10e Organic Congress van IFOAM EU: "Biologische landbouw wordt leide..


[IMG]

10e Organic Congress van IFOAM EU: "Biologische landbouw wordt leidend vanaf 2030"

Op het 10e Organic Congres van IFOAM EU is twee dagen lang gediscussieerd over de toekomstmogelijkheden van de biologische sector. Het congres werd georganiseerd door IFOAM EU in samenwerking met Bionext. De groei van biologisch in landen als Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland,
Zuid-Duitsland en Italie in de richting van 10% landbouwareaal en 10 % consumptie is de voorbode van een verdere doorbraak. Met gerichte aanpassingen van het Gemeenschappelijke EU Landbouwbeleid (GLB) en innovaties van de biologische sector wordt biologische landbouw een van de leidende
landbouwsystemen in 2030.

Van Dam: Biologisch heeft de toekomst

Staatssecretaris Van Dam gaf het Congres met zijn inspirerende speech een vliegende start. Hij memoreerde dat het klimaat voor biologische landbouw en voeding in de afgelopen jaren drastisch is gewijzigd. "Vroeger voelde je je bekeken als je in een biologische winkel boodschappen deed en leek
het iets van het verleden. Nu is biologisch een voorloper en duidelijk een concept voor de toekomst."

Paradigmaverandering en true cost pricing

De voorzitter van de IFOAM wereldorganisatie, Andre Lieu, gaf aan dat de landbouw wereldwijd een enorme transitie doormaakt. "In veel landen waar ik kom zijn er nu ministers zoals Van Dam in Nederland, die biologische landbouw beschouwen als een toekomstmodel voor duurzaamheid en
voedselzekerheid. We zitten midden in een paradigmaverandering."

Biologische pionier Patrick Holden uit Engeland benadrukte dat we nog steeds opgescheept zitten met een economisch oneerlijk systeem. "De schade die het gangbare systeem toebrengt aan de publieke goederen, zoals natuur en milieu, biodiversiteit, schoon water en schone lucht, vruchtbare bodems
en de algemene gezondheid, worden nog steeds niet in rekening gebracht. Als dat via true cost pricing wel in rekening gebracht wordt, dan is het snel afgelopen met de vervuilende en ongezonde voedingssystemen. Gewoon omdat het dan veel te duur wordt."

Sergi Corbalan, directeur van het Fair Trade Advocacy Office, maakte melding van drie recente Amerikaanse studies die aantonen wat de werkelijke kosten zijn voor inputs en geexternaliseerde kosten in de landbouwpraktijk, ondermeer op de boerderij van de bekende Joe Salatin.

Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB): 40 miljard voor meest vervuilende landbouw

Aurelie Trouve van AgroParisTech benadrukte dat de biologische landbouw haar grote mate van productiviteit voor onder meer het milieu, het klimaat en de werkgelegenheid inzichtelijk moet maken in relatie tot het budget van de Europese landbouwsubsidies. Uit een studie blijkt dat de meest
vervuilende landbouwbedrijven 40 van de ruim 50 miljard landbouwsubsidie opstrijken. Daar moet snel verandering in komen.

Andre Lieu prees de Europese boeren gelukkig met het sterke EU landbouwbeleid. Maar de vergaande vorm van deregulering van de markt heeft tot de huidige crisis in de dierlijke landbouwsectoren geleid. Landbouw heeft baat bij regulering. Onderwerpen als duurzaamheid, dierenwelzijn en
werkgelegenheid moeten daarin juist heel sterk verankerd en beschermd worden. Dat is de opgave voor de hervorming van het EU landbouwlandbeleid die vanaf 2020 moet ingaan. De betrokkenheid van de consument en grass-roots organisaties is daarbij van groot belang, want overheden hebben moeite om
de maatschappelijke waarden te beschermen. Arnd Spahn, secretaris van de EFFAT, voegde daaraan toe dat biologische landbouw het vertrekpunt moet zijn, waar politieke besluiten van afgeleid dienen te worden.

TTIP het volgende referendum?

