Mgr. Van den Hende: `Bouwen aan een beschaving van liefde'


Mgr. Van den Hende: `Bouwen aan een beschaving van liefde' 16-11-2015



Interview bij Radio Maria sluit themaweek af "Voorbij de `BV ik'"

Op vrijdag 13 november was Mgr. Van den Hende te gast bij Radio Maria. De bisschop sloot de themaweek af van de radio-omroep die ging over "voorbij de `BV ik'". Pater Elias interviewde de bisschop over thema's als zorg voor elkaar, armoede en de positieve inzet van jongeren voor de naaste.

"Bouwen aan een beschaving van liefde," zo vatte de eindredacteur van Radio Maria na afloop van de uitzending het pleidooi van de bisschop samen. Mgr. Van den Hende: "Paus Benedictus XVI heeft benadrukt dat de Kerk een `netwerk van liefde' is en hij heeft gezegd dat dit netwerk nodig blijft,
juist ook in een samenleving die niet uitgesproken kerkelijk is, om een beschaving van liefde op te bouwen. De manier waarop we dit voorleven, ons geloof en ons gebed zijn van waarde voor de samenleving."

Geloof in daden
De bisschop ging in op de betekenis van de heilige Laurentius, aan de hand van het stripverhaal en het magazine dat het bisdom uitbracht vanwege het Laurentiusjaar dat het bisdom Rotterdam momenteel viert. De bisschop wees erop dat Laurentius, geboren in Spanje, als migrant naar Rome kwam en
daar zijn geloof beschikbaar stelde. Hij was als diaken de rechterhand van de paus. Het diaconaat was een belangrijke taak in Rome. Bisschop Van den Hende: "Voor de Kerk is het van belang vanaf het begin, dat het geloof in woorden wordt verkondigd, en dat ook de daden moeten spreken. Later zal
de heilige Franciscus zeggen: `Verkondig het evangelie, desnoods met woorden.' Zonder daden is het geloofsgetuigenis niet voldoende."

Werken van barmhartigheid
De sociale zekerheid is tegenwoordig goed ontwikkeld, maar er zijn ook grote besparingen, signaleert pater Elias in het interview. Hoe vinden mensen die zorg ontvangen of zorg geven steun vinden in de Kerk voor dat werk? Bisschop Van den Hende: "De zorg voor zieken is een christelijke
traditie. Het is, als je kijkt naar de werken barmhartigheid, verbonden aan onze roeping. Ik zie hoe medewerkers in bijvoorbeeld ziekenhuizen de mensen die ze ontmoeten hun volle aandacht geven. Er wordt niet alleen gefocust op de blinde darm, dat wil zeggen de ziekte, maar op de menselijke
persoon als geheel, want de mens is beeld van God, en op de mens in zijn omgeving. Juist vanuit de katholieke traditie geldt dat iedere mens telt in Gods ogen. En hoeveel mensen zijn niet vanuit de parochie bij een ziekenhuis betrokken als gastvrouw of gastheer, of actief om mensen naar het
ziekenhuis te brengen? Bijvoorbeeld in Den Haag, in de parochie Maria Sterre der Zee, is het een belangrijke notie dat de parochie er voor de ziekenhuizen in de stad wil zijn en de band wil leggen met de mensen die er liggen en de mensen die er werken."

Jongere generaties
De heilige Laurentius heeft sprekend laten zien waar het Christus om te doen is, vertelt de bisschop in het interview. "Met de strip `De laatste dagen van Laurentius' willen we de heilige Laurentius bij jongere generaties meer bekend maken. Je kunt er lang over praten, maar het voorbeeld en
getuigenis van een concrete persoon, zoals de heilige Laurentius, laat zien dat het evangelie de moeite waard is om voor te leven en je leven voor te geven."

"De dienst aan de naaste is onderdeel van ons takenpakket als Kerk. Jongeren doen daar graag aan mee, omdat het concreet is," vertelt de bisschop. "De eucharistie wordt pas volledig als het zich uit in daden van liefde, zegt paus Benedictus (encycliek Deus caritas est, 14). Ik merk dat mensen
er open voor staan en ervoor gaan en in beweging komen." Voor jongeren zijn er bijvoorbeeld M25-groepen waar ze bij elkaar komen om te bidden en vanuit hun geloof iets te doen voor mensen in hun directe omgeving. M25 verwijst naar Matteus 25, waarin de Heer spreekt over de werken van
barmhartigheid.

