16nov2015

17.00 - 18.30

Muren en hekken als politieke grenzen - onuitroeibaar?

Deel 12 in debatreeks Elementaire Deeltjes in samenwerking met uitgeverij Amsterdam University Press

16nov2015 17.00 - 18.30

Lezing

Overal, maar nu in het bijzonder in Europa, zien we weer toenemende barricadering van grenzen. In deel 12 van de reeks Elementaire Deeltjes kijken we naar aanleiding van het Deeltje 'Geopolitiek' naar dit fenomeen. Kan de geopolitiek verhelderen onder welke omstandigheden grensverharding optreedt? Wat zijn de effecten? En hoe kan barricadering eventueel vermeden worden? Met o.a.: Virginie Mamadouh, Herman van der Wusten, Leonard Efferink en Thijs Kleinpaste.

IJzeren, betonnen en electronische gordijnen, muren en hekken als politieke grenzen - zijn ze onuitroeibaar? In 1985 werd met de Schengen-overeenkomst tussen vijf Europese landen een begin gemaakt met het verminderen van de wederzijdse grenscontroles. In 1989 startte de sloop van de Berlijnse Muur en het openschuiven van wat er verder nog aan IJzeren Gordijn hing tussen West- en Oost-Europa. Geleidelijk aan werden steeds meer grensbelemmeringen in Europa opgeheven. Er is nu een Schengenzone met 26 deelnemers (22 EU-lidstaten en vier andere) waaronder voormalige West- en Oost-Europese landen.

Vooral aan de buitengrenzen van de EU werden controles strakker met een geharmoniseerd visumbeleid, maar belemmeringen oogden eerst bescheiden. Met de vluchtelingenstromen komen de grensbarricades bij verschillende nationale grenzen weer ter sprake. Ze zijn omstreden, maar er is vraag naar. Hongarije is er nu mee begonnen, maar er waren al veel eerder hekken opgetrokken in Bulgarije en Griekenland, en in Ceuta en Melilla, de Spaanse enclaves in Marokko. Ook elders in de wereld neemt het aantal gebarricadeerde grenzen met het oog op de afremming van migranten toe.

Grensbarricades worden niet alleen opgetrokken met het oog op de beheersing of zelfs het voorkomen van instroom, maar evenzeer op het blokkeren van vertrek. Ze komen er ook met het oog op scheiding van conflicterende partijen en daarmee beoogde vermindering van bedreiging. Kortom, wanneer en waarom verschijnen er grensbarricades? Hebben ze dan het beoogde effect en eventueel ook andere? Hoe moeten die effecten worden beoordeeld? En zijn er dan alternatieven? Helpt de geopolitiek bij de discussie over deze vragen? Virginie Mamadouh, Herman van der Wusten en Leonhardt van Efferink, allen van huis uit geograaf of anderszins met de (politieke) geografie vertrouwd, gaan over deze vragen met elkaar in gesprek. Journalist en schrijver Thijs Kleinpaste leidt het gesprek.

-

Over de sprekers

Virginie Mamadouh is universitair hoofddocent Politieke en Culturele Geografie aan de Universiteit van Amsterdam en auteur van het Elementaire Deeltje Geopolitiek.

Herman van der Wusten is emeritus hoogleraar Politieke Geografie Universiteit van Amsterdam en auteur van het Elementaire Deeltje Geopolitiek.

Leonhard van Efferink sluit momenteel aan Royal Holloway Londen een dissertatieproject over geopolitiek in de Duitse media af. Hij schreef een aantal jaren een interessant blog over geopolitiek en geeft cursussen geopolitiek aan Maastricht Universiteit. Hij is van huis uit econoom en was jaren in het bedrijfsleven werkzaam.

Thijs Kleinpaste (1989) studeerde Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en de University of St Andrews. In maart 2013 debuteerde hij bij uitgeverij Prometheus met Nederland als vervlogen droom, een essay over nationalisme. Als essayist publiceerde hij in NRC Handelsblad, De Volkskrant, De Standaard en op Hard//Hoofd. Op dit moment is hij een jaar lang Martin van Amerongen-fellow bij De Groene Amsterdammer. Ook werkt hij, zo nu en dan, aan een tweede boek.

Aanmelden

Toegang tot de activiteiten van SPUI25 is gratis. Aanmelden is niet vrijblijvend. Wij rekenen op uw komst. Bent u verhinderd, dan graag doorgeven via spui25@uva.nl | T: 020 525 8142.

AANMELDEN

* www.spui25.nl

* Spui 25

Spui 25-27 | 1012 XM Amsterdam +31 (0)20 525 8142

Gepubliceerd door Spui25