Eeuweling Piet de Jong
3 april 2015
Den Haag
De oudste nog levende oud-minister-president Piet de Jong (1967-1971) wordt op 3 april honderd jaar. Hij was onderzeebootcommandant, minister en premier in de turbulente jaren zestig.
Marineman De Jong
Piet de Jong is een van de weinige premiers die een militaire achtergrond heeft. Was Hendrik Colijn militair commandant in Nederlands-Indie, 'Pietje' De Jong is een marineman. Van luitenant-ter-zee der derde klasse bij de onderzeedienst in Den Helder klimt hij op tot adjudant van de minister
van Marine in 1948. Hij voert onder meer het gezag op de fregatten `De Zeeuw' en `Gelderland'. De onderzeebootcommandant is enkele jaren adjudant van Koningin Juliana geweest.
Aan de wal
Zijn politieke loopbaan begint met het staatssecretariaat van Defensie voor de marine in 1959. Hij zit op de onderzeeboot Hr. Ms. `Gelderland' waar hij als commandant deelneemt aan een NAVO-oefening in de Schotse wateren, wanneer hij gesommeerd wordt zich in Den Haag te melden. Een helikopter
haalt hem van boord en De Jong wordt naar Den Haag gevlogen. Voor de KVP is hij de ideale kandidaat. De Jong denkt dat zijn staatssecretariaat slechts een tijdelijke onderbreking van zijn marine carriere is. Het zou anders lopen.
Van minister tot minister-president
In 1963 wil De Jong eigenlijk weer terug naar de marine maar zegt toch ja als hij gevraagd wordt minister van Defensie in het kabinet Marijnen te worden. Ook in de daaropvolgende kabinetten-Cals en Zijlstra is hij minister van Defensie. De Jong staat al gauw te boek als een kordate,
vertrouwenwekkende en sociale minister met veel gevoel voor humor die voortvarend te werk gaat. Hij reorganiseert het departement en verkort de diensttijd tot 16 maanden. In 1967 formeert hij zijn kabinet en wordt premier.
Koersvast in roerige tijden
Het kabinet De Jong (1967-1971) maakt als eerste naoorlogse kabinet de vier jaar zonder crises vol. Onder De Jongs samenbindende leiding weet het kabinet de sterk veranderende tijden met het ontslag van de Amsterdamse burgemeester Van Hall, de bezetting van het Maagdenhuis, de eerste Molukse
gijzeling en de democratisering op bestuurlijk gebied, goed te doorstaan. Piet de Jong wordt gerekend tot een van de beste premiers die Nederland gekend heeft.
Nationaal Archief
J.W. Brouwer, J. van Merrienboer, P.J.S. de Jong, een biografie Van buitengaats naar Binnenhof, Signatuur: 157 E25 en S38 266