Gemeenschap
"Als je met elkaar de diaconale uitdaging evalueert en ziet dat het zwaar kan zijn, is het netwerk van liefde dat de Kerk is, iets dat je helpt om mee door te gaan. Je beleeft je inzet in gemeenschap. Het netwerk van liefde is in staat je te helpen het langer vol te houden dan op je eentje. De
`BV ik', waar het deze week bij Radio Maria over gaat, is niet geschikt om lange adem te hebben. Maar juist waar de inzet voor de naaste en de armen gezamenlijk beleefd wordt, helpt de gemeenschapszin van de Kerk om het vol te houden."

De bisschop vertelt ook over de maandelijkse jongerenviering, Tour of Faith, op elke tweede zondag van de maand. "We moeten bouwen aan gemeenschap in geloof. Deze jongerenbijeenkomsten met een eucharistieviering, catechese en geloofsgesprek en een maaltijd, veronderstellen niet alleen de Kerk
als netwerk van liefde, maar bouwen dat ook verder op en doen nieuwe aanplantingen."

De armen
Tot slot vraagt de interviewer wie de armen zijn in Nederland. "De armen zijn op de eerste plaats een persoon, mensen die zijn verstoken van iets: van contacten, van financien, van mogelijkheden om zelf iets te kunnen doen en te betekenen. Ben je als mens wel rijk genoeg als je niet je eigen
talenten op het spoor komt? Dus armoede is gebrek aan geld, aan relaties, aan mogelijkheden om je talenten in te zetten en het ontbreken van een netwerk van liefde."

Het gaat om een grote groep, vertelt de bisschop. "Voor een deel kom je de mensen vanzelf tegen. Armen zijn mensen die ons uitdagen om weer tot een verbinding te komen. Als paus Franciscus spreekt over het geloof in `Lumen fidei' zegt hij: de arme is niet alleen degene die we tegemoet treden,
maar ook onze leraar, want hij wekt het bewustzijn dat er van mij iets wordt gevraagd in hulpbetoon en solidariteit. Je wordt geconfronteerd met de roeping die de Heer in je hart heeft gelegd" (encycliek Lumen fidei, 57: Middelaars van licht).

Ontmoeting
Bij het hulpbetoon vanwege armoede om geld, goed, of eenzaamheid, is er altijd ontmoeting nodig, zegt de bisschop. Die ontmoeting is bovenal zichtbaar in het leven van Christus. "Christus komt naar ons toe (cf Lucas 5, 27-32), gaat de ontmoeting aan met de leerlingen, de mensen die Hij
tegenkomt, de mensen ook die Hem naar het leven staan."

Het is belangrijk je te verdiepen in de personen die je ontmoet, zoals een persoon die is gevlucht. Bisschop Van den Hende: "Wie is die mens? Wat is zijn geloof? Wat bezielt hem of haar? Dat hoort bij het nadenken over armen, over vluchtelingen. Mensen die zijn gemaakt naar Gods beeld, met een
hart en een ziel en een concrete vraag. We moeten niet naief zijn, we kunnen niet alle vragen beantwoorden, maar als ik niet doe wat binnen mijn mogelijkheden ligt, komt de naastenliefde niet van de grond."

Een beschaving van liefde
"Paus Paulus VI stelde dat het netwerk van de Kerk ook nodig is om een beschaving van liefde mogelijk te maken. Een beschaving van liefde betekent dat je als mens je verantwoordelijkheid neemt, dat het leven van een ander je bezighoudt en dat wetenschap en economie instrumenten zijn om het
goede voor alle mensen mogelijk te maken" (cf encycliek Populorum progressio uit 1967).

"De ontmoeting, hoe kort ook, haalt ons uit onze eigen vertrouwde wereld. Dat gaat misschien soms gepaard met angst, twijfel. We moeten dat benoemen. Maar we kunnen voorbij de angst komen, zoals we voorbij de `BV ik' kunnen komen om in liefde die stap te maken, klein of groot, in de mate
waarin het je gegeven is."

* Beluister het interview bij Radio Maria via uitzending gemist