DNBulletin: Draai aan de knoppen van de Nederlandse economie
DNB publiceert een applicatie waarmee iedereen simulaties kan maken voor de toekomstige ontwikkeling van de Nederlandse economie. De simulaties geven inzicht in de gevolgen van zelfgekozen economische ontwikkelingen en beleidsmaatregelen. Het simulatieprogramma DELFI-tool is te vinden op de
website van DNB en is bedoeld voor leerlingen, studenten, docenten, journalisten, en ieder ander die geinteresseerd is in macro-economie.
Wat zijn de verwachte gevolgen voor de Nederlandse economie van een sterkere wereldhandelsgroei, een hogere olieprijs, loonmatiging, belastingverhogingen of een stijging van de huizenprijzen? De DELFI-tool maakt het voor iedereen mogelijk om op een vereenvoudigde manier dit soort berekeningen
te maken. De gebruiker kan zelf een impuls (een positieve of negatieve schok) geven aan de economie, door de richting, omvang en timing van een of twee economische factoren te veranderen. Daarbij kan worden gekozen uit de volgende factoren: wereldhandelsgroei, olieprijs, lange rente,
effectieve wisselkoers, overheidsbestedingen (balanced budget), loon- en inkomstenbelasting, arbeidsaanbodgroei, loonontwikkeling, pensioenpremie, aandelenkoers en huizenprijs. De DELFI-tool berekent vervolgens de verwachte macro-economische effecten in de eerste acht jaren na het begin van de
impuls. De DELFI-tool zet de berekende simulatie af tegen het door DNB geformuleerde basispad, dat wil zeggen de macro-economische ontwikkeling die zich zou voordoen zonder de gekozen impulsen.
Uitkomsten
De DELFI-tool toont de toekomstige ontwikkeling van 16 belangrijke economische grootheden, zoals het bruto binnenlands product (bbp), de consumptie, de werkloosheid en het overheidssaldo. Dit is zichtbaar in grafieken en tabellen. Door deze simulatie te vergelijken met het eveneens getoonde
basispad, krijgt de gebruiker een indicatie van de gevolgen van de gekozen impuls voor de Nederlandse economie. Onderliggend zijn de uitkomsten gebaseerd op (vereenvoudigde) berekeningen met DELFI, het macro-economische model van DNB.
Het voorbeeld hieronder laat de bbp-groei zien na een positieve schok in de wereldhandel (7% groei per jaar in plaats van 5% in het basispad). Het bbp-volume groeit dan harder dan in het basispad (1,5%). De groei loopt geleidelijk op tot ruim 2% in het vierde jaar en zakt daarna weer wat
terug. Om de gebruiker te helpen deze resultaten te begrijpen, staat bij elke variabele die kan worden veranderd een gedetailleerde toelichting van de onderliggende economische mechanismen.
Figuur: BBP (volume) (%-mutatie)
BBP (volume) (%-mutatie)
De met de DELFI-tool berekende effecten zijn vanzelfsprekend met onzekerheden omgeven. Ieder economisch model, dus ook DELFI, is een sterk vereenvoudigde weergave van de complexe werkelijkheid. Alleen al daarom zijn de modeluitkomsten onzeker. Bovendien zijn de berekeningen in de DELFI-tool -
anders dan in het eigenlijke model - gebaseerd op de vereenvoudigende aanname dat de economie lineair is. Dat wil zeggen dat een twee keer zo grote schok ook twee keer zo grote effecten heeft. In werkelijkheid is dat bijna nooit het geval. Mede daardoor is de DELFI-tool niet geschikt om grote
schokken door te rekenen en liggen de te kiezen impulsen binnen bepaalde marges.
Zelf aan de slag met de DELFI-tool
Het programma is bedoeld voor iedereen die geinteresseerd is in macro-economische ontwikkelingen. Daarbij denken we in het bijzonder aan scholieren en docenten in het middelbaar en hoger onderwijs, studenten, beleidsmakers en journalisten. Wie zelf een alternatief economisch scenario wil
maken, kan nu aan de slag met de DELFI-tool.