Dat mannen veel vaker op rechts-radicale partijen stemmen, zou komen omdat zij ontevredener zouden zijn, zich sterker zouden kunnen vinden in rechts-radicale ideologie, en vanwege een onzekere sociaaleconomische status. Deze drie verklaringen vanuit de wetenschap zijn wijdverspreid. Eelco Harteveld en Wouter van der Brug van het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR) van de UvA en hun Zweedse collega's analyseerden gegevens van 17.000 respondenten in 17 verschillende Europese landen. Ze hielden de uitkomsten hiervan tegenover de drie verklaringen voor de sterke electorale steun voor rechts-radicale partijen onder mannen.

`Angry white men'

De onderzoekers stellen dat geen van de drie afdoende verklaring biedt voor het verschil in stemgedrag tussen mannen en vrouwen. Zo blijkt wat betreft het aanhangen van rechts-radicale ideologie, dat vrouwen hetzelfde scoren (of zelfs iets hoger) dan mannen in hun gemiddelde steun voor onderwerpen als anti-immigratie en hardere strafmaatregelen. Als het gaat om sociaaleconomische status, blijken de verschillen tussen mannen en vrouwen inderdaad substantieel. Echter, deze verschillen verklaren slechts gedeeltelijk het verschil in electorale steun voor rechts-radicale partijen. Vaak wordt verondersteld dat rechts-radicale partijen vooral angry white men aantrekken en dat mannen ontevredener zouden zijn dan vrouwen. De onderzoekers ontdekten dat vrouwen in sommige gevallen juist afwijzender staan tegenover het functioneren van de democratie en de regering dan mannen. Hun onvrede lijkt zich echter minder sterk te vertalen in steun voor rechtsradicaal dan bij mannen.

Belang van issues

Om het gat tussen data en theorie te overbruggen, presenteren de onderzoekers twee alternatieve verklaringen voor het verschil in stemgedrag. `Het verschil kan voortkomen uit een verschil in het belang dat wordt gehecht aan verschillende kwesties. Mannen en vrouwen hebben gemiddeld even vaak `harde' opvattingen over bijvoorbeeld immigratie en gezag, maar onze resultaten suggeren dat vrouwen deze onderwerpen in het stemhokje minder van belang achten dan mannen', aldus Harteveld.

De onderzoekers vermoeden ook dat vrouwen eerder geneigd zijn af te zien van stemmen op een rechtsradicale partij om andere redenen dan het politieke programma van de partij, bijvoorbeeld vanwege de reputatie van een partij. Harteveld: `We vonden aanwijzingen dat een extremistisch imago van een partij en het stigma dat kleeft aan veel rechts-radicale partijen mannen minder afschrikt dan vrouwen. Dit zou kunnen verklaren waarom veel vrouwen niet stemmen op dergelijke partijen, terwijl ze het wel eens zijn met allerlei aspecten van rechts-radicale ideologie.'

Publicatiegegevens

Eelco Harteveld, Wouter van der Brug, Stefan Dahlberg & Andrej Kokkonen: `The gender gap in populist radical-right voting: examining the demand side in Western and Eastern Europe', in: Patterns of Prejudice, 49:1-2, 103-134, DOI: 10.1080/0031322X.2015.1024399 (2015).

* Bekijk het volledige artikel

Gepubliceerd door UvA Persvoorlichting