Foto-expositie Een boekband met geheimen

Boeken kom je overal tegen, in een boekenkast, op een leestafel, in de handen van een lezer. Soms tref je ze aan op een ongewone plaats waar je ze niet had verwacht. In het archiefcafe van het Zeeuws Archief is van 18 april t/m 3 september 2016 een expositie te zien van de vondst van boeken in een boekband. Openingstijden: maandag t/m vrijdag en elke eerste zaterdag van de maand 09.00-17.00 uur. Toegang gratis.

Het jaar 2016 is uitgeroepen tot het Nederlandse Jaar van het Boek. Met tal van activiteiten worden boeken extra onder de aandacht van het publiek gebracht. Een van die activiteiten is een foto-expositie in het Zeeuws Archief. Het Zeeuws Archief heeft in zijn archieven en collecties veel boeken, van almanakjes tot miniatuurboekjes en kostbare, rijk versierde banden. Bij de conservering van boekbanden ontdekken de restauratiemedewerkers soms verrassende geheimen waarvan ze het bestaan niet hadden vermoed.

Register uit Archief Rekenkamer Zeeland II. Foto: Zeeuws Archief, expositie Een boekband met geheimen, catalogusnummer 01 Een boekband met geheimen... Foto: Zeeuws Archief, expositie Een boekband met geheimen, catalogusnummer 1.

Een boek in een boek

In boekbanden uit het archief van de Zeeuwse Rekenkamer werden kleine almanakjes ontdekt. Een zeldzame vondst want almanakken waren over het algemeen slechts een kort leven beschoren vanwege de beperkte actuele informatie die ze bevatten. De almanakjes zijn gebruikt om de rug van de banden recht te houden.

Vroege almanakjes zijn tegenwoordig vrij zeldzaam omdat ze gebruiksdrukwerk waren. Ze bevatten actuele informatie over een bepaald jaar, meestal in de vorm van tabellen. Zo stonden er maanstanden in, tijden van eb en vloed, van zonsopgang en zonsondergang, dagen, weken en maanden van het jaar, heiligen- en feestdagen, het weer, de planeten, posttarieven, dienstregelingen, etc. Later werden de jaarboekjes aangevuld met allerlei praktische gegevens en verhalen, zogenaamde `mengelwerken'. Almanakken werden na afloop van het jaar meestal weggegooid.

Vanwege de vermoedelijke zeldzaamheid van de aangetroffen almanakjes is onderzoek gedaan naar de datering, de plaats van uitgave, de drukker en de inhoud. De almanakjes zijn gedigitaliseerd zodat onderzoekers ze kunnen bekijken zonder het origineel te hoeven inzien. Dat komt ten goede aan het onderzoeksgemak en de levensduur van de almanakjes.

Register uit Archief Rekenkamer Zeeland II. Foto: Zeeuws Archief, expositie Een boekband met geheimen, catalogusnummer 05 Een onverwacht vondst in een boekband. Foto: Zeeuws Archief, expositie Een boekband met geheimen, catalogusnummer 5.

Het verhaal van het boek

Hoe zit een boek in elkaar, uit welke onderdelen bestaat het, wat kun je aflezen aan papier, inkt, bindwijze, boekband, gebruikte materialen? Ook dat laat de expositie zien. Zorgvuldig wordt een boek ontleed om de geschiedenis ervan te bestuderen. Niet de inhoud is hier belangrijk, maar de uiterlijke vorm van het boek zelf en de onderdelen waaruit het bestaat. Door alles zo volledig mogelijk vast te leggen en te bestuderen ontvouwt zich vanzelf het verhaal van het boek. Dat verhaal laat het Zeeuws Archief zien ter gelegenheid van 2016 Jaar van het Boek.

Word deelgenoot van de geheimen in de boekband

Van de conservering en restauratie van boeken, banden en archiefstukken wordt een schriftelijk verslag en een beeldverslag gemaakt. De expositie `Een boekband met geheimen' is samengesteld uit vergrotingen van restauratiefoto's van twee banden uit het archief van de Rekenkamer Zeeland (Rekenkamer II - 1189-1825, toegangsnummer 512, inventarisnummers 134 en 135). In die banden bevonden zich de meegebonden almanakjes.

De expositie laat gedetailleerde beelden zien van de constructie van het register, de almanakjes die in het boek waren meegebonden en hoe de almanakken uit het register zijn gehaald om ze te kunnen bestuderen.

Wil je alle bijzonderheden weten over boekbanden en de geheimen die ze kunnen herbergen? Kom dan de expositie `Een boekband met geheimen' bekijken!

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op de expositiepagina van het Zeeuws Archief. Ga rechtstreeks naar de toelichting op de expositie Een boekband met geheimen. Ga rechtstreeks naar de catalogus van de expositie Een boekband met geheimen.