouderij. Melkveehouders zijn nu over de huidige bedrijfssituatie bijna net zo negatief gestemd als in het derde kwartaal van 2012, toen de melkprijzen eveneens van een heel laag niveau kwamen.

Toekomstverwachting negatiever

Over de situatie op hun bedrijf over twee of drie jaar zijn met name tuinders (open grond) en varkenshouders positiever gestemd dan in oktober vorig jaar. De stemming over de toekomst blijft voor de glastuinbouw vrijwel gelijk, de melk- en pluimveehouders - en akkerbouwers zien het somberder in. Dit jaar verandert het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), waardoor veel boeren minder directe inkomenssteun van Brussel en met meer regels (vergroening) te maken gaan krijgen. Dit kan ook hebben meegespeeld in het beantwoorden van de vragen over de toekomstverwachtingen.

Voor 2015 vestigen veel agrariers hun hoop op hogere prijzen. In de Vertrouwensindex wordt uitgedrukt hoe ondernemers de huidige situatie van hun bedrijf beoordelen en het vooruitzicht op de wat langere termijn (over twee of drie jaar). De inschatting en verwachtingen van ondernemers in meerdere agrarische sectoren bij elkaar opgeteld, leidt tot een index. Deze daalde in het laatste kwartaal 2014 van 11,7 naar 7,7 op een schaal van -100 tot + 100. De eerste vertrouwensindex dateert van het derde kwartaal 2012.

05 februari 2015

BRON: Jack Luiten / Yvonne Fernhout (LEI)