Alternatieve, duurzamer ontsmettings- en bewaartechnieken voor bloem..


Gepubliceerd op
21 april 2016

Wageningen UR en de bloembollensector werken aan een nieuw, duurzaam systeem voor het verwerken en ontsmetten van bloembollen. Doel van deze publiek-private samenwerking is het behouden van een goede kwaliteit van de bloembollen waarbij mens en milieu worden ontzien.

Jaarlijks oogsten Nederlandse telers zo'n 35.000 voetbalvelden vol bloembollen, van tulp en lelie tot hyacint en narcis. In de zomer worden de bollen geoogst. De grote bollen worden daarna vanaf de herfst in kassen tot snijbloem opgekweekt of verkocht aan consumenten, terwijl de kleinere
bollen voor de winter opnieuw in het veld worden geplant.

De kleine bollen worden enkele maanden bewaard en ondergaan diverse behandelingen die ze moeten beschermen tegen schimmelziekten in de volgende teeltfase op het veld en tegen plagen zoals aaltjes en mijten. `Aan de huidige manier van bewaren en verwerken kleven flinke duurzaamheidsproblemen,
zoals een hoog energieverbruik, emissie van schadelijke middelen naar het milieu en blootstelling van medewerkers eraan ', zegt Henk Gude, bloembollenonderzoeker van Wageningen UR. 'Bovendien is er behoefte aan efficiency-verhogende technologische innovaties, zoals het automatisch verwijderen
van zieke bollen en het geautomatiseerd rechtop zetten van bollen voor het planten'.

Dompelbad is knelpunt

Voordat de kleine bollen opnieuw in het veld worden geplant worden ze gedompeld in een bad dat schimmeldodende middelen op de bollen aanbrengt. Sommige bollen krijgen een warmwaterbehandeling (`het kookbad') om aaltjes en mijten te doden. "Vooral het dompelbad is nu het knelpunt", zegt Gude:
"Dit bad brengt risico's van emissie en blootstelling van medewerkers met zich mee. Beide effecten willen we voorkomen."

Samenwerking met bloembollensector en technologiebedrijven

In de publiek-private samenwerking `Het nieuwe verwerken' slaan bloembollensector, technologiebedrijven en Wageningen UR de handen ineen om de processen tussen oogst en herplanting duurzamer en efficienter te maken. De focus ligt daarbij allereerst op het vinden van een alternatief voor het
dompelbad. Het verbod op het gebruik van het ontsmettingsmiddel formaline in dompel- en kookbaden maakt dit extra urgent.

Alternatieve ontsmettingsmethoden

In 'Het nieuwe verwerken' wordt het dompelbad vervangen door twee stappen, die in volledig afgesloten compartimenten uitgevoerd worden. In de eerste stap worden de bollen uitwendig gedesinfecteerd. Henk Gude: "We willen dat doen met biociden, zoals ozon of ECA-water (elektrochemisch
geactiveerd water)." Stap twee bestaat uit het aanbrengen van schimmeldodende middelen in een schuim of dunne filmcoating die de bollen daarna beschermt tegen deze pathogenen. "Door deze technieken toe te passen in afgesloten compartimenten zijn bovendien de risico's van emissie en
blootstelling tot nul gereduceerd", aldus Gude.

Multi-spectraal onderzoek

Een andere innovatie waar Gude en zijn collega's aan werken, is het geautomatiseerd verwijderen van zieke bollen. "Met multi-spectrale technieken moet het mogelijk zijn om zieke bollen met licht en speciale sensoren op te sporen. Daarnaast willen we `elektronische neuzen' gaan inzetten. Deze
techniek is volop in ontwikkeling en moet ons in staat stellen om zieke bollen via geursporen te detecteren. Ten slotte zullen er een geheel nieuw type bewaarcel en fust ontwikkeld worden om de energiebesparing een flinke boost te geven en zullen ontwikkelingen op het gebied van
geautomatiseerd rechtop zetten van bollen gevolgd worden en ingepast worden in het totaalconcept."

Samenwerking in bollenketen

Goede ketensamenwerking is volgens Gude een voorwaarde voor welslagen. "We doen dit samen met de bollentelers, verenigd in de KAVB en ook de exporteurs van bloembollen, onder de paraplu van Anthos, zijn nauw betrokken. Daarnaast hebben we de technologiebedrijven nodig om nieuwe
verwerkingssystemen te kunnen ontwikkelen. Samen willen we de kwaliteit in de keten op een duurzame manier waarborgen."

mailen
Tweet

* dr. H (Henk) Gude
Contactpersoon dr. H (Henk) Gude
Contactformulier