Speech burgemeester Hessels Dodenherdenking 4 mei
(Jos Hessels, burgemeester van Echt-Susteren)
"Afvoeren dat tuig. En anders opsluiten". Dit commentaar plaatste een inwoner van onze gemeente op Facebook bij een foto van een duidelijk als zodanig herkenbare Joodse familie.
In wat voor een tijd leven we eigenlijk?
Dames en heren, wij herdenken hier vanavond onze doden, waarvan de meesten ruim zeventig jaar geleden op het einde van een verschrikkelijke oorlog in een explosie van ellende, wreedheid en geweld het leven lieten. Maar met het herdenken van deze dierbare oorlogsslachtoffers, zijn we het aan
hen verplicht ook nadrukkelijk stil te staan bij de oorzaak van dat alles. Bij de aanleiding voor die oorlog. Bij de verwerpelijke ideeen, die de ene helft van de wereld zo gek maakten die oorlog te beginnen en de andere helft zover brachten hem te beeindigen.
Extremisme is van alle tijden. Het is de mens klaarblijkelijk aangeboren om in tijden, waarin het iets minder goed gaat, te zoeken naar de nog zwakkere en deze dan de schuld van alle ellende te geven. Niet zoeken naar hoe je het zelf beter kunt doen, maar de ander minachten en vernederen om
je daar zelf beter door te voelen. Als wij hier vanavond bij elkaar treuren om onze doden, dan kunnen we toch onmogelijk straks weer naar huis gaan en accepteren dat de denkbeelden van destijds sluipenderwijs weer ons gewone leven binnendringen?!
Ik hoorde de afgelopen dagen de term "huiskamerfascisme" vallen. Het wordt in veel gezinnen, families, verenigingen et cetera gewoon gevonden als discriminerend, denigrerend en ronduit vijandig gesproken wordt over mensen met een ander geloof, een andere huidskleur, een andere geaardheid. Er
wordt mee gelachen en zelfs als het serieus uitgesproken wordt, krijgt de moslim-, neger- of homohater gelijk van zijn omgeving. Waar zijn we dan mee bezig?
Leg mij eens uit, wat is het verschil met de jaren dertig van de vorige eeuw? Werd het in de crisis van die tijd ook niet als onschuldig beoordeeld als iemand iets negatiefs zei over een Jood of een zigeuner? Een homo was toch gewoon vies en een kleurling minderwaardig? De doden die wij
vanavond herdenken hebben hun leven moeten geven om de extreme gevolgen van dit gebagatelliseerde begin te beeindigen.
Laten we dit keer alsjeblieft wijzer zijn en mensen, die dreigen te vervallen in discriminerende extremistische denkbeelden corrigeren.
Natuurlijk mogen we ook verwachten dat die tolerantie wederzijds is. Extremisten, die onze maatschappij, die onze waarden en normen aan willen vallen, moeten weten dat wij ons daar op alle mogelijke manieren tegen zullen verzetten. Op dat gebied mogen we juist niet tolerant zijn.
Maar ook dit past perfect in onze herdenking van vandaag. In de strijd tegen dat extremisme viel bijna vijf jaar geleden onze eigen Luc Janzen. We noemen hem vanavond bij onze dodenherdenking voor de vijfde keer en we zullen dat blijven doen. Hij is het sprekende voorbeeld van onze moderne
strijd tegen extremisme en voor vrijheid en veiligheid van onze samenleving. Aan hem en al zijn in deze strijd gevallen kameraden zijn we verplicht om onze duur bevochten vrijheden te bewaken en te verdedigen.
Zeventig jaar bevrijding; zeventig jaar geen oorlog in Nederland. Laten we samen ervoor zorgen dat de haat en de intolerantie in ons land, in Europa en in de rest van de wereld nooit meer een vruchtbare bodem vindt om te kiemen. Onze bevrijders en diegenen, die zeventig jaar geleden hun
leven gaven, hebben onze bodem weer vruchtbaar gemaakt voor vrijheid, voor tolerantie, voor daadwerkelijk samenleven. Het is sindsdien aan ons - als vlijtige plattelandsbewoners - om deze bodem met zorg te bewerken en het onkruid zo gauw het de kop opsteekt, te wieden. Alleen op deze manier
eren we onze doden daadwerkelijk.