Persoonlijke drama's door schuldenproblematiek

De schuldenproblematiek onder Nederlanders veroorzaakt persoonlijke drama's en toenemende maatschappelijke kosten. Dat constateerde Henk Krol donderdag 14 april in een Kameroverleg met staatssecretaris Klijnsma over armoede en schuldenbeleid.

Het Tweede Kamerlid van 50PLUS bracht naar voren dat preventie en vroege signalering van schulden problemen kunnen helpen indammen en psychische en gezondheidsproblemen helpen voorkomen.

"Aanpak van armoede en schulden blijft onverminderd een belangrijk maatschappelijk vraagstuk: 10 procent van de Nederlandse huishoudens heeft problematische schulden. 16 procent heeft risicovolle of problematische schulden, maar is niet in beeld bij de formele hulpverlening", zei Henk Krol in zijn bijdrage aan het overleg.

Hij vervolgde: "Bij 80 procent van de vragen die terecht komen bij sociale wijkteams speelt schuldenproblematiek. Wij hebben te maken met persoonlijke drama's, en toenemende maatschappelijke kosten: een gezin met problematische schulden kost de samenleving al gauw een ton. Nog los van de kosten van de daaruit voortvloeiende gezondheidsproblemen. De extra 100 miljoen euro voor de aanpak van deze problematiek is een mooie stap, maar slechts een druppel op een gloeiende plaat na jaren van bezuinigingen. Het gemeentelijk budget gaat voor een groot deel op aan beschermingsbewind; dat is frustrerend. Want juist preventie en vroegsignalering kunnen nieuwe schuldenproblematiek helpen indammen, en psychische en gezondheidsproblemen helpen voorkomen. De huidige budgettaire benadering lijkt in dit opzicht `pennywise, poundfoolish'".

Henk Krol wees de staatssecretaris erop dat diverse organisaties terecht pleiten voor een krachtiger, integrale aanpak. Zij doen zeer bruikbare voorstellen in een onlangs ontvangen petitie. Hij wilde van Klijnsma horen in hoeverre zij suggesties van deze organisaties gaat overnemen.

De politiek leider van 50PLUS kwam terug op de samen met Kamerlid Yuecel in februari voorgestelde motie waarop nog geen reactie was gekomen. Gevraagd werd daarin een verkenning uit te voeren of - en zo ja in hoeverre - het al of niet kwijtschelden van schulden en overname van schulden door de overheid tegen een lage rente kunnen bijdragen aan het terugdringen van de hoge maatschappelijke kosten en effecten van schuldsanering.

Krol stelde dat de kans op armoede het grootst is tussen 55 jaar en de AOW-gerechtigde leeftijd. Hij zei benieuwd te zijn hoe de staatssecretaris zijn motie heeft opgepakt om te bevorderen dat voorkoming en bestrijding van armoede onder 55- tot 65-jarigen, niet-westerse allochtonen, eenoudergezinnen en kinderen speerpunt wordt in het gemeentelijk beleid. De 55- tot 65- jarigen zijn `nieuw' in dit rijtje. In dit verband vroeg 50PLUS aandacht voor twee publicaties in Economisch Statistische Berichten waaruit blijkt dat bij uitstek schulden de terugkeer naar werk ernstig belemmeren.

De schuldenproblematiek bij uitkeringsgerechtigden is aanzienlijk (15 procent). Dit geldt dan vooral voor ouderen en laagopgeleiden. 50PLUS vraagt bijzondere aandacht voor deze specifieke groep. Krol vroeg of een intensief persoonlijk begeleidingstraject vanuit UWV niet veel beter zou zijn. Ook zou de schuldhulpverlening - in de vorm van voorrangszorg - zich op deze groep moeten richten.

Kamerlid Krol ging in op de oproep van de Koepel van Woningcorporaties tot specifiek armoedebeleid voor ouderen zonder pensioenopbouw, zzp'ers, mensen met een GGZ-achtergrond en vergunninghouders. Daarmee kunnen veel huisuitzettingen worden voorkomen. Budgetcoaching en bewindvoering kunnen hier het verschil maken.

50PLUS vindt de rijksincassovisie van het kabinet hoopgevend. De rijksoverheid moet inderdaad, als een van de grootste schuldeisers, opeenstapeling van incassoactiviteiten voorkomen. Ze moet de beslagvrije voet van debiteuren vereenvoudigen en respecteren, en alert rekening houden met aflossingscapaciteit. Maar 50PLUS ziet ook weinig concrete stappen. Diverse rijksoverheidsinstanties behouden veel ruimte voor eigen invulling. De goede voornemens bieden te weinig houvast.

Volgens Krol benadrukt staatssecretaris Klijnsma terecht dat een gericht, evenwichtig koopkrachtbeleid - zeker voor minder draagkrachtigen - essentieel is om betalingsproblemen te voorkomen. Volgens de cijfers van maart 2016 gaat de koopkracht van werkenden er in 2017 redelijk op vooruit. De koopkracht van uitkeringsgerechtigden en van gepensioneerden daalt.

Henk Krol: "Is dat dan volgens de staatssecretaris de gewenste evenwichtige koopkrachtontwikkeling die betalingsproblemen moet voorkomen? Wat gaat het kabinet hier aan doen?"

(c) 14 april 2016