Tal van documenten openbaar
28 december 2015
Den Haag
Dinsdag 5 januari 2016 is het weer Openbaarheidsdag in het Nationaal Archief. Tal van documenten zijn vanaf die dag zonder beperking voor iedereen in te zien. De lijst is lang en divers en bevat onder andere veel stukken uit 1940, het eerste oorlogsjaar. Van het Kabinet van de Koning komen
zelfs de archieven uit de gehele oorlogsperiode beschikbaar. Dus ook stukken uit de tijd van Wilhelmina's ballingschap in Londen en het zogenaamde Geheim Archief.
Koningin Wilhelmina schroomde niet haar mening, opmerkingen en plannen op papier te zetten. In de archieven is te lezen wat er tijdens de oorlog door haar hoofd ging.
Bekijk de lijst met documenten die vanaf 1 januari 2016 zonder beperkingen zijn in te zien (pdf, 3.72MB)
Vluchtelingen in 1990
In 1990 brak de Golfoorlog uit en kreeg Nederland te maken met een recordaantal vluchtelingen blijkt uit de notulen van de Ministerraad. Net als nu vond destijds de opvang plaats in geimproviseerde tentenkampen. Ook de structuur van het Koninkrijk stond ter discussie, evenals het
anti-apartheid beleid van een aantal Nederlandse gemeenten dat haaks bleek te staan op het economische beleid van het kabinet.
Gelijke behandeling
Sinds 2008 wordt in Brussel gedebatteerd over een Europese richtlijn gelijke behandeling. Ook in Nederland verliep de invoering van de Algemene Wet gelijke behandeling niet voorspoedig. Het voornemen tot een wet tegen alle vormen van discriminatie op grond van geslacht, homofilie en de
huwelijkse staat werd in 1978 aangenomen door de Tweede Kamer, maar de ontwerpwet uit 1982 stuitte vooral in christelijke kringen op veel verzet. In de werkgroep Homofilie van het CDA werd geprobeerd een compromis te vinden tussen het politieke en het theologische standpunt.
Kernenergie versus klimaat
Recent kwamen de wereldleiders in Parijs bijeen voor een klimaattop. Wat daar exact besproken is leert de toekomst ons. Hoe in de jaren zestig over kernenergie en milieu gedacht werd, is te lezen in het archief van de Centrale Raad Kernenergie. Internationale samenwerking, veiligheid van
reactoren en het nucleaire afval stonden op de agenda. Evenals lozing van radioactief afval in zee.
Openbaarheid in Nederland
Ministeries en andere overheidsinstellingen dragen na twintig jaar hun archieven over aan een archiefinstelling. Een groot deel daarvan is direct in te zien. Maar als de inhoud de privacy van nog levende personen kan schaden of hen onevenredig kan benadelen of wanneer het landsbelang in het
geding is, wordt de openbaarheid nog enige jaren beperkt. Dit mag maximaal 75 jaar duren, maar vaak is het korter. Zo worden de notulen van de Ministerraad na 25 jaar openbaar en geldt voor Europese stukken een termijn van 30 jaar. De termijn wordt altijd vooraf vastgesteld en vervalt op de
eerste januari na het verstrijken ervan. Die dag noemen we sinds 2010 Openbaarheidsdag.
Nationaal Archief
Het Nationaal Archief is een prachtplek voor schatgravers. In de archieven ligt bijna duizend jaar Nederlandse geschiedenis opgeslagen. In 137 kilometer aan papieren archieven, 15 miljoen foto's (papier en digitaal), 300.000 kaarten en 330 terabyte aan digitale bestanden. Jaarlijks zoeken
tienduizenden wetenschappers, onderzoekers, historici, en burgers in de archieven naar antwoorden, of lopen zij in een tentoonstelling langs de bijzondere stukken uit de collectie.