door Marith Rebel-Volp op 31 mei 2015

Vandaag is het World No Tobacco Day. Vorig jaar schreef ik op deze dag ook een blog. Over de kleine stappen op weg naar een tabaksvrije wereld. Wat is de stand een jaar later? Er is geen reden om erg tevreden te zijn. Ja, er is wetgeving in de maak om de e-sigaret onder de 18 te verbeiden, iets wat ik al lange tijd geleden heb aangekaart. En ja, aangescherpte wetgeving ten aanzien van roken onder de 18 en de rookvrije horeca is een feit. Meer scholen zijn rookvrij, minder jongeren starten met roken. Maar er is nog een lange weg te gaan. En we gaan wat de Partij van de Arbeid niet hard genoeg.

Wat zouden wij graag willen?

Alle schoolpleinen rookvrij, geen vrijblijvendheid maar een dwingend kader. En ook een rookplek voor docenten zou buiten het zicht van scholieren moeten worden geplaatst. Maar nog mooier zou zijn dat docenten stoppen met roken om een goed voorbeeld te zijn voor hun leerlingen.

Met name VMBO-leerlingen blijken op jongere leeftijd te starten met roken. Maar juist deze groep moeten we beschermen dus ik wil een slimme, terugkerende campagne gericht op deze groep. NIX18 is aardige campagne maar niet aantrekkelijk voor deze groep. Gebruik social media, gebruik aantrekkelijke niet rokende rolmodellen om deze jongeren te doen inzien dat roken niet cool en aantrekkelijk is.

Haal rookwaar uit het blikveld van kinderen en jongeren. Kinderen zijn zeer gevoelig voor reclame en herkennen al jong een merk en verbinden daar een gevoel aan. En laat dat ook een oproep zijn aan supermarkten en andere verkooppunten: pak je maatschappelijke verantwoordelijkheid en zet de rookwaar onder de toonbank. Echt, de verstokte rokers komen toch wel maar we laten een nieuwe groep potentiele rokers niet beinvloeden door aantrekkelijke pakjes. Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker noemen dit ook de 'replacement group': de tabaksindustrie richt haar reclame specifiek op een nieuwe generatie rokers die de huidige uitstervende groep rokers kan vervangen. Dus grote supermarktketens: als jullie wel de zoetigheid bij de kassa willen weghalen om een bijdrage te leveren aan het tegengaan van overgewicht, waarom zetten jullie dan niet de pakjes onder de toonbank?

De PvdA zou graag zien dat verkoopautomaten in de horeca verdwijnen. Als er in het cafe toch niet meer gerookt mag worden waarom dan wel verkopen? En het scheelt enorm in handhaving: juist in de horeca is de controle op leeftijd vaak slecht.

En hoewel Europese wetgeving in de maak is en er grotere afschrikwekkende plaatjes komen op de verpakkingen zou ik het liefst nog een stap verder gaan. Waarom geen standaard, onaantrekkelijke pakjes die precies representeren wat er in zit: een vies, onaantrekkelijk giftig product.

Helaas is er geen meerderheid in Den Haag voor bovenstaande maatregelen. We hebben dus nog een lange weg te gaan. Maar juist door de druk op Den Haag te vergroten en door het creeren van bewustwording in het maatschappelijk denken over roken kunnen we misschien politieke partijen op andere gedachten brengen.

Ik zie dat de medische wereld steeds meer inzet op het bespreken van de negatieve effecten van roken. Zij zien de desastreuze gevolgen van roken. Ik roep iedereen op om de prachtige blogs van longarts Sander de Hosson te lezen. Vrijwel al zijn patienten gaan dood als gevolg van de schade die is aangericht door roken. En hij beschrijft de pijnlijke en moeilijke beslissingen die dat oplevert.

In de medische wereld zijn er longartsen zoals Wanda de Kanter en Pauline Dekker die een ware missie hebben en de media niet schuwen. Of kinderartsen die met rokende ouders bespreken wat de consequenties hiervan zijn voor hun kinderen. Al deze artsen doen belangrijk werk en trotseren de schampere opmerkingen over betutteling. Hun doorzettingsvermogen valt te prijzen.

Juist als een overheid (nog) niet voldoende doet in haar taak om te waken voor de volksgezondheid, zijn het deze artsen die we nodig hebben om te komen tot een rookvrije wereld. En roep ik andere partijen als supermarkten, horeca-ondernemers en scholen op de overheid een zetje in de goede richting te geven. Aan de PvdA zal het niet liggen.