Antisociale adolescent holt empathie van moeder uit


14 april 2016

Empathie bij de moeder heeft geen direct effect op probleemgedrag van de adolescent. Omgekeerd wel: naarmate een adolescent meer antisociaal gedrag laat zien, neemt de mate van empathie van de moeder af. Een verslechterende ouder-kindrelatie is niet altijd de oorzaak van agressie en
delinquentie bij het kind. Dat ontdekte Elisabetta Crocetti tijdens een studie aan de Universiteit Utrecht naar de rol van empathie van moeders in de ouder-kind relatiekwaliteit en delinquent gedrag van jongeren. Het artikel verscheen in PLoS ONE.

Moeder en dochter hebben een felle discussie in de keukenFoto: Alamy

Crocetti maakte gebruik van data van bijna 500 jongeren van 13 tot 18 jaar uit de RADAR-studie (Research on Adolescent Development and Relationships), een grootschalige, longitudinale survey naar allerlei aspecten van opvoeding en gedrag. Crocetti: `We namen de mate van empathie bij de moeder
onder de loep, naast allerlei indicatoren van de band met haar kind, zoals de dagelijkse conflicten (over kledingkeuze of gedrag), de support en de zogeheten `balanced relatedness' - de mate waarin de onderlinge betrokkenheid in evenwicht is, en is afgestemd op de behoefte die het kind heeft
aan autonomie.'

`Balanced relatedness'

Aan de hand daarvan is een model gemaakt van de samenhang en hoe ze twee vormen van antisociaal gedrag beinvloeden: delinquentie en agressie. Daaruit bleek dat een karakteristiek als empathie bij de moeder geen direct effect op probleemgedrag bij het kind, maar omgekeerd wel. Wanneer de
adolescent langer en meer antisociaal gedrag vertoont, gaat dat ten koste van het inlevingsvermogen van de moeder in de loop van de tijd. Maar dat is een indirect effect: het verloopt via de verslechterende band tussen moeder en kind. Hoe meer agressie een kind vertoont, hoe slechter de
`balanced relatedness', en hoe slechter de moeder zaken in perspectief kan zien, wat een cognitieve component van empathie vormt.

Crocetti: `We gaan er meestal vanuit dat een slechte band met de ouders een oorzaak kan zijn van probleemgedrag - maar het kan dus ook andersom liggen. Interventies moeten zich daarom niet alleen op de ouders richten, wat we nu soms zien, maar ook op het kind. Voor het zelfvertrouwen van
ouders is het besef dat zij niet per se de oorzaak van het probleem zijn zeer voornaam. Het werkt beide kanten op. Als ouders zich daar meer bewust van zijn, kunnen ze daar ook actiever op inspringen."

Meer informatie

Het artikel `The Dynamic Interplay among Maternal Empathy, Quality of Mother-Adolescent Relationship, and Adolescent Antisocial Behaviors: New Insights from a Six-Wave Longitudinal Multi-Informant Study' verscheen vorige maand in PLoS ONE. Dr. Elisabetta Crocetti voerde haar onderzoek naar
`Parents, Friends, and Delinquency in Adolescence: The role of Parental and Adolescent Empathy' uit met NWO-financiering uit het programma Jeugd en gezin aan de Universiteit Utrecht. Hoofdaanvrager was prof. dr. S.J.T. Branje. Elisabetta Crocetti is inmiddels werkzaam als onderzoeker aan de
Universiteit van Bologna.

* Project in de NWO-projectendatabase

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron: NWO