Provincies laten duurzame kant zien aan Europa

Provincies laten duurzame kant zien aan Europa

05 april 2016

`Hoe kunnen we een kostenefficiente overgang naar een schone, concurrerende en veilige energietoekomst versnellen?' Die vraag stond centraal tijdens de interparlementaire themaconferentie Energie. IPO-bestuurder Jan Jacob van Dijk sprak kort namens de 12 provincies en nodigde de deelnemers aan de conferentie uit een kijkje te nemen op de door de provincies georganiseerde informatiemarkt, waar zij hun paradepaardjes op het gebied van duurzame innovatie toonden.

De conferentie vond plaats in het kader van het Nederlandse EU-Voorzitterschap, dat loopt tot 1 juli 2016. Parlementariers van de 28 EU-lidstaten en leden van het Europees Parlement gingen met elkaar in gesprek over onder andere energie-infrastructuur en leveringszekerheid; energiebesparing - energiebesparende steden; duurzame energiebronnen; circulaire economie. De twaalf Provincies organiseerden tijdens de conferentie een informatiemarkt (eveneens in de Ridderzaal) over regionale initiatieven waar zij zelf bij betrokken zijn en lieten daarmee zien wat Nederland in huis heeft op gebied van duurzame innovatie.

Het thema samenwerking, zowel op Europees en landelijk als regionaal niveau, stond bij alle sprekers centraal. Minister Kamp (EZ, VVD) pleitte in zijn toespraak voor een interne Europese energiemarkt, zodat de EU straks klaar is voor een toekomst met duurzame, betrouwbare en betaalbare energie.

IPO-bestuurder Jan Jacob van Dijk (CDA, Gelderland) ging tijdens zijn toespraak in op de belangrijke rol die de provincies spelen bij de transitie naar een duurzame economie, bijvoorbeeld op het gebied van ruimtelijke inpassing van hernieuwbare energie. Van Dijk: "De energietransitie brengt grote gevolgen voor het landschap met zich mee. Dat moeten we niet onderschatten." Hij benadrukte ook het belang van innovatie, niet alleen vanwege de kansen voor de regionale economie, maar ook om de doelen op het gebied van duurzaamheid te halen.

Ipo-bestuurder Jan Jacob van Dijk spreekt de deelnemers aan de interparlementaire conferentie toe.

Tussen de bedrijven door brachten de deelnemers aan de conferentie - onder wie veel Eerste en Tweede Kamerleden - een bezoek aan de informatiemarkt die door de 12 provincies werd georganiseerd. Hieronder een greep uit de vele projecten die de 12 provincies in de Europese etalage op 4 april in de Europese etalage zetten.

Noord-Brabant - Elektrisch rijden

In Brabant vindt veel innovatie plaats op het gebied van elektrisch rijden. Zo doen veel studententeams van onder meer de TU Eindhoven mee aan wedstrijden waarbij ze met hun zelfgemaakte auto op groene brandstoffen zo ver mogelijk moeten komen. Daaruit is onder meer de STORM voortgekomen, een elektrische motor die de wereld rond rijdt. Ook andere teams zijn succesvol. De provincie Noord-Brabant stimuleert deze innovaties. Een model demo van STORM was 4 april in de Ridderzaal te bewonderen. Meer informatie.

Limburg - Mijngangen als reservoir voor stadsverwarming Onder Heerlen zit een enorm stelsel van gangen van de vroegere steenkoolwinning. Na de sluiting van de mijnen in de jaren `60 en `70 liepen die gangen vol grondwater. Het onverwachte begin van een heel duurzaam project: Mijnwater Heerlen. Het betreft de langdurige maximale benutting geothermische ondergrond voor duurzaam verwarmen en koelen gebouwen in Parkstad Limburg. Het project heeft zich geevolueerd van traditionele warmte- en koudelevering met het water van ondergelopen mijngangen als bron (soort warmte koude opslag), via een clustergestuurd netwerk met mijnwater als buffer, tot een duurzaam thermisch smart grid. Hoewel het project zijn oorsprong vindt in de aanwezigheid van het mijnwater, is het concept reproduceerbaar voor warmte-/koudenetwerken in meerdere stedelijke gebieden. Meer informatie.

Zeeland - Smart Delta Resources: samen de concurrentiekracht van Zeeuwse industrie versterken. Het platform Smart Delta Resource (SDR) is een gezamenlijk initiatief van twaalf energie- en grondstof intensieve industriele bedrijven in de Delta regio. In 2013 zijn deze bedrijven een platform gestart om te kijken of het mogelijk is om onderling energie en grondstoffen uit te wisselen. Hiermee kan de concurrentie op de wereldmarkt worden vergroot en kunnen tevens ecologische en maatschappelijke verbeteringen worden gerealiseerd. Het platform kan een belangrijke bijdrage leveren in het totale transitie proces naar een cyclische economie, voor zowel bestaande fossiel gebaseerde industrieen maar tevens voor toekomstige hernieuwbare energie en grondstoffen gebaseerde industrieen. Dit initiatief wordt mede ondersteund door de Provincie Zeeland. Meer informatie.

