KU Leuven pleit voor certificering van tolken die telefoontaps vertalen - KU Leuven

21 APRIL 16. In Belgie kan in principe iedereen optreden als tolk bij het vertalen van een telefoontap. Er bestaat geen certificering van het beroep `taptolk' of controle op de kwaliteit van de vertaling. In het licht van de recente gebeurtenissen in ons land is dit een bijzonder zwakke schakel in het politioneel onderzoek. De tolkwetenschappers van de KU Leuven, campus Sint-Andries in Antwerpen willen daar verandering in brengen.

Telefoontaps zijn een belangrijk wapen in de strijd tegen de criminaliteit. De afgeluisterde telefoongesprekken worden vaak niet in het Nederlands gevoerd. Op dat moment doet de politie beroep op een taptolk: iemand die het gesprek vertaalt en neerschrijft. Voor de speurders die verder gaan op deze documenten is de kwaliteit van deze vertaling van bijzonder groot belang. Heidi Salaets, hoofd onderzoeksgroep Tolkwetenschap KU Leuven: "Nu kan het zijn dat ze in tijden van nood iemand naar de tapkamer sturen die toevallig de taal spreekt en kan vertalen naar het Nederlands. Deze mensen worden wel gescreend door de staatsveiligheid, maar dat zegt niets over de vertaal- of tolkcompetenties van deze persoon."

Naast het vertalen van bijvoorbeeld Engels, Arabisch of Pools moeten de taptolken het gesprek ook nog eens zo goed mogelijk op papier zetten. "Hoe schrijf je bijvoorbeeld op dat iemand aan de telefoon roept of twijfelt? Op dit moment zijn daar geen regels voor", aldus Salaets. Als een verdachte zegt `Ik maak hem kapot!', is dat dan gemeend of maakt hij een grapje? En hoe schrijf je dat op? Heidi Salaets: "Van taptolken wordt verwacht dat ze kunnen inschatten wat al dan niet gemeend is tijdens een telefoongesprek. Een tolk is niet noodzakelijk getraind om deze inschatting te kunnen maken."

Bovendien is de software die taptolken gebruiken op dit moment enkel beschikbaar bij de politie. Katalin Balogh, hoofd opleiding Gerechtsvertalen-en tolken: "Momenteel leiden taptolken elkaar een beetje op. Ze leren het programma `on the job' en geven elkaar al doende tips en tricks. Dat moet absoluut beter kunnen."

De tolkwetenschappers van de KU Leuven pleiten er dan ook voor om het profiel van de taptolk duidelijk af te bakenen en een goede opleiding te voorzien. Vandaag vindt aan de KU Leuven, Campus Antwerpen, een internationaal symposium rond taptolken plaats. Experts uit onder meer Nederland, Italie, Hongarije en het Verenigd Koninkrijk delen er hun expertise. Meer informatie over het symposium.

Contact:

* Heidi Salaets, hoofd onderzoeksgroep Tolkwetenschap en docent Tolkwetenschap

* Katalin Balogh, hoofd opleiding Gerechtsvertalen-en tolken en docent Tolkwetenschap