Proefschrift "Preventie urineweginfecties bij kwetsbare ouderen"
Leiden, 20150211 -- Urineweginfecties zijn een van de meest voorkomende infecties bij ouderen. Per jaar meldt 20% van de ouderen zich bij de huisarts met een urineweginfectie. In verpleeghuizen krijgt gemiddeld 50% van de ouderen jaarlijks te maken met een urineweginfectie.
Dit geeft niet alleen een aanslag op de gezondheid van de persoon in kwestie, maar ook een hoger risico op achteruitgang van het dagelijks functioneren, het afhankelijker worden van zorg en zelfs een hoger risico op overlijden. Het is daarom belangrijk om urineweginfecties bij ouderen te voorkomen. Hierbij kunnen cranberries een belangrijke rol spelen, zonder gevaar voor antibioticaresistentie.
Het aantal ouderen neemt wereldwijd toe en de bevolking wordt steeds ouder. Ook in Nederland neemt het aantal mensen van 65 jaar of ouder toe. In augustus 2014 telde Nederland 2,9 miljoen ouderen, 17,4% van de totale bevolking. Bijna een kwart (24,6%) van de Nederlanders boven de 65 jaar is 80 jaar of ouder.
Met de stijgende leeftijd worden veel ouderen steeds afhankelijker van zorg. In Nederland woont 4% van de ouderen in een verzorgingstehuis (14% van de ouderen ouder dan 80 jaar).
Onder de ouderen in verzorgingstehuizen is een urineweginfectie één van de meest voorkomende infecties. Infecties brengen het vermogen van de oudere om zelfstandig te kunnen functioneren in gevaar en maken ze meer zorgafhankelijk.
Onder de personen van 85 jaar en ouder in de gehele samenleving zijn eerdere urineweginfecties, verminderde cognitieve functies, beperkingen in het dagelijks leven en urine-incontinentie onafhankelijke risicofactoren voor het ontwikkelen van urineweginfecties.
Preventie van deze infecties kan de zelfredzaamheid van ouderen bevorderen.
De preventie van urineweginfecties berust voornamelijk op het elimineren van bacteriën uit de blaas.[6] Het gebruik van antibiotica als preventieve maatregel tegen bacteriële infecties ligt momenteel onder vuur door het groeiende probleem van multiresistente bacteriën. De bacterie die vaak verantwoordelijk is voor een urineweginfectie (E. coli), is in veel studies al resistent gebleken tegen veel toegepaste antibiotica bij urineweginfecties.
Antibioticaresistentie
Aangetoond is dat in verzorgingstehuizen antibioticaresistentie veel voorkomt.[8] In urinemonsters van verpleeghuisbewoners komen in veel gevallen E. coli-bacteriën voor die resistent zijn tegen veel gebruikte antibiotica. Het vermijden van langdurig gebruik van antibiotica ter preventie van urineweginfecties, vermindert de kans op het ontwikkelen van antibioticaresistente bacteriën.
Cranberryproducten kunnen een effectief middel zijn voor het voorkomen van urineweginfecties. Uit een Nederlands dubbelblind, gerandomiseerd, placebo gecontroleerd onderzoek is gebleken dat het gebruik van cranberrycapsules het aantal klinische urineweginfecties met een kwart kan reduceren onder de kwetsbare oudste ouderen in verzorgingstehuizen met een hoog risico op urineweginfecties.
De Nederlandse studies over urineweginfecties bij ouderen en de preventie van urineweginfecties met cranberries bij kwetsbare ouderen in verpleeghuizen vormen samen het proefschrift waarmee Monique Caljouw op 10 februari 2015 promoveerde aan de Universiteit van Leiden (LUMC).
Het onderzoek dat Caljouw samen met haar collega’s uitvoerde naar de effectiviteit van ’cranberries bij verpleeghuisbewoners, is de eerste in zijn soort, zowel qua omvang als qua interventieduur.
Het proefschrift van Dr. Monique Caljouw is te lezen op we site van de Universiteit van Leiden: https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/31838
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het medisch tijdschrift Journal of the American Geriatric Society.
Caljouw MAA, Hout WB an den, Putter H, et al. Effectiveness of cranberry capsules to prevent urinary tract infection in vulnerable older persons. A double-blind randomized placebo-controlled multicenter trial in long-term care facilities. JAGS, 2014;62:103-110.