Zeeland en Zuid-Holland - Getijdenenergie / Blue Energy

De provincies Zuid-Holland en Zeeland zijn beiden zeer actief op het gebied van getijdenenergie. Ze presenteren gezamenlijk een aantal projecten op dit gebied, zoals de resultaten van het Europese Interreg Project Pro-Tide, de getijdencentrale in de Oosterscheldekering, het Tidal Technology Center Grevelingendam en een aantal nieuwe initiatieven in de Zuid Westelijke Delta. De twee provincies werken samen met Rijkswaterstaat en de gemeenten Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland aan de realisatie van een getijdencentrale in de Brouwersdam. De beoogde centrale is een innovatieve showcase van deltatechnologie met exportpotentieel die met een indicatieve stroomproductie voor 25.000 huishoudens bijdraagt aan de energietransitie. Het resultaat van de projecten: schone energie, herstel van de waterkwaliteit en visvriendelijke turbines.

Groningen - EnTranCe

In deze energieproeftuin van de Hanzehogeschool Groningen en de Energy Academy Europe wordt gewerkt aan innovatieve oplossingen voor de overgang naar een duurzame samenleving gebaseerd op schone energiebronnen. Bij het Energy Transition Center (EnTranCe) kunnen ondernemers hun ideeen testen en demonstreren met behulp van studenten en onderzoekers. Het centrum wordt financieel mede ondersteund door de provincie Groningen. Meer informatie.

Drenthe - GroenGasHub Attero Wijster

Drenthe had begin 2015 de primeur met de ingebruikname van de eerste biogasverzamelleiding in Nederland. De leiding loopt van een agrarisch bedrijf in Nieuweroord naar de verwerkingslocatie van Attero in Wijster. Dit biogas wordt daar opgewerkt in de GroenGasHub Wijster, een centrale gasopwerkingsinstallatie die biogas opwerkt tot duurzaam gas van aardgaskwaliteit. Attero injecteert dit groen gas in het aardgasnet. Het is de eerste operationele biogasverzamelleiding in ons land. Het project is tot stand gekomen door een hechte samenwerking tussen diverse partijen, waaronder de provincie. Meer informatie.

Noord-Holland en Fryslan - De Nieuwe Afsluitdijk

De Nieuwe Afsluitdijk is een samenwerking tussen de provincies Noord-Holland en Fryslan en de gemeenten Hollands Kroon, Sudwest-Fryslan en Harlingen. De Nieuwe Afsluitdijk wil dat de Afsluitdijk een voorbeeld wordt van duurzame innovatie op het gebied van Energie & Water, Natuur & Water en Economie & Water. Samen dragen deze duurzame ontwikkelingen bij aan de sociaaleconomische versterking van de regio's aan weerszijden van de Afsluitdijk. Meer informatie.

Utrecht - Smart Solar Charging

Een consortium van overheden en bedrijfsleven heeft in Utrecht het project "Smart Solar Charging" ontwikkeld. Hierin worden elektrische auto's gebruikt voor lokale energieopslag van onder andere zonne-energie dat daarmee beschikbaar is voor later gebruik. Door innovatieve Vehicle-to-grid-laadpalen wordt zon gestuurd laden en ontladen toegankelijk voor alle type elektrische auto's. De nieuwe technologie zorgt voor banen en schone lucht, versnelt de energietransitie en voorkomt investering in netverzwaring, wat aangesloten klanten miljarden euro's scheelt. Meer informatie.

Overijssel - Olie uit hout: pyrolysefabriek

Pyrolyse is een techniek waarbij hout en houtresten worden omgezet in bio-olie. Het is een hernieuwbare biobrandstof die bijdraagt aan de vermindering van het broeikaseffect en niet concurreert met de voedselketen. Empyro BV heeft een fabriek voor pyrolyseolie gebouwd in Hengelo. Deze is vanaf eind 2014 geleidelijk in gebruik genomen. De fabriek vormt een showcase voor pyrolyse. Het belangrijkste doel van Empyro BV is om de keten van het pyrolyseconcept commercieel te demonstreren: de aanvoer van biomassa, het conversie proces, de olie opslag en de toepassingsmogelijkheden. De provincie is medefinancier van het project via het Energiefonds Overijssel. Meer informatie.

Gelderland - solarpark Eerbeek en Windpark Nijmegen-Betuwe

Een project in wording van het afdekken van een stortplaats met zonnefolie om daarmee duurzame energie op te wekken. Het beoogde solarpark Eerbeek verwacht ca. 4 Mwh aan duurzame energie op te leveren, hetgeen gelijkstaat aan de stroomvoorziening voor ongeveer 1.500 huishoudens. Daarnaast presenteert de provincie Gelderland ook het windpark Nijmegen-Betuwe, dat volledig door participaties van inwoners van Nijmegen tot stand komt. Meer informatie.

Flevoland - Windenergie

Nergens in Nederland staan zoveel windmolens als in Flevoland. Provincie Flevoland ontwikkelt samen met de gemeente Zeewolde, Dronten en Lelystad nieuw beleid over windenergie: het Regioplan Windenergie. De provincie wil zogezegd opschalen (meer windenergie) en saneren (minder windmolens). In de praktijk betekent dit dat het huidige aantal windmolens sterk zal verminderen. In plaats van verspreid in het landschap komen de nieuwe windmolens geconcentreerd in lijnopstellingen. Deze nieuwe molens hebben flink meer vermogen en worden in windparken geplaatst. Met als doel: een energieneutraal Flevoland in 2020 met meer windenergie, minder molens, een mooier landschap en een versterking van de economie. Om deze tweede generatie windparken van de grond te krijgen is gekozen voor een `bottom-up' proces. Meer informatie.