Susan George, voorzitter van het Transnational Institute, hield een scherp betoog over de grote bedreiging die TTIP en de aangepaste vorm van ISDS vormen voor consumenten en boeren. "Het doel van TTIP is een vergaande vorm van standaardisatie, waarin geen plaats is voor geografische
herkomstaanduidingen en transparantie. Het betekent ook het omzetten van Europese systeem van het voorzorgsbeginsel (bewijslast voor het niet-schadelijk zijn van bijvoorbeeld gentech ligt bij de industrie) naar bewijslast bij de consument en boer. Dit verdrag is alleen in het belang van de
multinationals aan beide kanten van de oceaan. Het is direct tegen het belang van de burgers." Ook over de enigszins aangepast vorm van ISDS, het beschermen van belangen van exporterende bedrijven via een private juridisch gerechtshof die het nationale gerechtssysteem buiten spel zet, toonde
George zich negatief: "Het is en blijft een systeem waarin de multinationals veel te veel macht krijgen. In alle juridische gevechten die via de ISDN gevoerd zijn, hebben de multinationals in circa tweederde van de zaken aan het langste eind getrokken. In een aantal gevallen hebben overheden
miljarden schadevergoeding moeten betalen." De ambitie van de VS is om dit verdrag nog tijdens het presidentschap van Obama af te ronden. Susan George is ervan overtuigd dat TTIP het niet gaat halen, als er voldoende coalities gevormd worden en de burger geactiveerd wordt.

De triloog over de nieuwe biologische wetgeving in afrondende fase

Drie kopstukken van de onderhandelende partijen in de triloog over de nieuwe biologische wetgeving deelden informatie over de voortgang en de laatste grote knelpunten in de onderhandelingen. Hans Hoogeveen, Directeur-generaal Agro bij EZ, toonde zich positief over de voortgang en meldde dat de
gesprekken in een hoog tempo plaatsvinden om voor begin juli de eindstreep te halen. "Dat is nodig omdat er veel vraag is naar biologisch en de omschakeling stagneert vanwege het onduidelijke wetgevingskader van dit moment." Inhoudelijk hield Hoogeveen zich op de vlakte, "want er is pas een
akkoord als we het over alle onderdelen akkoord zijn, maar we zijn dichter bij compromissen op de moeilijke onderwerpen dan menigeen denkt."

Uit de discussie bleek dat residuen het belangrijkste knelpunt is tussen de drie partijen. Diego Canga Fano van de Europese Commissie meldde dat hij begrijpt dat het voorstel van de Commissie van twee jaar gelden niet de eindtekst haalt. "Maar er moet een geharmoniseerde oplossing komen, want
de omgang met residuen is nu een chaos in de EU." Hij vroeg zich daarbij af wat het probleem is voor een drempelwaarde: "Al 13 landen hanteren een afkeuringsgrens voor residuen in biologische producten." Die opmerking wekte veel hoon, want er zijn slechts twee landen waar dit voor geldt:
Belgie en Italie. In de andere landen zijn private procedures zonder een absolute afkeuringsgrens ontstaan voor residuen in biologisch, zoals BNN in Duitsland en Biokap in Nederland.

Martin Hauesling, de rapporteur van EU Parlement voor de biowetgeving, nam keihard stelling tegenover Canga Fano: "Niemand zit te wachten op een babyvoedingsnorm als afkeuringsgrens in de biologische wetgeving. Dan draagt de biologische sector de last voor contaminaties met middelen die ze
zelf niet gebruikt. We moeten de biologische boeren juist beschermen tegen contaminaties in plaats van hen de last te laten dragen. Als we dan ook nog glyfosaat weer voor 10 jaar toestaan en de neonicotinoiden niet verbieden, waar zijn we dan mee bezig? Dit onderwerp moet heel zorgvuldig
behandeld worden, anders komen we er niet uit."

Spanning rond de patenten loopt op

Een van de gespecialiseerde workshops ging over de toenemende dreiging van patenten op natuurlijke eigenschappen van groenterassen. De workshop was bedoeld als wake-up call aan de vertegenwoordigers van de biologische sector in de EU. Bionext voert al drie jaar campagne op dit onderwerp en
bereikt daarbij steeds meer verontruste consumenten. Door alle partijen, van de Nederlandse overheid tot LTO, van biologische boeren tot gerenommeerde Nederlandse veredelaars zoals Rijk Zwaan, wordt gewaarschuwd tegen de oprukkende patenten. Ze gaan de keuzevrijheid voor veredelaars enorm
beperken. Zeker als ze ook echt als monopolie ingezet worden. Dan is het niet meer mogelijk voor veredelaars om verder te innoveren met de resultaten van een collega. En telers worden voor hun zaden op termijn afhankelijk van steeds minder leveranciers. Nederland heeft als tijdelijk voorzitter
van de EU het onderwerp patenten hoog op de politieke agenda geplaatst. In mei organiseert het ministerie van EZ samen met de Europese Commissie een internationaal symposium over dit thema. Voor Bionext aanleiding om in samenwerking met onder meer de biologische winkels en NGO's een nieuwe
actiecampagne tegen octrooien te starten.